Articles written by: erjanibek

АЛТАЙ АТАУЫ ҚАЙДАН ШЫҚТЫ?
Руханият

АЛТАЙ АТАУЫ ҚАЙДАН ШЫҚТЫ?

     «Алтай – түркі әлемінің алтын бесігі» Алтай, Алтай тау жүйесі – Азия құрлығының орта тұсындағы таулы өлке. Ұзындығы батыстан шығысқа қарай 2000 шақырымға созылып жатыр. Алтай солтүстік-батыстан оңтүстік-шығысқа қарай Батыс Сібір ойпатынан Гоби шөліне дейін жан-жаққа таралған. Оңтүстіктегі табиғи шекарасы Қара Ертіс өзені мен Зайсан көлі, ал батыс бөлігі Сарыарқадан […]

Ағажай Алтай
Бейнематериалдар

Ағажай Алтай

Бұл әннің тарихына келер болсақ, ХІХ ғасырдың соңында ХХ ғасырдың басында шыққан деген мәліметтер бар. Әннің шығу тарихы өте арыда болуы да мүмкін.  Бұл – көп бұрмалауға ұшыраған ән, сөзі бірнеше рет өзгерген.  Кейбір деректерде өр Алтайдан ұзатылып, алыс жерге кеткен қыздың ағасы іздеп келгенде, қарындасы ағасын құшақтап, көрісіп айтқан әні делінеді. 1952 жылы Көктоғай […]

ҚАРЖАУБАЙ САРТҚОЖАҰЛЫ: ХАЛЫҚТЫҢ ӨЗІ ЖАСАП КЕТКЕН ТАРИХЫН ӨЗІНЕ ҚАЙТАРУЫМЫЗ КЕРЕК
Шежіре

ҚАРЖАУБАЙ САРТҚОЖАҰЛЫ: ХАЛЫҚТЫҢ ӨЗІ ЖАСАП КЕТКЕН ТАРИХЫН ӨЗІНЕ ҚАЙТАРУЫМЫЗ КЕРЕК

Өткен аптада Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлы даланың жеті қыры» атты мақаласы жарық көргені көпке аян. Тарихи тақырыпты қозғаған мақалаға қатысты белгілі түрколог, филология ғылымдарының докторы Қаржаубай Сартқожаұлымен әңгімелескен едік. Мархабат! – Қаржаубай аға, әңгімемізді кеше ғана жарық көрген Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлы даланың жеті қыры» атты мақаласынан бастасақ. Тарихи тұжырымдама турасында қазір қоғамда […]

1 наурыз – түрлі ұлт өкілдерінің қазақ жұртына алғысын білдіретін күн.
Жаңалықтар

1 наурыз – түрлі ұлт өкілдерінің қазақ жұртына алғысын білдіретін күн.

Айтулы датаны Елбасы 2016 жылы 14 қаңтарда Қазақстан халқы Ассамблеясының құрылған күнімен орайластырып бекіткен. Қазақстан халқы Ассамблеясы — 1995 жылғы 1 наурызда Қазақстан Республикасының Президентінің Жарлығымен құрылған 1 наурыз – елімізде тұрып жатқан барлық этнос бір-біріне ризашылығын айтатын күн. Әсіресе қиын-қыстау заманында жер аударып келген түрлі ұлт өкілдері шыдамдылық танытып, ерекше […]

Қайрат Ғабитханұлы: Қытайдағы қазақтардың жазу тарихы.
Білім

Қайрат Ғабитханұлы: Қытайдағы қазақтардың жазу тарихы.

