سوڭعى جازبالار

ۇلان باپاي. ارقادا قىس قاتتى بولماسا اقبوكەن اۋىپ نەسى بار
كىتاپحانا

ۇلان باپاي. ارقادا قىس قاتتى بولماسا اقبوكەن اۋىپ نەسى بار

ءحىح عاسىردىڭ 60 جىلدارىنان باستالعان التايدان قونىس اۋدارعان اباق كەرەيلەردىڭ كوشى ءبىر عاسىر شاماسىندا جالعاستى. ولار شىنجاڭنىڭ جەر-جەرىنە، قوبدا بەتىنە، گانسۋ، شيڭحاي ولكەلەرىنە قونىس اۋداردى. ءتىپتى ءبىر ءبولىم ەل گيمالاي اسىپ، ەۆروپاعا دەيىن كەتتى. التايداي اتامەكەندى ارتقا تاستاپ، “اعاجايلاپ” اۋعان ەلدە نە ماقسات بولدى؟ نەگە ەل ۇدىرە كوشتى…؟ بۇل تۋرالى […]

«ەل قورعاعان ەر جانىبەك» اتتى حالىقارالىق ايتىس (2 ءبولىم)
بەينەماتەريالدار

«ەل قورعاعان ەر جانىبەك» اتتى حالىقارالىق ايتىس (2 ءبولىم)

2015 جىلى 17 ماۋسىم استاناداعى «بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم» سارايىندا وتكەن  ەر جانىبەك بەرداۋلەت ۇلىنىڭ 300 جىلدىق مەرەيتويىنا ارنالعان «ەل قورعاعان ەر جانىبەك» اتتى حالىقارالىق ايتىس.     ايتىستى «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ قولداۋىمەن «ەر جانىبەك» حالىقارالىق قوعامدىق قورى ۇيىمداستىرعان. بۇل ايتىستىڭ باس جۇلدەسى – كىا اۆتوكولىگىن ەركەبۇلان قاينازاروۆ جەڭىپ الدى، ال 1-ورىندى پاۆلودارلىق […]

«ەل قورعاعان ەر جانىبەك» اتتى حالىقارالىق ايتىس (1 ءبولىم)
بەينەماتەريالدار

«ەل قورعاعان ەر جانىبەك» اتتى حالىقارالىق ايتىس (1 ءبولىم)

2015 جىلى 17 ماۋسىم استاناداعى «بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم» سارايىندا وتكەن  ەر جانىبەك بەرداۋلەت ۇلىنىڭ 300 جىلدىق مەرەيتويىنا ارنالعان «ەل قورعاعان ەر جانىبەك» اتتى حالىقارالىق ايتىس. ايتىستى «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ قولداۋىمەن «ەر جانىبەك» حالىقارالىق قوعامدىق قورى ۇيىمداستىرعان. بۇل ايتىستىڭ باس جۇلدەسى – كىا اۆتوكولىگىن ەركەبۇلان قاينازاروۆ جەڭىپ الدى، ال 1-ورىندى پاۆلودارلىق اسپانبەك شۇعاتاەۆ […]

جاڭالىقتار

ءىى. دۇنيەجۇزىلىك سوعىستا تۇركىستان لەگيونى جانە اقيقاتى

بۇگىنگى «تاريح ايدىنىندا» سۇحباتىمىزدا، قازاق تاريحىنىڭ تالاس-تارتىستى ماسەلەلەرىنەن ءىى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستا كەڭەستىك ارميادان نەمىستەرگە تۇتقىن تۇسكەن، كەيىن تۇركىستان لەگيونىنىڭ قۇرامىندا بولعان جاۋىنگەرلەردىڭ ايانىشتى تاعدىرىنا توقتالامىز. بۇلاردىڭ بارلىعى ۇلت قاھارمانى. وكىنىشكە وراي كەڭەستىك ۇگىت-ناسيحات ولاردى تۋعان حالقىنا ساتقىن رەتىندە كورسەتتى. ەندى سول ەسىل ەرلەردىڭ اقيقاتى تۋرالى اڭگىمەلەپ بەرەمىز – دەپ جازدى «تۇرىك […]

قازاقتىڭ التىن اڭىزى – وسپان باتىر
شەجىرە

قازاقتىڭ التىن اڭىزى – وسپان باتىر

بۇگىنگى «تاريح ايدىنىندا» سۇحباتىمىزدا، قازاقتىڭ حح عاسىرعا تاڭباسىن باسقان سوڭعى باتىرى وسپان باتىر تۋرالى اڭگىمەلەيتىن بولامىز. 1940-1951 جىلدارى اراسىندا شىعىس تۇركىستاندا حالقىنىڭ ەگەمەندىگى جولىندا كۇرەس جۇرگىزگەن وسپان باتىر يسلام ۇلى كۇنى بۇگىن تولىق زەرتتەلىپ بۇكىل قىر-سىرى اشىلماي كەلە جاتقان ۇلى تۇلعا. ونىڭ كۇرەسى مەن قازاق تاريحىندا الار ورنى تۋرالى اڭگىمەلەپ بەرەمىز. دەپ جازدى «تۇرىك […]

