Sońǵy jazbalar

Qazaq halqynyń Batys Mońǵolııa jerine qonystaný tarıhy
Shejire

Qazaq halqynyń Batys Mońǵolııa jerine qonystaný tarıhy

Qazaq halqynyń Batys Mońǵolııa jerine qonystaný tarıhy Tarıhshylardyń ortaq pikirleri Mońǵolııadaǵy qazaq dıasprosynyń qalyptasýyn 2 úlken kezeń dep qaraıdy. Birinshi kezeń – 1723 jylǵy Jońǵar shapqynshylyǵynan HIH ǵasyrdyń 70-jyldar aralyǵy bolsa, ekinshi kezeń – HIH ǵasyrdyń 70-80-jyldarynan HH ǵasyrdyń 20-jyldaryna deıingi ara-lyǵy. Alaıda, birinshi kezeń aralyǵynda abaq kereıdiń jekelegen rýlary […]

Kúltegin eskertkishi — túrki halyqtardyń baǵa jetpes baılyǵy
Rýhanııat

Kúltegin eskertkishi — túrki halyqtardyń baǵa jetpes baılyǵy

«Túrki halqy joıylmasyn, el bolsyn»                                                         Kúltegin jazýy.         Ár halyqtyń qalyptasý, damý jolynda ózine tán erekshelikteri bar. Bul tarıhı qundylyqty zerdelep jaryqqa shyǵarý qaı memlekette bolmasyn mańyzdy máselelerdiń birine aınalǵan. Keńester Odaǵy kezinde ótken tarıhymyzdy zertteý múmkin bolmady. Sondyqtan bolar ata-babamyzdyń baı murasy Túrki álemin zertteýde ǵalymdarymyzdyń negizgi eńbekteri […]

Jaqsylyq SÁMIT atyndaǵy arnaıy syılyq ıegeri Qýanysh QAPPAS: Altaıda arman kóp
Ádebıet

Jaqsylyq SÁMIT atyndaǵy arnaıy syılyq ıegeri Qýanysh QAPPAS: Altaıda arman kóp

   -Tart qolyńdy jaýyz! Jerime salǵan jeztyrnaǵyń júregime suqqan qara naızańmen birdeı. Babamnan qalǵan baıtaq dalaǵa, atamnan qalǵan áppaq dalaǵa aranyńdy ashqanyń- jel sylaǵan mańdaıymdy, kún súıgen keýdemdi basqanyńmen birdeı. Kóship kelgen kapirge, qańǵyp kelgen Qytaıǵa atamnyń qany, anamnyń jasy tamǵan qasıetti jerdi qolymnan bere almaımyn. Bul ashýly qarııanyń, ashynǵan […]

Almatyda kóne qorym tabyldy
Jańalyqtar

Almatyda kóne qorym tabyldy

Alataý aýdanynyń aýmaǵyndaǵy «Kók Qaınar» shaǵynaýdanyna jaqyn jerde arheologtar men qala tarıhy murajaıynyń mamandary tóbelerdiń birinen bizdiń dáýirimizdiń IV-V ǵasyrlarynda ómir súrgen áıeldiń súıekterin tapty, dep habarlaıdy «Vechernıı Almaty» gazeti. Tabylǵan jańalyqtyń biregeıligi onyń jerlený erekshelikteri men molanyń ishinde jatqan zattarda bolýda. Jerlengen áıeldiń qasynda balshyq ydys, qurbandyqqa shalynǵan qoıdyń […]

Nyǵmet Myńjan atyndaǵy arnaıy syılyq ıegeri Qoıshybek MÚBARAK: Bórili kósh
Ádebıet

Nyǵmet Myńjan atyndaǵy arnaıy syılyq ıegeri Qoıshybek MÚBARAK: Bórili kósh

Bórili kósh  Almatyda týmaǵanymmen, turǵanyma uzaq bolǵasyn osy jerdiń turǵyny sanalyp ketkenmin. Sonymen Almatydan Shyǵystaǵy keshegi batyr babam Jánekemniń jatqan jeri Qalba taý óńirine kóship kelgen týysqandaryma esendesip baryp qaıtpaq bolǵanmyn. Almaty-Semeı poıyzna minip qolymdaǵy shaǵyn dorbamdy jaıǵastyryp endi otyra bergenimde meniń janyma artynyp – tartynǵan aýyl aqsaqaly kelip jaıǵasty. […]

