قادىرلى اعايىن، بيىل قازاق ادەبيەتىنە ەلەۋلى ۇلەس قوسقان تۇلعا، كورنەكتى جازۋشى جاقسىلىق ءساميت ۇلىنىڭ تۋعانىنا 85 جىل تولىپ وتىر. وسى بايلانىسپەن 22 مىمىر كۇنى الماتىدا جازۋشىنىڭ شىعارماشىلىعىنا ارنالعان ادەبي تانىمدىق كەش وتەدى. سونىمەن قاتار كەشتە جەتى تومدىق شىعارمالار جيناعىنىڭ تۇساۋى كەسىلەدى.
«مازمۇنداما» باسپاسىنان كورنەكتى جازۋشى جاقسىلىق ءساميت ۇلىنىڭ «تاكىمان باتىر» دەرەكتى-رومانى جارىق كوردى. ج.ءساميت ۇلى 1940 جىلى قىتايدا دۇنيەگە كەلگەن. «اتامەكەن» پروزالىق كىتابى ءۇشىن قىتايداعى ازشىلىق ۇلتتارعا بەرىلەتىن مەملەكەتتىك سىيلىعىن ەنشىلەگەن. ۇرىمجىدە تەلەارنادا باسشىلىق قىزمەت اتقارعان. 1993 جىلى قىتاي قازاقتارىنىڭ كوشىن باستاپ اتاجۇرتىنا ورالعان. الماتىعا كەلگەن سوڭ جاقاڭ ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ شىعىستانۋ فاكۋلتەتىندە […]
قازاق جەرىنىڭ شىعىسىنداعى تارباعاتاي جەرىدە تاريحتىڭ تارعالاڭ جىلدارىنىدا بولىسكە ءتۇسىپ جارىمى قازىرگى قىتاي جەرىندە قالعانى بەلگىلى. وسى قاسيەتتى توپىراق ەجەلدەن اتام قازاقتىڭ قۇتتى قونىسى بولىپ كەلگەن ەدى، وسى تارباعاتايدىڭ ارعى بەتىندە (1944-1962) جىلدارعا دەيىن ءتۇرلى تاريحي، ساياسي وقيعالار بولىپ جاتتى، ىشىندە ەڭ كورنەكتىسى 1944-1947 جىلدار ارالىعىندا بولعان ۇلت-ازاتتىق كۇرەستەر ەدى. دەسەدە وسى كۇرەستەر بولعان قازاقتىڭ ءتورت ايماعىنىڭ ەكەۋىندە ياعني التايمەن ىلەدە بولعان ۇلت-ازاتتىق كۇرەستەرى تۋرالى كوپ ايتىلىپتا جازىلىپتا كەلەدى، دەسەدە تارباعاتاي جەرىندە بولعان كۇرەستەر ايتىلماي كەلەدى، بولعان تاريح تاسادا قالماۋ كەرەك، ەندەشە تارباعاتايداعى وقيعالار قالاي بولدى؟ كىمدەر قوزعالىس باستادى؟ سوڭى نەمەن اياقتالدى؟
ماعاز رازدان ۇلى (1924-1998) قىتاي شىڭجاڭ ولكەسى التاي ايماعى بۋىرشىن اۋدانى دۋلايتى اۋىلىندا تۋعان.
جاقىندا الماتىداعى قر ۇلتتىق كىتاپحاناسىندا كورنەكتى قازاق جازۋشىسى ماعاز رازدان ۇلىنىڭ تۋعانىنا 100 جىل تولۋىنا وراي جازۋشىنىڭ تاڭدامالى 3 تومىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى…
قادىرلى اعايىن، بيىل قازاق ادەبيەتىنە ەلەۋلى ۇلەس قوسقان تۇلعا، كورنەكتى جازۋشى جاقسىلىق ءساميت ۇلىنىڭ تۋعانىنا 85 جىل تولىپ وتىر. وسى بايلانىسپەن 22 مىمىر كۇنى الماتىدا جازۋشىنىڭ شىعارماشىلىعىنا ارنالعان ادەبي تانىمدىق كەش وتەدى. سونىمەن قاتار كەشتە جەتى تومدىق شىعارمالار جيناعىنىڭ تۇساۋى كەسىلەدى.