شەجىرە

ءحVىىى عاسىرداعى قازاق قوعامىنىڭ ساياسي جاعدايى جانە ەر جانىبەك باتىر

تاريحي تۇلعالاردى زەرتتەۋ ءۇشىن «تاريحقا كىرۋ كەرەك» [1]  – دەيدى، اكادەميق سالىق زيمانوۆ. وتە دۇرىس. تاريحي تۇلعالاردىڭ ءومىر سۇرگەن ءداۋىرىن تۇسىنبەي تۇرىپ، ونىڭ اتقارعان قىزمەتىنىڭ تاريحي ماڭىزى مەن رولىنە باعا بەرۋ شىندىققا جاسانا قويمايدى. گۋمانيتارلىق عىلىمدا تاريحي تۇلعالاردى زەرتتەۋدىڭ قالىپتاسقان وزىندىك ادىستەمەسى بار. ونىڭ  قاراپايىم قاعيداسى – ولاردى وزدەرى ءومىر […]

سەرىكبولسىن ءابدىلدين: ءبىزدىڭ كونستيتۋتسيا پرەزيدەنتكە قىزمەت ەتەتىن كونستيتۋتسيا
جاڭالىقتار

سەرىكبولسىن ءابدىلدين: ءبىزدىڭ كونستيتۋتسيا پرەزيدەنتكە قىزمەت ەتەتىن كونستيتۋتسيا

1993 جىلى ءبىز  العاشقى كونستيتۋتسيانى قابىلدادىق. پرەزيدەنت ول كونستيتۋتسيانى جاراتپاي 1995 جىلى ەكىنشى كونستيتۋتسيانى قابىلدادى. ءبىرىنشى كونستيتۋتسيانىڭ بارلىق باعىتى دەموكراتيا بولاتىن. 1990-1995 جىلعى قازاق كسر جوعارى كەڭەسىنىڭ توراعاسى، قوعام قايراتكەرى، ساياساتكەر سەرىكبولسىن ءابدىلدين  وسىلاي دەيدى.  – سەرىكبولسىن اعا ءبىزدىڭ ساياساتتانۋشىلارىمىزدىڭ «قازاقستان وتپەلى كەزەڭدە تۇر» دەگەنىنە ءبىراز ۋاقىت بولدى. قاشان ءوتىپ بولامىز؟ – وتپەلى […]

تۇعىرى بيىك تۇرسەكەڭ
شەجىرە

تۇعىرى بيىك تۇرسەكەڭ

تۇرسەكەڭ 1927 جىلى تامىز ايىنىڭ 15-ءشى جۇلدىزىندا اقمولا وبلىسى، بۇ­لاندى اۋدانى، ءبورلى اۋىلىندا تۋعان. ءاي­گىلى ادەبيەت زەرتتەۋشى، فيلولوگيا عى­لىم­دارىنىڭ دوكتورى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى. قازاق، كەڭەس ادەبيەتى تاريحىن ەكى تىلدە جازىپ، كىتاپ ەتىپ شىعارۋعا اتسالىسقان عالىم. اسىرەسە، ءبىرتۋار تۇلعا ساكەن سەيفۋلليننىڭ ونەگەلى ءومىرى مەن شىنايى شىعارماشىلىعىن عىلىمي تۇرعىدان زەرتتەۋگە ءبىراز […]

ابايدىڭ تۋعان كۇنىنە وراي ءبىر ءسوز
شەجىرە

ابايدىڭ تۋعان كۇنىنە وراي ءبىر ءسوز

وتارشى “اق پاتشانىڭ” شەندى شەكپەنى ءۇشىن (كەيدە ءتىپتى ۇلكەن كۇمىس تاباق پەن ارتىق قاداق كۇرىش ءۇشىن) تورەلەرى ۇساقتالىپ، باتىرلارى ءبىر-ءبىرىن شاۋىپ، سوڭعى حاندارىن ۇستاپ بەرىپ، “زار-زامان” جىراۋلارى ەسكى ءىزدى شيىرلاپ، از-ماز زيالىسى يا شوقىنىپ، يا ءبىلىم ىزدەپ شەتكە كەتىپ، باتىستاعى اعارتۋشىلىق پەن يندۋسترياليزاتسيادان ماقۇرىم قوعامى كوشپەلىدەن اگرارلىق قۇرىلىمعا ءوتىپ ۇلگەرمەي […]

جاركەن بودەش: جالعىزدىق قۇدايدان كەيىن اقىنعا جاراسادى
رۋحانيات

جاركەن بودەش: جالعىزدىق قۇدايدان كەيىن اقىنعا جاراسادى

قازاق ادەبيەتىنىڭ جوقتاۋشىلارى مەن جانكۇيەرلەرىنە، قازاق ولەڭ ونەرىنىڭ قاداۋ-قاداۋ بيىكتەرىنىڭ ءبىرى، حالىقارالىق “الاش” ادەبي سىيلىعىنىڭ يەگەرى، تۇركى تىلدەس ەلدەرى پوەزياسى II فەستيۆالىنىڭ لاۋرەاتى،  قازاق پوەزياسىنا “جۇلدىزعا ورىنىن اي بەرمەس”، “جۇلدىزتاس”، ء“بورىنىڭ اسىعى”، “ەمەندەر تۇندە بۇرلەيدى” قاتارلى جىر جيناقتارىن سىيلاعان زامانا جىراۋى جاركەن بودەش ۇلىمەن بولعان اڭگىمەمىزدى ۇسىنىپ وتىرمىز. – تاۋەلسىزدىكتىڭ التىن تاڭىن كورگەن باقىتتى […]