Articles written by: erjanibek

Қазақтың Алтын Аңызы – Оспан Батыр
Шежіре

Қазақтың Алтын Аңызы – Оспан Батыр

Бүгінгі «тарих айдынында» сұхбатымызда, қазақтың ХХ ғасырға таңбасын басқан соңғы батыры Оспан батыр туралы әңгімелейтін боламыз. 1940-1951 жылдары арасында Шығыс Түркістанда халқының егемендігі жолында күрес жүргізген Оспан Батыр Исламұлы күні бүгін толық зерттеліп бүкіл қыр-сыры ашылмай келе жатқан ұлы тұлға. Оның күресі мен қазақ тарихында алар орны туралы әңгімелеп береміз. деп жазды «Түрік […]

ХVІІІ ҒАСЫРДАҒЫ ҚАЗАҚ ҚОҒАМЫНЫҢ САЯСИ ЖАҒДАЙЫ ЖӘНЕ ЕР ЖӘНІБЕК БАТЫР
Шежіре

ХVІІІ ҒАСЫРДАҒЫ ҚАЗАҚ ҚОҒАМЫНЫҢ САЯСИ ЖАҒДАЙЫ ЖӘНЕ ЕР ЖӘНІБЕК БАТЫР

Тарихи тұлғаларды зерттеу үшін «тарихқа кіру керек» [1]  – дейді, академиқ Салық Зиманов. Өте дұрыс. Тарихи тұлғалардың өмір сүрген дәуірін түсінбей тұрып, оның атқарған қызметінің тарихи маңызы мен рөліне баға беру шындыққа жасана қоймайды. Гуманитарлық ғылымда тарихи тұлғаларды зерттеудің қалыптасқан өзіндік әдістемесі бар. Оның  қарапайым қағидасы – оларды өздері өмір […]

Серікболсын Әбділдин: Біздің конституция президентке қызмет ететін конституция
Жаңалықтар

Серікболсын Әбділдин: Біздің конституция президентке қызмет ететін конституция

1993 жылы біз  алғашқы Конституцияны қабылдадық. Президент ол конституцияны жаратпай 1995 жылы екінші конституцияны қабылдады. Бірінші конституцияның барлық бағыты демократия болатын. 1990-1995 жылғы Қазақ КСР Жоғары Кеңесінің төрағасы, қоғам қайраткері, саясаткер Серікболсын Әбділдин  осылай дейді.  – Серікболсын аға біздің саясаттанушыларымыздың «Қазақстан өтпелі кезеңде тұр» дегеніне біраз уақыт болды. Қашан өтіп боламыз? – Өтпелі […]

Тұғыры биік Тұрсекең
Шежіре

Тұғыры биік Тұрсекең

Тұрсекең 1927 жылы тамыз айының 15-ші жұлдызында Ақмола облысы, Бұ­ланды ауданы, Бөрлі ауылында туған. Әй­гілі әдебиет зерттеуші, филология ғы­лым­дарының докторы, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері. Қазақ, кеңес әдебиеті тарихын екі тілде жазып, кітап етіп шығаруға атсалысқан ғалым. Әсіресе, біртуар тұлға Сәкен Сейфуллиннің өнегелі өмірі мен шынайы шығармашылығын ғылыми тұрғыдан зерттеуге біраз […]

АБАЙДЫҢ ТУҒАН КҮНІНЕ ОРАЙ БІР СӨЗ
Шежіре

АБАЙДЫҢ ТУҒАН КҮНІНЕ ОРАЙ БІР СӨЗ

Отаршы “ақ патшаның” шенді шекпені үшін (кейде тіпті үлкен күміс табақ пен артық қадақ күріш үшін) төрелері ұсақталып, батырлары бір-бірін шауып, соңғы хандарын ұстап беріп, “зар-заман” жыраулары ескі ізді шиырлап, аз-маз зиялысы я шоқынып, я білім іздеп шетке кетіп, Батыстағы ағартушылық пен индустриализациядан мақұрым қоғамы көшпеліден аграрлық құрылымға өтіп үлгермей […]

