بۇگىنگى «تاريح ايدىنىندا» سۇحباتىمىزدا، قازاقتىڭ حح عاسىرعا تاڭباسىن باسقان سوڭعى باتىرى وسپان باتىر تۋرالى اڭگىمەلەيتىن بولامىز. 1940-1951 جىلدارى اراسىندا شىعىس تۇركىستاندا حالقىنىڭ ەگەمەندىگى جولىندا كۇرەس جۇرگىزگەن وسپان باتىر يسلام ۇلى كۇنى بۇگىن تولىق زەرتتەلىپ بۇكىل قىر-سىرى اشىلماي كەلە جاتقان ۇلى تۇلعا. ونىڭ كۇرەسى مەن قازاق تاريحىندا الار ورنى تۋرالى اڭگىمەلەپ بەرەمىز. دەپ جازدى «تۇرىك […]
تاريحي تۇلعالاردى زەرتتەۋ ءۇشىن «تاريحقا كىرۋ كەرەك» [1] – دەيدى، اكادەميق سالىق زيمانوۆ. وتە دۇرىس. تاريحي تۇلعالاردىڭ ءومىر سۇرگەن ءداۋىرىن تۇسىنبەي تۇرىپ، ونىڭ اتقارعان قىزمەتىنىڭ تاريحي ماڭىزى مەن رولىنە باعا بەرۋ شىندىققا جاسانا قويمايدى. گۋمانيتارلىق عىلىمدا تاريحي تۇلعالاردى زەرتتەۋدىڭ قالىپتاسقان وزىندىك ادىستەمەسى بار. ونىڭ قاراپايىم قاعيداسى – ولاردى وزدەرى ءومىر […]
1993 جىلى ءبىز العاشقى كونستيتۋتسيانى قابىلدادىق. پرەزيدەنت ول كونستيتۋتسيانى جاراتپاي 1995 جىلى ەكىنشى كونستيتۋتسيانى قابىلدادى. ءبىرىنشى كونستيتۋتسيانىڭ بارلىق باعىتى دەموكراتيا بولاتىن. 1990-1995 جىلعى قازاق كسر جوعارى كەڭەسىنىڭ توراعاسى، قوعام قايراتكەرى، ساياساتكەر سەرىكبولسىن ءابدىلدين وسىلاي دەيدى. – سەرىكبولسىن اعا ءبىزدىڭ ساياساتتانۋشىلارىمىزدىڭ «قازاقستان وتپەلى كەزەڭدە تۇر» دەگەنىنە ءبىراز ۋاقىت بولدى. قاشان ءوتىپ بولامىز؟ – وتپەلى […]
تۇرسەكەڭ 1927 جىلى تامىز ايىنىڭ 15-ءشى جۇلدىزىندا اقمولا وبلىسى، بۇلاندى اۋدانى، ءبورلى اۋىلىندا تۋعان. ءايگىلى ادەبيەت زەرتتەۋشى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى. قازاق، كەڭەس ادەبيەتى تاريحىن ەكى تىلدە جازىپ، كىتاپ ەتىپ شىعارۋعا اتسالىسقان عالىم. اسىرەسە، ءبىرتۋار تۇلعا ساكەن سەيفۋلليننىڭ ونەگەلى ءومىرى مەن شىنايى شىعارماشىلىعىن عىلىمي تۇرعىدان زەرتتەۋگە ءبىراز […]
وتارشى “اق پاتشانىڭ” شەندى شەكپەنى ءۇشىن (كەيدە ءتىپتى ۇلكەن كۇمىس تاباق پەن ارتىق قاداق كۇرىش ءۇشىن) تورەلەرى ۇساقتالىپ، باتىرلارى ءبىر-ءبىرىن شاۋىپ، سوڭعى حاندارىن ۇستاپ بەرىپ، “زار-زامان” جىراۋلارى ەسكى ءىزدى شيىرلاپ، از-ماز زيالىسى يا شوقىنىپ، يا ءبىلىم ىزدەپ شەتكە كەتىپ، باتىستاعى اعارتۋشىلىق پەن يندۋسترياليزاتسيادان ماقۇرىم قوعامى كوشپەلىدەن اگرارلىق قۇرىلىمعا ءوتىپ ۇلگەرمەي […]
