Articles written by: erjanibek

Алтайдан асқан арман
Шежіре

Алтайдан асқан арман

Хасен Оралтай ағамыздың өмірден өткеніне жеті жылға аяқ басса да есімізге жиі оралады. Ол кісіні Қазақстандағы соңғы көргендердің бірі мен едім. Хасекең зейнет демалысына шыққаннан кейін он төрт жылдай Германияда өмір сүріп, жазға салым Түркияда жүрген кездерінде әлсін-әлсін хабарласып, хат жазысып, пікірлесіп тұрдық. Хасен аға менің келіп қайтуымды өтініп, жиі […]

АЙДОС САРЫМ. ҚЫТАЙ ҚАУПІ МЕН ҚАЗАҚ ҮРЕЙІ ТУРАСЫНДА
Кітапхана

АЙДОС САРЫМ. ҚЫТАЙ ҚАУПІ МЕН ҚАЗАҚ ҮРЕЙІ ТУРАСЫНДА

Бүгінгі күні қазақтың мазасын қашырып, үрейін тудырып отырған мәселенің бірі – Қытай. Сонау Ғұн патшалықтары, Түркі қағанаты дәуіріндегі текетірес пен шайқастардан басталып, Сүлеймен Бақырғани кезінде «ақырзаман боларда қара қытай қаптайды» концепциясына айналған осы үрей уақыт өте сейілер емес. Керісінше, ұрпақ қуалайтын, қанға сіңген инстинкттік, бейсаналық дәрежедегі үрейге айналып барады. Қытайдың […]

ХАЛЫҚҚА ҚОРҒАН БОЛҒАН ДАҢЫҚТЫ ТҰЛҒА, БІТІМШІ ТІЛЕУДІҰЛЫ
Жаңалықтар

ХАЛЫҚҚА ҚОРҒАН БОЛҒАН ДАҢЫҚТЫ ТҰЛҒА, БІТІМШІ ТІЛЕУДІҰЛЫ

Әлемге тарыдай шашылған қазақ халқының басым бір бөлігі Моңғолия қазақтары. Абақ керейден тараған осынау көшпенді қазақтардың басынан бір қатар ауыр кезеңдер мен қиын күндер де өтті. Ел бастаған батыр бабаларымыз ұрпағының болашағы мен бейбіт күнді аңсап, бейқұт мекен іздеп байырғы мекені болған Алтайдың күнгей бітінен теріскей бетіне яғни Қобда өлкесіне […]

Мұстафа Өзтүрік – Шақабай батырдың жиені
Шежіре

Мұстафа Өзтүрік – Шақабай батырдың жиені

Мұтафа Өзтүрікітің үлкен нағашысы әйгілі палуан, Шақабай батырдың ұрпағы Қайысбай Иісұлы. Тарихта өткен ірі тұлғалардың өмірін зерттеп-зерделегенде «жақсыдан жақсы туар» немесе «ер тағайына тартып туады», «тегінде бар» деген секілді сөздер қолданады. Бүгінгі медицина ғылымының биологиялық-гендік талдаулары да бұл тұжырымды растайды. Шақабай батыр Есентайұлы тарихта өткен ірі тұлғалардың бірі. Ол ірі болмаса […]

Уатқан СӘЙПІЛҰЛЫ, жапонтанушы: Пара ұсынатын қоғамда жапонның жүрегі шыдамайды
Руханият

Уатқан СӘЙПІЛҰЛЫ, жапонтанушы: Пара ұсынатын қоғамда жапонның жүрегі шыдамайды

Уатқан Сәйпілұлы — 1958 жылы Қытайдың Мори Қазақ автономиялы ауданында туған. Жапонияға Қытайдағы қазақтар арасынан алғаш барып, медицина ғылымдарының докторы атағын қорғаған азамат. Сондай-ақ, Жапонияның Тей Кио университетінде он жылдай дәріс берген білікті ұстаз. Жапон жерінде ұзақ жыл жүріп, жергілікті халықтың дәстүрі мен ұлттық құндылықтарына қаныққан ғалыммен өткізген әңгімемізді оқырман назарына […]

Шарқи (Шығыс) Түркістан атты әскері жайлы не білеміз?
Шежіре

Шарқи (Шығыс) Түркістан атты әскері жайлы не білеміз?

