Шежіре

Жәди ШӘКЕНҰЛЫ. Ерен ерлікті Ер Жәнібек
Шежіре

Жәди ШӘКЕНҰЛЫ. Ерен ерлікті Ер Жәнібек

Биыл алты алашқа мағлұм болған Ер Жәнібек батырдың 300 жылдық мерейтойы республика көлемінде кеңінен аталуда. Осы орайда батыр жайлы зерттеу еңбектерін жазып,атаулы шараға белсене ат салысып жүрген белгілі қоғам қайраткері, жазушы Жәди Шәкенұлымен сұхбаттасудың орайы туған еді.  – Жәди аға, қазақта атақты Жәнібек үшеу: ноғайлы жұртының ханы – әз-Жәнібек, Абылайдың қолбасшыларының біреуі […]

Тұрсынбек Кәкішұлы. Қазаққа ұлтжандылық, ұлтын сүю жетіспейді
Шежіре

Тұрсынбек Кәкішұлы. Қазаққа ұлтжандылық, ұлтын сүю жетіспейді

Біз жақсы болсын, жаман болсын, өтірік болсын, шын болсын, сол ескі жолмен жүріп келе жатқан елміз. Сондықтан социализм заманында көрген қорлықтарымызды айтуға жүрексінеміз. Неден қорқатынымызды өзі­міз де білмейміз. Ал енді, аштық пен қуғын-сүргін жайындағы Талас Омарбековтың зерт­теулері дұрыс. Басқалары киногерлер, т.б. осы салада жүргендер бір нәрсені көреді де содан өрбітіп […]

ЕР ЖӘНІБЕК ЖАЙЫНДАҒЫ БІЗГЕ ЖЕТКЕН ДЕРЕКТЕР
Шежіре

ЕР ЖӘНІБЕК ЖАЙЫНДАҒЫ БІЗГЕ ЖЕТКЕН ДЕРЕКТЕР

Ақын Байбосынұлы, батырдың тіке ұрпағы Әрі батыр әрі шешен Ер Жәнібек өзінің тақпақтап айтқан өсиетінде: – Шашылған абақ елін жимақ болып, Есіме осы оралып жата алмадым. Он екі зор жорықта жүлде алдым, Он екіңе бірден болсын атағаным, – дегенде, бұл киелі он екі санға жылды, мүшені, мүшелді, балағатты, имамды*, түс […]

ЕР ЖӘНІБЕК: «МЕН ӨЛСЕМ ҚАЗАҚТАН ТАҒЫ БІР ҰЛ ТУАР»
Шежіре

ЕР ЖӘНІБЕК: «МЕН ӨЛСЕМ ҚАЗАҚТАН ТАҒЫ БІР ҰЛ ТУАР»

Үстіміздегі жылы Ер Жәнібектің туғанына 300 жыл толып отыр. Ел аузында  -даңқты қолбасшы, би, шешен, батыр атанған Жәнібекке –  Абылай  хан  бір   ауыз  сөзбен – «Ер Жәнібек» деп ат қойған деседі. Бауыржан Момышұлы орыс командирлерінің өздерінің бұйрықтарын түсінбеген қазақ жауынгерлеріне ұрсып жатқанының үстінен түсіп, олардың өздерін сапқа тұрғызып қойып, «оңға», […]

Қазақстанның белгісіз карталары табылды
Шежіре

Қазақстанның белгісіз карталары табылды

Көп жылдан бері әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетімен бірлесіп жұмыс жасап келе жатқан Колумбия университетінің тарихшысы Рафис Абазов Ватиканның құпия мұрағаттарынан Қазақстанның белгісіз карталарын тапты, деп хабарлады Zakon.kz. Рафис Абазов «Рим және Алаш: мәдени мұра» ғылыми жобасының аясында мұрағаттарды зерттеуге шақырылған болатын. Бұл жобаны Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясының […]

Бүгін даланың соңғы нояны Оспан батырдың өмірден озған күні
Шежіре

Бүгін даланың соңғы нояны Оспан батырдың өмірден озған күні

1951 жылы дәл осы күні Үрімші қаласында 11 жыл бойы ұлтының азаттығы үшін күрескен, “қазақтың алтын аңызы” Оспан батырды атты. Шығыс Түркістанның тәуелсіздігі үшін күрескен ұлт азаттық қозғалысының көсемі Қазақ елінің жадынан өшпек емес.

Асқар Татанайұлы. Алтайға ел қондырған Ер Жәнібек(жалғасы)
Шежіре

Асқар Татанайұлы. Алтайға ел қондырған Ер Жәнібек(жалғасы)

Абылай ханның Жәнібек батырды сынауы  Жас батыр Жәнібектің жау алдындағы қайраты аңыз болып, ел ішіне тез жайылады да, Абылай хан оны жете сынамақ болады, сол ойдың орайы бораны күркіреп, жаңбыры сіркіреп бір күннің түніне тура келеді. Жорыққа аттанған Абылайдың қалың қолы нөсерлі қою қараңғы түнді жамыла иендегі ағаш бейіттен бірер […]

Қалбан ЫНТЫХАНҰЛЫ: «ОСПАН БАТЫР ШЕТЕЛГЕ БАС САУҒАЛАУДЫ ОЙЛАҒАН ЖОҚ»
Шежіре

Қалбан ЫНТЫХАНҰЛЫ: «ОСПАН БАТЫР ШЕТЕЛГЕ БАС САУҒАЛАУДЫ ОЙЛАҒАН ЖОҚ»

Сәуір айында біреулер Сталиннің, біреулер Гитлердің дүниеге келгенін айтып жатады. Рас, шынында да солай. Бірақ,  бұл айда  осыдан 63 жыл бұрын қазақтың ардагер ұлдарының бірі, Шығыс Түркістандағы ұлт азаттық көтерілістің даңқты қолбасшысы Оспан Сіләмұлы шейіт болған. Сталиннің, Мао Цзе Дунның, Чан Кай Шидің  жандайшаптарымен өмірінің соңына дейін тіресіп өтіпті жарықтық. […]

Асқар Татанайұлы. Алтайға ел қондырған Ер Жәнібек
Шежіре

Асқар Татанайұлы. Алтайға ел қондырған Ер Жәнібек

Жәнібек батырдың балалық шағы туралы Жәнібек батырдың әкесі Бердәулет Арғынның Қаракесек руынан шыққан Қазыбек бидің қызымен үйленгеннен кейін, бірнеше жыл бала көрмей жүріп, соңында Жәнібекті көріпті. Перзентке зар ата-ана жас нәрестенің шілдехана тойын жасап, болашақ батырдың алғашқы таңын әнмен атырады. Әйелдерді шақырып, қалжасын беріп, ат шаптырып бесік тойын жасайды. Әкесі […]

Түркия қазақтарының еркіндік жолындағы ұлы көші
Шежіре

Түркия қазақтарының еркіндік жолындағы ұлы көші

Түркияла тұратын қазақтардын ұзақ-салқар көш тарихына назар ауларғанда бұл көштің қазақтың еркіндік жолындағы теңдессіз ерлігі екенін көреміз. Олар еркіндік үшін адам сенгісіз қандай да бір ауыр қиыншылықтарды бастан кешірген. 1930- жылдары Қытайға қарасты Шы ғыс Түркістан өлкесінде Гоминдаң үкіметінің губернаторы Шың-Ши-Сайдың  зомбылықтарына шыдай алмаған қазақтардың Елісхан Тәйжі мен Зайып Тәйжі […]