Жәркен Бөдеш: Жалғыздық Құдайдан кейін ақынға жарасады
Руханият

Жәркен Бөдеш: Жалғыздық Құдайдан кейін ақынға жарасады

Қазақ әдебиетінің жоқтаушылары мен жанкүйерлеріне, Қазақ өлең өнерінің қадау-қадау биіктерінің бірі, халықаралық “Алаш” әдеби сыйлығының иегері, Түркі тілдес елдері поэзиясы II фестивалінің лауреаты,  Қазақ поэзиясына “Жұлдызға орынын Ай бермес”, “Жұлдызтас”, “Бөрінің асығы”, “Емендер түнде бүрлейді” қатарлы жыр жинақтарын сыйлаған замана жырауы Жәркен Бөдешұлымен болған әңгімемізді ұсынып отырмыз. – Тәуелсіздіктің алтын таңын көрген бақытты […]

ҚЫТАЙДЫҢ ЖАҢА САЯСАТЫ: ДІННЕН БЕЗДІРУ МЕ, ҰЛТТЫ ЖОЮ МА?
Руханият

ҚЫТАЙДЫҢ ЖАҢА САЯСАТЫ: ДІННЕН БЕЗДІРУ МЕ, ҰЛТТЫ ЖОЮ МА?

ҚХР Президенті Ши Жинпиң (қазақша осылай жазылатын атты орысша Си Цзньпин деп жазғандарға таң қалмау мүмкін емес) 2013 жылды Астана сапары кезінде Азия мен Еуропа арасындағы тарихи сауда жолы “Жібек жолын” жаңғырту жөніндегі “бір белдеу – бір жол” жобасын әлемге паш еткен еді. Қытаймен Орталық Азия, Ресей, Еуропа мен Африканы […]

ҚЫПШАҚ ХАНДАРЫНЫҢ ӘУЛЕТІ
Шежіре

ҚЫПШАҚ ХАНДАРЫНЫҢ ӘУЛЕТІ

XI-XIII ғасырларда қыпшақтардың ішінде қандай әулет басқарғаны өте шиеленісті мәселе. Бұл сұраққа байланысты тарихшы ғалымдардың арасында ешқандай бәтуаластық жоқ. Онсыз да қыпшақтардың ішінде қанша әулет басқарғаны түсініксіз. Қыпшақ хандары туралы куәландыратын бірқатар түпкі деректер бар. Орыс шежірелері Шаруканид әулеті туралы айғақтайды. Хорезм шежірелері Хорезмшахтарға қызмет еткен қыпшақ хандары әулеті туралы […]

ШӘКӘРІМНІҢ «ҮШ АНЫҒЫ»
Руханият

ШӘКӘРІМНІҢ «ҮШ АНЫҒЫ»

Абайдың тәлім-тәрбиесін көріп, өмірін біліммен өрнектеген, әлем ойшылдарының еңбектерін жата-жастана оқып, парасат биігіне шыққан, Алашқа алғаш рет «Ұждан» философиясын еңгізген һәм алпыстан асқан шағында қу тіршілік қыспағынан қашып, тұран даланы аңсаған түз тағысындай тақуа ғұмыр кешкен, адамзаттың аяулы ақыны – Шәкәрім Құдайбердіұлы. Дана халқымыз: «Білім – инемен құдық қазғандай», – […]

Лақайлар деген кімдер?
Шежіре

Лақайлар деген кімдер?

Түркі халықтары әлем өр­ке­ни­еті­нің дамуына үлкен үлес қосып, жал­пыадамилық да­му, мәдени және рухани факторлардың дамуын да қамтамасыз етіп келгені т­арихтан жақсы белгілі. Түр­кі­лер шын мәнінде өз дара тұл­ғаларын мақтан етіп, олардың аттарын тарихи идеологияда сақтап келумен бірге, олардың қызметін паш ету сезіміне бөленгені де қуанарлық жайт. Лақайлар өзбек ұлты құра­мын­дағы […]