قازاق ادەبيەتىنىڭ جوقتاۋشىلارى مەن جانكۇيەرلەرىنە، قازاق ولەڭ ونەرىنىڭ قاداۋ-قاداۋ بيىكتەرىنىڭ ءبىرى، حالىقارالىق “الاش” ادەبي سىيلىعىنىڭ يەگەرى، تۇركى تىلدەس ەلدەرى پوەزياسى II فەستيۆالىنىڭ لاۋرەاتى، قازاق پوەزياسىنا “جۇلدىزعا ورىنىن اي بەرمەس”، “جۇلدىزتاس”، ء“بورىنىڭ اسىعى”، “ەمەندەر تۇندە بۇرلەيدى” قاتارلى جىر جيناقتارىن سىيلاعان زامانا جىراۋى جاركەن بودەش ۇلىمەن بولعان اڭگىمەمىزدى ۇسىنىپ وتىرمىز. – تاۋەلسىزدىكتىڭ التىن تاڭىن كورگەن باقىتتى […]
قحر پرەزيدەنتى شي جينپيڭ (قازاقشا وسىلاي جازىلاتىن اتتى ورىسشا سي تسزنپين دەپ جازعاندارعا تاڭ قالماۋ مۇمكىن ەمەس) 2013 جىلدى استانا ساپارى كەزىندە ازيا مەن ەۋروپا اراسىنداعى تاريحي ساۋدا جولى “جىبەك جولىن” جاڭعىرتۋ جونىندەگى ء“بىر بەلدەۋ – ءبىر جول” جوباسىن الەمگە پاش ەتكەن ەدى. قىتايمەن ورتالىق ازيا، رەسەي، ەۋروپا مەن افريكانى […]
XI-XIII عاسىرلاردا قىپشاقتاردىڭ ىشىندە قانداي اۋلەت باسقارعانى وتە شيەلەنىستى ماسەلە. بۇل سۇراققا بايلانىستى تاريحشى عالىمداردىڭ اراسىندا ەشقانداي باتۋالاستىق جوق. ونسىز دا قىپشاقتاردىڭ ىشىندە قانشا اۋلەت باسقارعانى تۇسىنىكسىز. قىپشاق حاندارى تۋرالى كۋالاندىراتىن بىرقاتار تۇپكى دەرەكتەر بار. ورىس شەجىرەلەرى شارۋكانيد اۋلەتى تۋرالى ايعاقتايدى. حورەزم شەجىرەلەرى حورەزمشاحتارعا قىزمەت ەتكەن قىپشاق حاندارى اۋلەتى تۋرالى […]
ابايدىڭ ءتالىم-تاربيەسىن كورىپ، ءومىرىن بىلىممەن ورنەكتەگەن، الەم ويشىلدارىنىڭ ەڭبەكتەرىن جاتا-جاستانا وقىپ، پاراسات بيىگىنە شىققان، الاشقا العاش رەت «ۇجدان» فيلوسوفياسىن ەڭگىزگەن ءھام الپىستان اسقان شاعىندا قۋ تىرشىلىك قىسپاعىنان قاشىپ، تۇران دالانى اڭساعان ءتۇز تاعىسىنداي تاقۋا عۇمىر كەشكەن، ادامزاتتىڭ اياۋلى اقىنى – شاكارىم قۇدايبەردى ۇلى. دانا حالقىمىز: «ءبىلىم – ينەمەن قۇدىق قازعانداي»، – […]
تۇركى حالىقتارى الەم ءوركەنيەتىنىڭ دامۋىنا ۇلكەن ۇلەس قوسىپ، جالپىاداميلىق دامۋ، مادەني جانە رۋحاني فاكتورلاردىڭ دامۋىن دا قامتاماسىز ەتىپ كەلگەنى تاريحتان جاقسى بەلگىلى. ءتۇركىلەر شىن مانىندە ءوز دارا تۇلعالارىن ماقتان ەتىپ، ولاردىڭ اتتارىن تاريحي يدەولوگيادا ساقتاپ كەلۋمەن بىرگە، ولاردىڭ قىزمەتىن پاش ەتۋ سەزىمىنە بولەنگەنى دە قۋانارلىق جايت. لاقايلار وزبەك ۇلتى قۇرامىنداعى […]
|
|
سوڭعى پىكىرلەر