Шығыс Түркістан деп аталатын Жоңғария даласы мен Алтайдың арасында жатқан ұланғайыр дала – Қазақ халқының тарихи ата қонысы. Сол ұлы далада тіршілік кешкен біздің ата-бабаларымыз ешқашан тәуелсіз ел болуға деген талпынысын тоқтатқан емес. Оңтүстік Шығыс Түрксітандағы көтерілістерде есепке алмағанда Алтай мен Тянь – Шаньның арасын мекен еткен Қазақтың іргелі ру-тайпалары […]
1951 жылы дәл осы күні Үрімші қаласында 11 жыл бойы ұлтының азаттығы үшін күрескен, “қазақтың алтын аңызы” Оспан батырды атты. Шығыс Түркістанның тәуелсіздігі үшін күрескен ұлт азаттық қозғалысының көсемі Қазақ елінің жадынан өшпек емес.
Абылай ханның Жәнібек батырды сынауы Жас батыр Жәнібектің жау алдындағы қайраты аңыз болып, ел ішіне тез жайылады да, Абылай хан оны жете сынамақ болады, сол ойдың орайы бораны күркіреп, жаңбыры сіркіреп бір күннің түніне тура келеді. Жорыққа аттанған Абылайдың қалың қолы нөсерлі қою қараңғы түнді жамыла иендегі ағаш бейіттен бірер […]
Сәуір айында біреулер Сталиннің, біреулер Гитлердің дүниеге келгенін айтып жатады. Рас, шынында да солай. Бірақ, бұл айда осыдан 63 жыл бұрын қазақтың ардагер ұлдарының бірі, Шығыс Түркістандағы ұлт азаттық көтерілістің даңқты қолбасшысы Оспан Сіләмұлы шейіт болған. Сталиннің, Мао Цзе Дунның, Чан Кай Шидің жандайшаптарымен өмірінің соңына дейін тіресіп өтіпті жарықтық. […]
Жәнібек батырдың балалық шағы туралы Жәнібек батырдың әкесі Бердәулет Арғынның Қаракесек руынан шыққан Қазыбек бидің қызымен үйленгеннен кейін, бірнеше жыл бала көрмей жүріп, соңында Жәнібекті көріпті. Перзентке зар ата-ана жас нәрестенің шілдехана тойын жасап, болашақ батырдың алғашқы таңын әнмен атырады. Әйелдерді шақырып, қалжасын беріп, ат шаптырып бесік тойын жасайды. Әкесі […]
Ер Жәнібек халықарылық қоғамдық қорының медальі мен Ер Жәнібек батырдың 300 жылдық мерей тойына арналған төсбелгісі
Соңғы уақыттарда Түркияда зерттеушілердің Тұрар Рысқұловқа көбірек көңіл аудара бастағаны байқалады. Мұның екі себебі болуы мүмкін. Біріншіден, Тұрар Рысқұлов – татар әріптесі Мирсаид Сұлтанғалиев сияқты бүкіл түркі халықтарының республикасын құру үшін күрескен қайраткер. Екіншіден, ол Түркиядағы ұлт-азаттық күресінің жетекшісі Мұстафа Кемал Ататүрікті аса жоғары бағалаған. Таяуда Түркияда жарық көрген Рысқұлов […]
Түркияла тұратын қазақтардын ұзақ-салқар көш тарихына назар ауларғанда бұл көштің қазақтың еркіндік жолындағы теңдессіз ерлігі екенін көреміз. Олар еркіндік үшін адам сенгісіз қандай да бір ауыр қиыншылықтарды бастан кешірген. 1930- жылдары Қытайға қарасты Шы ғыс Түркістан өлкесінде Гоминдаң үкіметінің губернаторы Шың-Ши-Сайдың зомбылықтарына шыдай алмаған қазақтардың Елісхан Тәйжі мен Зайып Тәйжі […]
Белгілі қаламгер Нәбиден Әбутәлиев (1928-2010 жж.) есімі көзі қарақты оқырман қауымға жақсы таныс. Ол соңына оқырман қауым сүйсіне оқитын көптеген мәнді де, мағыналы шығармалар қалдырды. Олардың қатарында «Наркескен» романы, «Қайран, Нарын», «Өттің, дүние» повестері және басқа да туындылары бар. Жазушы Э.Хемингуэйдің «Климанджаро – қарлы тау», «Мереке қызық мол жылдар» шығармаларын, […]
Әр-әр жерде өтіп жататын, түрлі деңгейдегі ғылыми мәжілістерде, Оспан батыр туралы сөз бола қалса, оның кіммен, не үшін соғысқанына байланысты қима-шату сұрақтар алдымыздан жиі шығады. Солардың бір парасы: «Оспан кіммен майдандасып, қалай батыр атанды?», «Оспанның басты жауы кім? Ол коммунистік қызыл қытаймен майдандасты ма? әлде гоминдаңшыл Чан Кайшимен соғысты ма? […]
|
|
Соңғы пікірлер