Шарқи (Шығыс) Түркістан ұлттық әскері дегенде көз алдыңызға атқа қонып жауға шапқан кісінің әлде бір елесі пайда болса, онда сіз дұрыс пайымдаған боласыз. Шынымен де Шарқидың жүзде сексен пайызы (80%) атты әскер болған. Қолға қару алып ат жалын ұстап мініп жауға шүйлігу қай xалықтың қанына сіңген өмір таңдауы екенін тариx […]

Моңғолдың «ноқталы аюының» жамбасын сындырған Қайысбай балуан
Шежіре

Моңғолдың «ноқталы аюының» жамбасын сындырған Қайысбай балуан

Мұстафа Өзтүріктің туған нағашысы Қайысбай Иісұлы 1866 жылы Алтай аймағының Сарғусын деген жерінде дүниеге келіп, 1960 жылы желтоқсанда Шіңгіл ауданы, Бәйшін қыстағында 94 жасында бақилық болған. Жақында Қайысбай балуанның туған шөбересі Семсер Құсайынұлымен жолығып, балуан атасы туралы естіген-білгенімізді  оқырман қауымға ұсынғанды жөн көрдік. Балуанның шөбересі бүгінде Астанада жеке кәсіпкерлікпен айналысады […]

Өзім дегенді бұл үкімет неге өзекке тебеді?
Шежіре

Өзім дегенді бұл үкімет неге өзекке тебеді?

Соңғы уақытта бұқаралық ақпарат құралдары беттерінде Қытайдағы қазақтардың қудаланып, қысым көріп жатқаны жайында жиі-жиі жазылып, айтылып жүр. Тіпті биыл Астанада өткен Дүниежүзі қазақтары құрылтайында да осы мәселе көтерілді. Қытай қазақтарының қысым көріп жатқандығын Германиядан келген Өмірхан Алтын елбасы Нұрсұлтан Назарбаевқа жеткізді.  Президент бұл жайында бірінші рет естіп тұрғанын айтып, алдағы […]

БАЛУАН ШОЛАҚТЫҢ ФОТОСУРЕТІ және палуанның өмірінің белгісіз тұстары туралы
Шежіре

БАЛУАН ШОЛАҚТЫҢ ФОТОСУРЕТІ және палуанның өмірінің белгісіз тұстары туралы

Бұл сурет Балуан Шолақтың қолдан салынған суреті емес, ФОТОСУРЕТІ. Сәбит Мұқановтан кейін жазушылар Ж.Бектұров, Б.Қойшыбаев және басқалар Шолақ атамыздың фотосуреті болмағанын жазып жүрді. Ал, мен сонау 90-жылдары тауып алған мына сурет -ЕСКІ ФОТСУРЕТ көшірмесі. Мұның фотосурет екендігі Б.Шолақтың артындағы шымылдықтан көрініп тұр. Ал, штрихтап салынған, немесе, акварельмен салынған сурет болса, […]

«АЛАШ ОРДА» МЕН ХАЛИФА АЛТАЙДЫҢ 100 ЖЫЛДЫҒЫ ЖЕТІСУДА
Жаңалықтар

«АЛАШ ОРДА» МЕН ХАЛИФА АЛТАЙДЫҢ 100 ЖЫЛДЫҒЫ ЖЕТІСУДА

Еліміздің  тәуелсіздік алып, өркендеп дамумен бірге тамырлы тарихымыз қайта жаңғырып, егемендігіміздің еңсесі биік, іргесі бекем. Ұлы дала Көш басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтің 2017 жылғы халыққа жолдауы мен 12 Сәуір күнгі «Болашаққа бағыдар: рухани жаңғыру» тақырыбындағы мақаласына сайкес, ел тарихында аттары алтын әріппен жазылған, кейінгі ұрпаққа өшпес өнеге болған Алаш арыстарын еске […]