سوڭعى جازبالار

التايدان اسقان ارمان
شەجىرە

التايدان اسقان ارمان

حاسەن ورالتاي اعامىزدىڭ ومىردەن وتكەنىنە جەتى جىلعا اياق باسسا دا ەسىمىزگە ءجيى ورالادى. ول كىسىنى قازاقستانداعى سوڭعى كورگەندەردىڭ ءبىرى مەن ەدىم. حاسەكەڭ زەينەت دەمالىسىنا شىققاننان كەيىن ون ءتورت جىلداي گەرمانيادا ءومىر ءسۇرىپ، جازعا سالىم تۇركيادا جۇرگەن كەزدەرىندە ءالسىن-ءالسىن حابارلاسىپ، حات جازىسىپ، پىكىرلەسىپ تۇردىق. حاسەن اعا مەنىڭ كەلىپ قايتۋىمدى ءوتىنىپ، ءجيى […]

ايدوس سارىم. قىتاي قاۋپى مەن قازاق ۇرەيى تۋراسىندا
كىتاپحانا

ايدوس سارىم. قىتاي قاۋپى مەن قازاق ۇرەيى تۋراسىندا

بۇگىنگى كۇنى قازاقتىڭ مازاسىن قاشىرىپ، ۇرەيىن تۋدىرىپ وتىرعان ماسەلەنىڭ ءبىرى – قىتاي. سوناۋ عۇن پاتشالىقتارى، تۇركى قاعاناتى داۋىرىندەگى تەكەتىرەس پەن شايقاستاردان باستالىپ، سۇلەيمەن باقىرعاني كەزىندە «اقىرزامان بولاردا قارا قىتاي قاپتايدى» كونتسەپتسياسىنا اينالعان وسى ۇرەي ۋاقىت وتە سەيىلەر ەمەس. كەرىسىنشە، ۇرپاق قۋالايتىن، قانعا سىڭگەن ينستينكتتىك، بەيسانالىق دارەجەدەگى ۇرەيگە اينالىپ بارادى. قىتايدىڭ […]

حالىققا قورعان بولعان داڭىقتى تۇلعا، ءبىتىمشى تىلەۋدى ۇلى
جاڭالىقتار

حالىققا قورعان بولعان داڭىقتى تۇلعا، ءبىتىمشى تىلەۋدى ۇلى

الەمگە تارىداي شاشىلعان قازاق حالقىنىڭ باسىم ءبىر بولىگى موڭعوليا قازاقتارى. اباق كەرەيدەن تاراعان وسىناۋ كوشپەندى قازاقتاردىڭ باسىنان ءبىر قاتار اۋىر كەزەڭدەر مەن قيىن كۇندەر دە ءوتتى. ەل باستاعان باتىر بابالارىمىز ۇرپاعىنىڭ بولاشاعى مەن بەيبىت كۇندى اڭساپ، بەيقۇت مەكەن ىزدەپ بايىرعى مەكەنى بولعان التايدىڭ كۇنگەي بىتىنەن تەرىسكەي بەتىنە ياعني قوبدا ولكەسىنە […]

مۇستافا وزتۇرىك – شاقاباي باتىردىڭ جيەنى
شەجىرە

مۇستافا وزتۇرىك – شاقاباي باتىردىڭ جيەنى

مۇتافا وزتۇرىكىتىڭ ۇلكەن ناعاشىسى ايگىلى پالۋان، شاقاباي باتىردىڭ ۇرپاعى قايىسباي ءيىس ۇلى. تاريحتا وتكەن ءىرى تۇلعالاردىڭ ءومىرىن زەرتتەپ-زەردەلەگەندە «جاقسىدان جاقسى تۋار» نەمەسە «ەر تاعايىنا تارتىپ تۋادى»، «تەگىندە بار» دەگەن سەكىلدى سوزدەر قولدانادى. بۇگىنگى مەديتسينا عىلىمىنىڭ بيولوگيالىق-گەندىك تالداۋلارى دا بۇل تۇجىرىمدى راستايدى. شاقاباي باتىر ەسەنتاي ۇلى تاريحتا وتكەن ءىرى تۇلعالاردىڭ ءبىرى. ول ءىرى بولماسا […]

ۋاتقان سايپىل ۇلى، جاپونتانۋشى: پارا ۇسىناتىن قوعامدا جاپوننىڭ جۇرەگى شىدامايدى
رۋحانيات

ۋاتقان سايپىل ۇلى، جاپونتانۋشى: پارا ۇسىناتىن قوعامدا جاپوننىڭ جۇرەگى شىدامايدى

ۋاتقان ءسايپىل ۇلى — 1958 جىلى قىتايدىڭ موري قازاق اۆتونوميالى اۋدانىندا تۋعان. جاپونياعا قىتايداعى قازاقتار اراسىنان العاش بارىپ، مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى اتاعىن قورعاعان ازامات. سونداي-اق، جاپونيانىڭ تەي كيو ۋنيۆەرسيتەتىندە ون جىلداي ءدارىس بەرگەن بىلىكتى ۇستاز. جاپون جەرىندە ۇزاق جىل ءجۇرىپ، جەرگىلىكتى حالىقتىڭ ءداستۇرى مەن ۇلتتىق قۇندىلىقتارىنا قانىققان عالىممەن وتكىزگەن اڭگىمەمىزدى وقىرمان نازارىنا […]