Бүгіндері ҚХР Шыңжаң өлкесінде тұратын қазақ, ұйғыр, қырғыз халықтары араб жазуы негізінде жасалған А. Байтұрсынұлының төте жазу әліппесін қолданады. Десе де ондағы түркі тілдес халықтардың өз жазу тарихында бұған дейін кирилл жазуына көшпек болғаны, латын әліпбиін де 20 жылдай қолданғанын біреу білсе біреу білмейді. Ондағы Қазақ жазуы реформасының барысы қалай […]

Өскеменде «Шетелдегі қазақтар» кітаптар сериясының көрмесі ашылды
Жаңалықтар

Өскеменде «Шетелдегі қазақтар» кітаптар сериясының көрмесі ашылды

28 ақпан күні Өскеменде  А.С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан облыстық кітапханасында Дүниежүзі қазақтары қауымдастығының бастамасымен жарық көрген «Шетелдегі қазақтар» кітаптар сериясының көрмесі ашылды-, деп хабарлайды BAQ.KZ. Қоғам өкілдерінің, мәдениет қызметкерлерінің, кітапханашылар мен студенттердің басын қосқан шарада Дүние жүзі қазақтары Қауымдастығының ШҚО филиалы төрағасы Әскерхан Ақтай Қауымдастық қызметі жайлы әңгімеледі. Көрме […]

Нәпіл Базылхан, түріктанушы ғалым: Түрік бітік – біздің табиғи болмысымыз, етене жақын жазуымыз
Шежіре

Нәпіл Базылхан, түріктанушы ғалым: Түрік бітік – біздің табиғи болмысымыз, етене жақын жазуымыз

– Нәке, бүгінде 200 миллионнан астам кісінің арғы тегі боп саналатын ата халықты қалай атағанымыз дұрыс, түрік пе, жоқ түркі ме? Оқырманға түсінікті болу үшін сұхбат барысында дәстүрлі түркі деген атауды қолдана берсек қайтеді? Сөзіміздің басын осыдан бастайықшы… – Ата халық дедіңіз. Ендеше, атамыздың атын «түркі» деп шолақ қайыруға әсте […]

Болат БОПАЙҰЛЫ, жазушы-этнограф: Қазақ Наурызды Уыз мереке деп атаған.
Руханият

Болат БОПАЙҰЛЫ, жазушы-этнограф: Қазақ Наурызды Уыз мереке деп атаған.

Жер бетіндегі тіршілікке жан бітіріп, қайта түлететін төл жаңа жылымыз Наурыз да келіп жетті. Ұлтымыздың Ұлық меркесінде Жер Ананың тоңы жібіп, күннің көзі күлімдеп, айнала нұрланып адамзатты ерекше бір күйге бөлейді. Адамзаттың аузы аққа, малдың аузы көкке тиетін табиғаттың ең көркем мерекесі Наурызда қыс бойы сақтаған сүрін қазанға тоғытып, жеті […]

“Аспантау асқан үркін көш”:  Оспан батырдан Далай-ламаға дейін
Кітапхана

“Аспантау асқан үркін көш”: Оспан батырдан Далай-ламаға дейін

Ал қазақ жастарының әлі күнге дейін оқып жатқаны не классика, не діннің шеңберіндегі әдебиет. Бұл жеткіліксіз. Ұлттың болашағы ертең не болмақ? Бәсекеге қабілетті бола ма, болмай ма? Сондықтан бізге оқып алып, қиялдайтын емес, әрекет жасауға итермелейтін балама әдебиет керек. Бізден шығатын кітаптарды әдебиет емес, амалият дейтінім содан.

19 ақпан – Оспан батыр қолға түскен күн.
Шежіре

19 ақпан – Оспан батыр қолға түскен күн.

Оспан батыр Сіләмұлының соңғы өмірі сөз болғанда Баркөл жерінде отырған оның ордасына қытай қызыл армиясының елші жіберуі тілге тиек етіледі. Шын мәнінде қызылдар мен Оспанның бірігу қаупі Кеңес Одағын қуаттайтын топтар мен бұрынғы «Шығыс Түркістан республикасының» орнын иелеп отырған «үш аймақшылдарды» қатты алаңдатты. Кеңес Одағының жол-жорық көрсетуіне және оның идеясындағы […]