قازاق جەرىنىڭ شىعىسىنداعى تارباعاتاي جەرىدە تاريحتىڭ تارعالاڭ جىلدارىنىدا بولىسكە ءتۇسىپ جارىمى قازىرگى قىتاي جەرىندە قالعانى بەلگىلى. وسى قاسيەتتى توپىراق ەجەلدەن اتام قازاقتىڭ قۇتتى قونىسى بولىپ كەلگەن ەدى، وسى تارباعاتايدىڭ ارعى بەتىندە (1944-1962) جىلدارعا دەيىن ءتۇرلى تاريحي، ساياسي وقيعالار بولىپ جاتتى، ىشىندە ەڭ كورنەكتىسى 1944-1947 جىلدار ارالىعىندا بولعان ۇلت-ازاتتىق كۇرەستەر ەدى. دەسەدە وسى كۇرەستەر بولعان قازاقتىڭ ءتورت ايماعىنىڭ ەكەۋىندە ياعني التايمەن ىلەدە بولعان ۇلت-ازاتتىق كۇرەستەرى تۋرالى كوپ ايتىلىپتا جازىلىپتا كەلەدى، دەسەدە تارباعاتاي جەرىندە بولعان كۇرەستەر ايتىلماي كەلەدى، بولعان تاريح تاسادا قالماۋ كەرەك، ەندەشە تارباعاتايداعى وقيعالار قالاي بولدى؟ كىمدەر قوزعالىس باستادى؟ سوڭى نەمەن اياقتالدى؟
ءبىزدىڭ ۇزاق ۋاقىتتان بەرى مەكەندەپ كەلە جاتقان اتاقونىسىمىز — اسقار التايدىڭ شىڭگىل اۋدانىنا قاراستى شاعانعول اۋىلدىق وكرۋگىندەگى قاراعاندى اتتى شاعىن قىستاق. ءوزىم مال شارۋاشىلىعىمەن اينالىسقاندىقتان، كوكتەۋ، تولدەۋ، قىستاۋ — بارلىعى ءبىر جەردە ورنالاسقان. وتار كوشىپ، مال سوڭىندا جۇرگەنىم جوق. تەك سول قىستاۋدان ەكى كوشىپ، ورتا جايلاۋىمىز — مۇقىرسالا دەگەن جەرگە ءتورت ت ۇلىك مالمەن ءبىر ايداي ۋاقىت وتىرامىز. سودان كەيىن التايدىڭ اسقار جونى — ۇشكول، شىباركول، ورتاكول، شەتكول دەپ اتالاتىن، اتىنا ساي كورىكتى جايلاۋدىڭ ورتالىعى — ورتاكولدى جايلايمىز.
ماعاز رازدان ۇلىنىڭ تۋعانىنا 100 جىل تولۋىنا وراي جازۋشىنىڭ قىتايدا وتكەن تاڭدامالى 3 تومىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى
بوتاقارا باتىر جانتەكەي رۋىنان شىققان ايگىلى باھادۋر. ەر جانىبەك شاقاباي، بوتاقارا سىندى كەرەيدىڭ باتىرلارى ءۇش ءجۇزدىڭ باسىن قوسقان حان ابىلايمەن دىزە قوسىپ جوڭعار شاپقىنشىلارىنا قارسى قاسىق قانى قالعانشا قازاق جەرىن قورعاعان باھادۋر باتىرلارى. دەمەك كەرەي ەلى 1735 جىلى وردىڭ بەكىنىسىن تالقانداپ، ورتەپ ونى قازاقتار جامان قالا دەپ اتاپ كەتكەن.
1982 جىلى قحر التاي وڭىرىندە تۋعان. 2001 جىلى قىتايداعى سولتۇستىك شىعىس پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ «پسيحولوگيا» ماماندىعىنا ءتۇسىپ، پسيحولوگيا، قىتاي كونە ءتىلى مەن قىتاي ادەبيەتى بويىنشا ءبىلىم العان. قىتاي مەرزىمدى باسىلىمدارىندا قازاق، قىتاي تىلدەرىندە ولەڭ، اڭگىمەلەرى جارىق كورىپ، بىرنەشە مارتە ۇزدىك شىعارما قاتارىندا ماراپاتتالعان. 2023 جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتى مارتەبەسىن الىپ، قازىر الماتى قالاسىندا تۇرادى.
حالىق جازۋشىسى، عالىم مۇحتار ماعاۋين 85 جاسقا قاراعان شاعىندا قايتىس بولدى.
ماعاز رازدان ۇلى (1924-1998) قىتاي شىڭجاڭ ولكەسى التاي ايماعى بۋىرشىن اۋدانى دۋلايتى اۋىلىندا تۋعان.
جاقىندا الماتىداعى قر ۇلتتىق كىتاپحاناسىندا كورنەكتى قازاق جازۋشىسى ماعاز رازدان ۇلىنىڭ تۋعانىنا 100 جىل تولۋىنا وراي جازۋشىنىڭ تاڭدامالى 3 تومىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى…
|
|
سوڭعى پىكىرلەر