شارقي (شىعىس) تۇركىستان اتتى اسكەرى جايلى نە بىلەمىز؟
شەجىرە

شارقي (شىعىس) تۇركىستان اتتى اسكەرى جايلى نە بىلەمىز؟

شارقي (شىعىس) تۇركىستان ۇلتتىق اسكەرى دەگەندە كوز الدىڭىزعا اتقا قونىپ جاۋعا شاپقان كىسىنىڭ الدە ءبىر ەلەسى پايدا بولسا، وندا ءسىز دۇرىس پايىمداعان بولاسىز. شىنىمەن دە شارقيدىڭ جۇزدە سەكسەن پايىزى (80%) اتتى اسكەر بولعان. قولعا قارۋ الىپ ات جالىن ۇستاپ ءمىنىپ جاۋعا شۇيلىگۋ قاي xالىقتىڭ قانىنا سىڭگەن ءومىر تاڭداۋى ەكەنىن تاريx […]

موڭعولدىڭ «نوقتالى ايۋىنىڭ» جامباسىن سىندىرعان قايىسباي بالۋان
شەجىرە

موڭعولدىڭ «نوقتالى ايۋىنىڭ» جامباسىن سىندىرعان قايىسباي بالۋان

مۇستافا وزتۇرىكتىڭ تۋعان ناعاشىسى قايىسباي ءيىس ۇلى 1866 جىلى التاي ايماعىنىڭ سارعۋسىن دەگەن جەرىندە دۇنيەگە كەلىپ، 1960 جىلى جەلتوقساندا شىڭگىل اۋدانى، ءبايشىن قىستاعىندا 94 جاسىندا باقيلىق بولعان. جاقىندا قايىسباي بالۋاننىڭ تۋعان شوبەرەسى سەمسەر قۇسايىن ۇلىمەن جولىعىپ، بالۋان اتاسى تۋرالى ەستىگەن-بىلگەنىمىزدى  وقىرمان قاۋىمعا ۇسىنعاندى ءجون كوردىك. بالۋاننىڭ شوبەرەسى بۇگىندە استانادا جەكە كاسىپكەرلىكپەن اينالىسادى […]

شەجىرە

ءوزىم دەگەندى بۇل ۇكىمەت نەگە وزەككە تەبەدى؟

سوڭعى ۋاقىتتا بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى بەتتەرىندە قىتايداعى قازاقتاردىڭ قۋدالانىپ، قىسىم كورىپ جاتقانى جايىندا ءجيى-ءجيى جازىلىپ، ايتىلىپ ءجۇر. ءتىپتى بيىل استانادا وتكەن دۇنيەجۇزى قازاقتارى قۇرىلتايىندا دا وسى ماسەلە كوتەرىلدى. قىتاي قازاقتارىنىڭ قىسىم كورىپ جاتقاندىعىن گەرمانيادان كەلگەن ءومىرحان التىن ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆقا جەتكىزدى.  پرەزيدەنت بۇل جايىندا ءبىرىنشى رەت ەستىپ تۇرعانىن ايتىپ، الداعى […]

بالۋان شولاقتىڭ فوتوسۋرەتى جانە پالۋاننىڭ ءومىرىنىڭ بەلگىسىز تۇستارى تۋرالى
شەجىرە

بالۋان شولاقتىڭ فوتوسۋرەتى جانە پالۋاننىڭ ءومىرىنىڭ بەلگىسىز تۇستارى تۋرالى

بۇل سۋرەت بالۋان شولاقتىڭ قولدان سالىنعان سۋرەتى ەمەس، فوتوسۋرەتى. ءسابيت مۇقانوۆتان كەيىن جازۋشىلار ج.بەكتۇروۆ، ب.قويشىباەۆ جانە باسقالار شولاق اتامىزدىڭ فوتوسۋرەتى بولماعانىن جازىپ ءجۇردى. ال، مەن سوناۋ 90-جىلدارى تاۋىپ العان مىنا سۋرەت -ەسكى فوتسۋرەت كوشىرمەسى. مۇنىڭ فوتوسۋرەت ەكەندىگى ب.شولاقتىڭ ارتىنداعى شىمىلدىقتان كورىنىپ تۇر. ال، شتريحتاپ سالىنعان، نەمەسە، اكۆارەلمەن سالىنعان سۋرەت بولسا، […]

«الاش وردا» مەن حاليفا التايدىڭ 100 جىلدىعى جەتىسۋدا
جاڭالىقتار

«الاش وردا» مەن حاليفا التايدىڭ 100 جىلدىعى جەتىسۋدا

ەلىمىزدىڭ  تاۋەلسىزدىك الىپ، وركەندەپ دامۋمەن بىرگە تامىرلى تاريحىمىز قايتا جاڭعىرىپ، ەگەمەندىگىمىزدىڭ ەڭسەسى بيىك، ىرگەسى بەكەم. ۇلى دالا كوش باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ 2017 جىلعى حالىققا جولداۋى مەن 12 ءساۋىر كۇنگى «بولاشاققا باعىدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» تاقىرىبىنداعى ماقالاسىنا سايكەس، ەل تاريحىندا اتتارى التىن ارىپپەن جازىلعان، كەيىنگى ۇرپاققا وشپەس ونەگە بولعان الاش ارىستارىن ەسكە […]