Руханият

Атырау – Алматы пойызы(Әңгiме)
Руханият

Атырау – Алматы пойызы(Әңгiме)

Ала таңмен Атыраудан аттан­ған пойыз тағы да қайыстай созылып күнге маңдай төсеген. Перронда әркiмнiң жүгiн көте­рiсiп жанын баққан жарлы-жақыбайлардың сұлбасы селдiреп барып жоғалды. Мамырдың майда желiне кеуде керген дала далиып жатыр. Селеулi қыр, селкем-селкем көкорай. Аумағы тай шаптырым сор ақжарғақтанып сонадайдан қалып барады. Мiгiрсiз дөңгелектер күшiне мiнген.    Тар дәлiзде […]

Сағынайдың асы туралы
Руханият

Сағынайдың асы туралы

Ереймен жерінде үш жүз түгел шақырылған Керей Сағынайдың асы туралы аңыз күні бүгінге дейін халық арасында кеңінен таралған. Белгілі қаламгер, атбегі, құсбегі Қажытай Ілияс ас туралы: ” Бір ғана Нұрмағамбеттің дәулетін оның әкесі Сағынайға жасаған асынан көруге болады. Сәкен Сейфуллиннің «Тар жол тайғақ кешуінде» Сағынайдың дәулеті сөз болады. Ілияс Жансүгіровтың «Құлагер» […]

Мағаз Разданұлы
Руханият

Мағаз Разданұлы

Мағаз Разданұлы 1924 жылы қазіргі Қытайдың Алтай аймағы Буыршын ауданында дүниеге келген. М.Разданұлы қытайдағы қазақ әдебиетінің өсуіне, өркендеуіне ұлан-қайыр үлес қосқан қабырқалы қаламгер, ақын, жазушы. “Алтайдың ақиықтары”, “Кебенек кигеннің тойы” сыныды туындылары халық арасына кеңінен таралған.

Ақыт Үлімжіұлының 1882 жылы жазылған қолжазбасы табылды
Руханият

Ақыт Үлімжіұлының 1882 жылы жазылған қолжазбасы табылды

Мәдени сенсация, Ақыт Үлімжіұлының “Пайғамбарлар тарихы” атты 1882 жылы жазылған өз қолжазбасы табылды. Халиолла Нұртазаұлы ақсақалдың қолында сақталған қолжазба Ақыт қажының осы уақытқа дейін сақталған бірден-бір қолжазбасы болып отыр. Халиолла Нұртазаұлының айтуынша қолжазба бұл кісінің қолына 1990 жылдардың басына түскен. Халық арасынан мәдени мұраларды жинау мекемесінде қызмет атқарған Халиолла ақсақалдың қолына кездейсоқ түскен қолжазба […]

Шәкерім айтқан қазақ оқығандары…
Руханият

Шәкерім айтқан қазақ оқығандары…

Шынында, олар кімдер еді? Олар негізінен XIX ғасырдың соңы XX ғасырдың басында патшалық Ресейдің Петербор, Мәскеу, Саратов, Омбы, Томск, Орынбор, Уфа, Қазан, сондай-ақ шет елдің Каир, Стамбұл, Варшава тәрізді үлкенді-кішілі қалаларында жоғары зайырлы және діни, арнайы кәсіптік орта оқу орындарын бітірген алғашқы қазақ оқығандары болатын. Жалпы қазақ қоғамында тұңғыш ұлттық […]

Бауыржан МОМЫШҰЛЫ: «Мен Мағжанды көрдім…»
Руханият

Бауыржан МОМЫШҰЛЫ: «Мен Мағжанды көрдім…»

МАҒЖАННЫҢ ЖҰМБАҚ ӨЛІМІ Бастауыш сыныпта – ана тілін, орта буында – әдебиетті оқыдық. Бала күнімнен Мағжанды сүйіп оқушы едім. Шығармаларын ерекше қызығып оқыдым, патриоттық рухқа толы өлеңдерінен нәр алдым. Соңғы кездері мені бір сұрақ мазалап жүр. Барлық оқулықтарда Мағжанның өмірбаяны қысқа жазылатын, тиісінше бір ғана сөйлеммен аяқталатын. Әлі де солай. […]

Мұхтар МАҒАУИН. «Қайтсе жазушы болады?»
Руханият

Мұхтар МАҒАУИН. «Қайтсе жазушы болады?»

Қайтсе жазушы болады? Жазушы болудың қандай шарттары бар? Ежелден мәлім, бізден бұрынғылар айтқан, айтпаса да анық – бірінші шарт – дарын, – Тәңірінің сыйы, тумыс. Дарын – әуелгі шарт  қана емес, басты шарт, керек десеңіз, барлық шарттың оннан тоғыз салмағы осы, туа біткен дарынның үлесінде… Ұлы физик роман жаза алмайды, […]

«Айттым сәлем, Қаламқасты» Абай кімге арнаған?
Руханият

«Айттым сәлем, Қаламқасты» Абай кімге арнаған?

Шығыс Қазақстанның топырағында туып, жұрт ішінде кең тарап кеткен әндер көп. Ақындар мен сазгерлердің шығармашылық одағының арқасында дүниеге келген бұл әндерді көпшілігіміз естіп, айтып жүргенімізбен олардың шығу тарихы жайында мағлұматымыз мардымсыз. Осыған орай газетімізде «Біздегі бір әннің тарихы» деген жаңа айдармен сериялы материалдар беруді бастап отырмыз. Олардың алғашқысы – ұлт […]

Таласбек ӘСЕМҚҰЛОВ. Сұлулықта ояну
Руханият

Таласбек ӘСЕМҚҰЛОВ. Сұлулықта ояну

Бүгінгі кітап саудасы Кезінде мүмкін болғанынша әлем әдебиетін қадағалап отырушы едік. Бұл жерде ескерте кететін бір жайт бар. Мен, заманында шет тілдерді меңгере алмаған қазақ жазушыларының әулетіненмін. Батыстың, Шығыстың классикасын түпнұсқадан оқи алмадық, тіл білмегендіктен. Алайда, кем-кетігімізді орысша оқып толтырдық, себебі, орыс мәдениеті әлемдегі үйренуге, игеруге татитынның барлығын қадағалап, үйреніп, […]

ҚҰНАНБАЙ МЕШІТІНІҢ ҚҰПИЯСЫ
Руханият

ҚҰНАНБАЙ МЕШІТІНІҢ ҚҰПИЯСЫ

Қасиетті Қарқаралы мекенін талай ғұламалар мен ғалымдардың ізі қалған киелі орда деп жатамыз. Осы киелі мекеннің тарихын айтсақ, қаланың қақ төрінен ойып тұрып орын алған мешітті, әлбетте, айтпай кетуге болмайды. Ал, Қарқаралы мешітін айтпас бұрын, ең бірінші ауызға Құнанбай қажы Өскенбайұлының есімі түсетіні сөзсіз. 1849 жылы Қарқаралы уезіне аға сұлтан […]