Руханият

Палуан /тарихи эссe/
Руханият

Палуан /тарихи эссe/

КҮРЕС. Осы сөзді айтқанда шаршы алаңда белдесіп, бір-бірінің кірпік қаққан сәтін аңдыған қос палуан көз алдыңа келе қалады. Бұдан күрес өнерінің ерекше қаситке ие екендігін бірден аңғарсың. Ерте аңыздардар мен батырлар жырында, тарихи туындыларда, тіпті археологиялық қазба деректерден біз адамзат тарихында күрес өнерінің бірнеше түрі болғандығы туралы мол мәлметтер кездестіреміз. […]

Жұртының жадындағы жарқын бейне
Руханият

Жұртының жадындағы жарқын бейне

…Міржақып Дулатұлы қаламынан туған сондай бір сөз-шақпақ азаматтың намыс отын тұтатып, қайраттандырғанын сөзіміздің тиісті тарауында айтқан едік. Қазақ «Жақсының аты өлмейді, ғалымның хаты өлмейді» дегенді бекер айтпаған ғой. Шын ақын сөзі ұрпақтармен бірге жасасып, олардың қайғы-мұңын қозғап, жалпы көңіл күйін шертетінін үлкенді-кішілі жиындарда айтылған сөздерден, олардың тыңдаушыға әсерінен көріп, куәгер […]

Тектілік феномені (тарихи-этнографиялық пайым)
Руханият

Тектілік феномені (тарихи-этнографиялық пайым)

Жаңабек Жақсығалиев,  М.Өтемісов атындағы Батыс  Қазақстан мемлекеттік университетінің аға оқытушысы,  тарих ғылымдарының кандидаты Тектіден текті туады, Тектілік тұқым қуады. Тектілердің тұяғы, Таңдайды құз-қияны. Шын тектілер халқы үшін, Өлімге басын қияды. Жақсы, жаман деместен, Жанына жұртын жияды… Бекасыл әулие (1822-1915) Сөз басы Отан тарихы ғылымында зерттеуші­лердің дендеп  бойлай  алмай жүрген ділгірлігінің […]

ҚОШ КЕЛДІҢ, НАУРЫЗ!
Руханият

ҚОШ КЕЛДІҢ, НАУРЫЗ!

Жер жүзіндегі жұрттардың бәрінің де түрлі-түрлі мейрамдары болады. Мәселен, дін мейрамы, ұлт мейрамы, мемлекет мейрамы секілді. Өзгелерді былай қоя тұрып, өзіміздің сыбайласымыз орыс жұртын алсақ, бұл туралы қазақтың мақалы да бар: «Орыста мейрам көп, қазақта айран көп». Біздің қазақ айранға бай болға­нымен, мейрамға жарлы екендігі осыдан да көрінеді. Жалпы мұсылман […]

ҰЛ – ҰЛАҒАТЫҢ, ҚЫЗ – ҰЯТЫҢ
Руханият

ҰЛ – ҰЛАҒАТЫҢ, ҚЫЗ – ҰЯТЫҢ

ХХІ ғасырды темірлену дәуірі деп айтуға болады. Білгің келген дүниенің бәрі (қай салада болмасын) интернетте жайнап, сайрап тұр. Тек темір түймені басасыз. Адамдар оқшауланып, жалғыздыққа ыңғайланған. Ешкім шақырылмай есік қағып, рұқсат сұрамай үйіңізге кірмейді. Адамдардың өмір сүру өлшемдері адам айтқысыз өзгерістерге тап болды. Қалай болғанда да адамдар өсіп-өніп, көбейіп отырады. […]

Майра КЕРЕЙ, опера әншісі, қазақстанның еңбек сіңірген әртісі: ӘДЕМІЛІККЕ ЖАНЫМ ҚҰМАР
Руханият

Майра КЕРЕЙ, опера әншісі, қазақстанның еңбек сіңірген әртісі: ӘДЕМІЛІККЕ ЖАНЫМ ҚҰМАР

– Сіз әлемдік деңгейдегі опера жұлдызысыз. Вокалдық мүмкіндігіңіз мінсіз  әрі әнді шебер орындайсыз. Сондықтан, әрбір концертіңізді асыға күтеміз. Астанада алдағы уақытта концерт беру ойыңызда бар ма? Тынысбек, қала тұрғыны – Рахмет! Биыл шығарма­шылығыма әрі Қазақстанға келгеніме 20 жыл толды. Бұл аз уақыт емес. Соған орай, жеке кешімді өткізбекпін. Еліміздің төрі – Астанада ән салу  үлкен абырой деп санаймын. Қазіргі […]

Мақсұтқан Баркөл- Дәлейұлы. Аруағың аунасын
Руханият

Мақсұтқан Баркөл- Дәлейұлы. Аруағың аунасын

                   Аруағың аунасын (Терме- толғау) (Ержәнібек батырдың үш жүз жылдық мерей тойына) Мақсұтқан Баркөл- Дәлейұлы Абылай ханның ақ туын, Жан дауыспен қолдаған. Ұлы қазақ хандығын, Нар намыспен қорғаған. Қайта шапқан Жоңғарға, Тас бөгет боп орнаған. Аруағың аунасын, Ержәнібек- өр бабам!!!   Үш […]

КІТАП ПЕН ФИЛЬМ
Руханият

КІТАП ПЕН ФИЛЬМ

Қазір жер басып, тірі жүрген адамдардан сөрелерде жиналып, қоймаларда қаланып тұрған, үстелдерде ашылып, дорбаларында тығылып жатқан кітаптың саны көп шығар. Әлбетте, кітап өте көп. Оқулықтар мен ғылыми кітаптарды былай қойғанда, көркем әдебиеттің өзін санап шығу мүмкін емес болар. Мүмкін болса да, асқан табандылықпен, көптің жабылуымен бітетін іс болса керек. Енді […]

Ораз-Мұхаммед сұлтан жайында не білеміз?
Руханият

Ораз-Мұхаммед сұлтан жайында не білеміз?

1590 жылдың басында шведтерге қарсы жорыққа шыққан Федор Иоановичтің әскерінің сапында Қазақ Ордасының сұлтаны Ораз-Мұхаммед Онданұлының болғандығы жайында деректер бар. Орыс қалалары Ям, Ивангород, Нарва түбіндегі шайқаста ерлігімен ерекше көзге түскен.  Еліміз егемендігін алып, тәуелсіз болғалы халқымыздың  өткен тарихы мен бабалар мұрасын ықылас қойып зерттеуге бел шеше кіріскендейміз. Себебі, Кеңес […]

Абай ұрпақтары қалай қуғындалды
Руханият

Абай ұрпақтары қалай қуғындалды

Тектінің ұрпағы да текті болады екен ғой. Қолымызға түскен құжаттар осы сөзімізді айғақтайды. Түбіне тартып туса, несі айып?.. Алайда қазақтың намысы мен мүддесі жолында бас тіккен хакім Абайдың ұрпақтары мен туыстарын бүгін біріміз білсек, біріміз білмейміз. Астананың іргесіндегі «АЛЖИР» мемориалды мұражайының директоры Болат Жүнісбеков бұл құнды деректерді сонау Семейден алдырыпты. […]