Анотация Мақалада грифон, көкбөрі (Құсбөрі) тәңір ұғымдары мен атаулары төңірегіндегі сондай-ақ Сақ, Ғұн, Үйсін, Түркілердің бөрі төтемділігі және аттарының да бөріге байланыстылығы зерттеледі. Грифон және көкбөрі Грифон (griffon) қазірге дейінгі анықтамаға сай жартылай арыстан, жартылай құмай немесе басы, қанаты құс, денесі арыстан аңыздық мақұлық (狮鹫). Біреулер оны жауыздықтың символына баласа енді […]
Қазақстан тарихындағы тұңғыш әдеби мұражай. Абай заманында Әнияр Молдабаевтың үйі болған. Абай Семейге келген сапарында осы үйге келіп тоқтаған. Әнияр Молдабаев1856-1934 жылдары аралығында өмір сүрген. Абай ауылының азаматы, Шыңғыс болысы, Тобықты ішінде Әнет руынан. Әкесі Қожабай ағаштан түйін түйген бесаспап шебер болған. Әнияр ұлы Абайдың тәрбиесін көрген адам. Данышпан ақын […]
XIV-XVI ғасырлар арасындағы уақытты заманауи түркі халықтарының қалыптасу кезеңі деп санасақ та болады. Сондықтан оларды бұрын өзіндік мемлекеттілігі болмаған жас этникалық топтардың қатарында көрсетіп келеді. Осылайша якуттардың да өзіндік бір этникалық топ ретінде қалыптасуын Ресей империясының құрамына ену кезеңінен бастайтындар да бар. Алайда, түркі халықтары көп ғасырлық тарихи тамырдан келеді. […]
Тарихи әдебиеттерде, мұнда Рашид ад-диннің әйгілі еңбегінде, «Моңғолдың құпия шежіресінде», «Юан ши» (юань патшалығы тарихы) кітабында керейдің Тоғұрыл Оң ханы мен Темүжіннің қарым-қатынасына тоқталған кезде, аттөбеліндей азғана моңғолдың Есугей есімді баһадүрінің жетімі – Темүжіннің өз ағайындары Тайшығұттардан жәбір көріп, «көлеңкені жаршы қып, қылқұйрықты қамшы қып» тағдырдың тәлкегіне ұшырап, Тоғұрыл ханы […]
Жақсы көріп оқитын жазушыларымның бірі Орхан Памуктің «Бір күні өмірімді өзгерткен кітап оқыдым» деп ақтарылғаны бар. Ауыр ма, жеңіл ме? Жақсы ма, жаман ба? Таразысын тап баса алмасаң да тағдырыңа айналған мұндай сиқырлы кітаптар кім-кімнің де көңіл көкжиегінде күлтеленіп тұратыны анық. Ол кітаптар – жан дүниеңмен біте қайнасып, бірге туып, […]
Жазушы Жақсылық Сәмитұлы қаламынан туған шығармалар ішінде «Қаһарлы Алтай» трилогиясынан кейінгі жүгі ауыр, бөгенайы да бөлек, ауқымды тақырыпты қамтылған повесі – «Алтын қазық». Әлем-жәлем боямасыз сюжет желісі, сылдыр сөз емес, сыңғырлы тіркеске толы тіл. Жанды сурет. Көркем образ. Былай қарағанда бір адамның тағдыры, туғанынан өлгеніне дейінгі өмір жолы, өсуі, көрген […]
Еділден Құбы шөліне, Сібірдің нулы жиегінен Қызылқұмға дейінгі байтақ қазақ әлемін бүгіндері алты мемлекеттің шекара сызығы бөліп жатыр. Атажұртты қоса алғанда, әр елдегі қазақтың өзіне ғана тән тіршілік сипаты, өз жыры, өз мұңы бар. Ұланбайтақ Даладағы бұл қазақтарды ортақтастырып, тұтастырып тұрған ділдік, тілдік, діндік тұрғыдағы біртектілік ұлтымыздың басынан өткен қаншама […]
Биыл XX ғасырдың алғашқы жартысында Шығыс Түркістанның тәуелсіздігі үшін күрескен, ұлт азаттық қозғалысының қолбасшысы Оспан батыр Сіләмұлының (1899-1951) туғанына 120 жыл толды. Осыған орай «Ер Жәнібек» халықаралық қоғамдық қоры ҚР Жазушылар одағымен бірлесіп, даңықты батырдың 120 жылдығына арнап халықаралық деңгейде ауқымды шаралар ұйымдастырып отыр. Соның бірі – «Елім деген Ер […]
Дала өркениетінде тал бесік қай уақытта да қажеттілігі жойылмайтын, уақыт қанша өтсе де қасиеті өзгермейтін, тұрпаты қайталанбайтын дара мәдениеттің жемісі. Бесіктің табиғилығы мен жасампаздығы тепе- тең, міне сол жайлы бір үзік әңгіме: Солтүстіктегі бұрын Кереку деп аталатын қаланың мұражайына қойылған бесікке «Оралманның бесігі» деген анықтама беріліпті. Қашан жасалғаны және иесінің […]
Абақ Керейдің ішіндегі Шұбарайғыр руы 1400–1500 жылдары аралығында қалыптасқан екен. Шұбарайғырдан — Өтес, оның ұрпағы — Дəулен. Дəуленнен — əйгілі Толыбай сыншы. Ол кезінде əрі би, əрі атақты сыншы болыпты. Толыбай сыншы деген атағы жайылып, одан көп ұрпақ өрбіген екен. Ең кенжесі — Қожаберген тек Шұбарайғыр руының ұраны ғана емес, […]
|
|
Соңғы пікірлер