Руханият

Үндістан, Иран, Ауғанстан қазақтарының қоныстану тарихы
Руханият

Үндістан, Иран, Ауғанстан қазақтарының қоныстану тарихы

Қазақ диаспорасының Үндістанға таралуы Қытайдағы оқиғаларға байланысты болды. XX ғ. 30-жылдарында Шыңжаңда хань ұлтынан өзге халықтарды ұлттық және діни жағынан кемсіту күшейе түседі. Аз ұлт өкілдері, оның ішінде, қазақтар да, көтеріліске шығады. 1936ж. 18 мың қазақтың Барколден Цинхайға миграциясы басталды. 1 мыңға жуық отбасы Баркөлде қалып, Алтайға қайта оралды. 1938ж. 500 қазақ […]

Батыр баба рухына арналған ақындар жырлары
Руханият

Батыр баба рухына арналған ақындар жырлары

«Батырлардың өмірі батып бара жатқан күнмен тең». Осы сөздің растығын дәлелдеудің қажеті жоқ болар. Батырлар халқына жаңа күн, жарқын күн шығарып, арайлы шуағын шашу үшін өмірлерін тәуекелге байлап, өлімге тігеді. Өйткені, олар үшін өлім қорқынышты емес, жұртының, болашақ ұрпағының өмірі қымбат. Осындай мәңгілік ерлік мүддені ту қылып ұстаған ұлы тұлғаның […]

ТҰРСЫНХАН ЗӘКЕНҰЛЫ: ЕРЛІ ЗАЙЫПТЫ ЕКЕУ.
Руханият

ТҰРСЫНХАН ЗӘКЕНҰЛЫ: ЕРЛІ ЗАЙЫПТЫ ЕКЕУ.

Әлен Жеңісханұлы – Шыңжаң қазақтарының, соның ішінде Алтай қазақтарының тарихындағы айтулы тұлға. Оның кім екенін білу үшін сөзді арғы ата-бабасынан бастаған жөн. Арғы атасы – атақты Әбілпейіз хан. Әбілпейіздің 8 ұлы болған дейді. Соның бірі Көгедайдан Әленге дейінгі ұрпақ және билік жалғастырғандар: Көгедай Әбілпейізұлы (1785-1823), Ажы (Әділғазы) Көгедайұлы (1823-1868), Қасымхан […]

АЛТАЙ АТАУЫ ҚАЙДАН ШЫҚТЫ?
Руханият

АЛТАЙ АТАУЫ ҚАЙДАН ШЫҚТЫ?

     «Алтай – түркі әлемінің алтын бесігі» Алтай, Алтай тау жүйесі – Азия құрлығының орта тұсындағы таулы өлке. Ұзындығы батыстан шығысқа қарай 2000 шақырымға созылып жатыр. Алтай солтүстік-батыстан оңтүстік-шығысқа қарай Батыс Сібір ойпатынан Гоби шөліне дейін жан-жаққа таралған. Оңтүстіктегі табиғи шекарасы Қара Ертіс өзені мен Зайсан көлі, ал батыс бөлігі Сарыарқадан […]

Болат БОПАЙҰЛЫ, жазушы-этнограф: Қазақ Наурызды Уыз мереке деп атаған.
Руханият

Болат БОПАЙҰЛЫ, жазушы-этнограф: Қазақ Наурызды Уыз мереке деп атаған.

Жер бетіндегі тіршілікке жан бітіріп, қайта түлететін төл жаңа жылымыз Наурыз да келіп жетті. Ұлтымыздың Ұлық меркесінде Жер Ананың тоңы жібіп, күннің көзі күлімдеп, айнала нұрланып адамзатты ерекше бір күйге бөлейді. Адамзаттың аузы аққа, малдың аузы көкке тиетін табиғаттың ең көркем мерекесі Наурызда қыс бойы сақтаған сүрін қазанға тоғытып, жеті […]

Қазақ оппозициясы араға 20 жыл салып Астанада брифинг өткізді
Руханият

Қазақ оппозициясы араға 20 жыл салып Астанада брифинг өткізді

Бүгін Астана қаласында «Жаңа Қазақстан» форумының өкілдері брифинг өткізді.

Алдаспан жазушының 32 жылдың алдындағы оқырмандармен кездесуі
Руханият

Алдаспан жазушының 32 жылдың алдындағы оқырмандармен кездесуі

Мұхтар Мұқанұлы Мағауин (2.02.1940, Баршатас ауылы, Аягөз ауданы, Шығыс Қазақстан облысы) — тарихшы, жазушы, қазақтың ауыз әдебиетін зерттеушісі ғалым. Филология ғылымдарының докторы, Мемлекет сыйлығының лауреаты (1984), Қазақстанның халық жазушысы.  1940 жылы 2 ақпанда Семей облысының Шұбартау ауданында туған. 1962 жылы Қазақ мемлекеттік университетінің филология факультетін, 1965 жылы оның аспирантурасын бітірген. […]

Араб, латын және кирилл қаріптеріне қалай өттік? Қазақ әліпбиінің тарихы .
Руханият

Араб, латын және кирилл қаріптеріне қалай өттік? Қазақ әліпбиінің тарихы .

Қазақ тілі латын әліпбиіне көше ме, жоқ па? Біраз уақыт бұрын ғана бұл мәселе БАҚ беттерінде көтеріліп, қоғамда қызу талқыға түсіп, табан асты көтеріліп, сол бойда ұмытылып отырды. Шаяхметов атындағы республикалық үйлестіру-әдістемелік орталығы бірнеше нұсқа ұсынғаннан кейін қазақ тілін латын әліпбиіне көшіру мәселесінің қиындықтары басқа арнаға ауысып, қазақ тілінің орфографиясына тұйықталды. […]

Алаш кезіндегі ұлттық идея және дін
Руханият

Алаш кезіндегі ұлттық идея және дін

Қазіргі діни, саяси ахуалдың күрделі кезеңінде Алаш зиялылары ұстанған мемлекетшілдік, ұлттық салт-дәстүр мен әдет-ғұрыпты дәріптеу, дін бірлігі идеялары өзектілігін жойған жоқ . Азаттықтың алтын бесігі болған Алматы шаһарының Ұлттық кітапханасында қалалық Дін істері басқармасы және «Адырна» ұлттық-этнографиялық бірлестігінің ұйымдастыруымен «Алаш Орда»: ұлттық идея және дін мәселелері» атты республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция […]

Өмірхан Алтын: Қытайлардың қандастарымызға істеп жатқан қиянаттарын халықаралық ұйымдарға жеткізе алмадық
Руханият

Өмірхан Алтын: Қытайлардың қандастарымызға істеп жатқан қиянаттарын халықаралық ұйымдарға жеткізе алмадық

Соңғы кездері Қытайдағы қазақтардың қысым көріп жатқаны туралы БАҚ беттерінде жиі жазыла бастағанымен еліміздің құзырлы орындарында қузау салғанымен қандастарымыздың қал-ахуалдары оңала қойған жоқ. Қысым күннен күнге артып келе жатқаны жиі айтылып жүр. Осы тұрғыда қандастардың қытай билігінің тартқызып отырған тауқыметінен арылтудың жолы қалай?  Қытайда жатқан екі милионға тарта қазақтың құқын […]