Talapbek Tynysbekuly. Qazaqstan qazaqqa tolmaı táýelsizdik baıandy bolmaıdy
Rýhanııat

Talapbek Tynysbekuly. Qazaqstan qazaqqa tolmaı táýelsizdik baıandy bolmaıdy

TALAPBEK TYNYSBEKULY 1982 JYLY 17 QAZANDA ALTAIDYŃ QABASYNDA TÝǴAN. ÁL-FARABI ATYNDAǴY QAZUÝ-DIŃ MAGISTRANTY. AQYN, HALYQARALYQ JAZÝShYLAR ODAǴYNYŃ MÚShESI. О́LEŃDERI RESPÝBLIKALYQ BASYLYMDARDA JII JARIIaLANYP JÚR. «JEZBUIDA» JASTAR QOǴAMDYQ BIRLESTIGINIŃ TО́RAǴASY. –Talapbek myrza, Qazaq eliniń táýelsizdigi men tutastyǵyn saqtaý úshin soltústik óńirge kóshý qajet degen uran kóterilse, siz ol jaqqa barar ma […]

Tańjaryq Joldyuly atyndaǵy úshinshi oryn ıegeri Baqytbek QADYRULY: Keri tús
Ádebıet

Tańjaryq Joldyuly atyndaǵy úshinshi oryn ıegeri Baqytbek QADYRULY: Keri tús

(Hıkaıa) Tórt tóńirek túgel qyp-qyzyl kúreń reńge boıalǵan… Kóz aldy buldyr bulttaı túnerip, anyq eshteńe kórinbeıdi. Keıde tútin sekildi, keıde tuman… Úmit. Jo-joq keıde kúmán… Qas qaraıǵan alakeýim sát pe? Qarań-qurań álem-tapyryq elester… aqyrettiń aq kebini sekildi jelmen birge jelbirep, aqtúıeniń shýdasyndaı jelkildegen… Aq býaldyr appaq bozamyq.  Qoly qaltyrap ataýkeresin […]

Teńge – egemendik pen eldiktiń belgisi
Jańalyqtar

Teńge – egemendik pen eldiktiń belgisi

Teńge – egemendik pen eldiktiń belgisi  Ulttyq valıýta teńgeniń aınalymǵa engizilgen kúninen bastap Qazaqstannyń qarjy sektorynyń qalyptasý tarıhynda jańa kezeń bastaldy. Az ǵana ýaqyt ishinde elimizdiń qarjy júıesiniń berik negizi qalandy, damı bastady jəne qazirgi ýaqytta TMD keńistiginde kóshbasshy bolyp otyr. Burynǵy KSRO memleketteriniń təýelsizdik alýynan keıin qalyptasqan biryńǵaı aqsha […]

Kódek MARALBAI atyndaǵy úshinshi oryn ıegeri Aıgerim AMALBEKOVA: «Eline uran bolǵan Er Jánibek»(áńgime)
Ádebıet

Kódek MARALBAI atyndaǵy úshinshi oryn ıegeri Aıgerim AMALBEKOVA: «Eline uran bolǵan Er Jánibek»(áńgime)

” Eline uran bolǵan, er Jánibek”                                 Dúnıede,tarıhta er elden attyq el bar ma?!Er jolymen  ótken elderdiń tarıhynan  sulý tarıh bar ma?!Elin “el eken “degizip ótken uldarǵa ólim bar ma,sirá da?!                                          […]

Tóleýbaı Bójek atyndaǵy úshinshi oryn ıegeri Qaster SARQYTQAN: Er Jánibek kózindeı – eski sandyq  nemese  Babamnyń kózi-dalamnyń sózi
Ádebıet

Tóleýbaı Bójek atyndaǵy úshinshi oryn ıegeri Qaster SARQYTQAN: Er Jánibek kózindeı – eski sandyq nemese Babamnyń kózi-dalamnyń sózi

(esse) Abaı atyndaǵy QazUPÝ doenti Sarqytqan Qaster          Osy sýretterge qaraǵan saıyn, ómirimniń eń bir shýaqty kúnderin eske alamyn…          Shamasy osydan jıyrma jyl buryn bolsa kerek, men ol kezde, Qytaı Halyq Respýblıkasynyń, Shynjań ólkesi, Kúıtýn qalasynda ornalasqan Ile qazaq avtonomııaly oblystyq oqý-aǵartý ınstıtýtynda, geografııa (jaǵyrapııa) kafedrasynda […]