Қазақтай азап шегіп, тарихы қан мен қасіреттен жазылған халық жоқ шығар, сірә… Алайда сұға бергенге бұға беретін халық емеспіз! Тұлпар тұяғымен тарихымыз жазылған, сұңқар қанатымен тәліміміз нәр алған ұлы бабалардың ұрпағымыз! Алдынан келгенін шайнап, артынан келгенін кісеней тепкен сал жүйріктің қымызынан рух алып, бабалар жырынан жанданған қазақ ешқашан құл болған […]
13-ші ғасырда монғол қысымынан ығысып, Ертісті бойлай, солтүстік-батысқа ауып, одан Тобылға жеткен Керейлердің бөлігі. Тобылдан өткен шағын тобы XV ғасырда Кіші жүз құрамына енген. Ашамайлы Керейлер қарақалпақ, өзбек халықтарының құрамында да бар. XIX ғасырда Ашамайлы Керейлер тайпасы Семей, Павлодар, Қарқаралы, Петропавл, Омбы, Ақмола уездерін мекендеген. Ашамайлы Керей үлкенді-кішілі мына рулардан […]
Германияда тұратын қазақтар және олардың бүгінгі тұрмыс-тіршіліктері жайында баспасөз беттерінде және электронды БАҚ-та біршама айтылып, жазылып жүр. Дегенмен бүгінгі Германия Федеративтік Республикасы аталатын елдің топырағын қазақ баласы дәл қай кезден аяқ басып, қалай қоныстана бастағаны – осы уақытқа дейін жақсы зерттеле қоймаған тақырыптардың бірі. Тарих парақшасын ақтарар болсақ, осыдан 773 […]
Көне түркі тілінде «-т» қосымшасы «-лар», «-лер» деген мағынада жұмсалған. Демек, «Керейт» — «Керейлер» деген сөз. Осының өзі-ақ Керейлер мен Керейттердің тарихи тамырларының ортақ екендігін аңғартады. 12 ғасырдың аяғында Керейлер (Керейттер) монғолдарға қарсы күресіп, олардан жеңілді. Керейлердің бір бөлігі Шыңғыс ханға бағынғысы келмей, Дешті Қыпшақ даласына ауып барып, Жошы ұлысына […]
Дербес ел, тәуелсіз мемлекет ретінде Шығыс Қазақиядағы саяси қуғын-сүргін туралы бүгінгі күнге дейін ғылми сараптама жүргізе алдық па? Не үшін Қазақ ССР-дағы Қазақтардың саяси қуғын-сүргінге ұшырауы Шығыс Қазақиямен бір уақытқа сәйкес келеді? Не себепті Қазақ ССР-дың НКВД тергеушілері Үрімжі, Құлжа, Шәуешек пен Алтайда құпия тергеу операциясын жүргізеді? Ең, өкініштісі, қазір […]
Шығыс Түркістан деп аталатын Жоңғария даласы мен Алтайдың арасында жатқан ұланғайыр дала – Қазақ халқының тарихи ата қонысы. Сол ұлы далада тіршілік кешкен біздің ата-бабаларымыз ешқашан тәуелсіз ел болуға деген талпынысын тоқтатқан емес. Оңтүстік Шығыс Түрксітандағы көтерілістерде есепке алмағанда Алтай мен Тянь-Шаньның арасын мекен еткен Қазақтың іргелі ру-тайпалары Керей-Найман елі […]
Осыдан көп ілгері, Монтай бидің тұсында, Шыңғыс таудың кең төсінде, Алты Алашқа сауын айтылған Найман Бөкенші байдың асы беріліпті. Ұлы дүбірлі астың бас-аяғы бір айға дейін созылып, асты Монтай бидің өзі басқарыпты деседі. Өр Алтайдағы керейден Байторы би бастаған жүз адам айлық жол жүріп отырып арнайы асқа келеді. Бөкеншінің асында […]
Алтай тауының теріскей беті – Қобда өңіріне 1751 жылдардан қоныс теуіп [1, 1860 жылдардан қомақты көзге түсіп, онан әкімшілік-аудандық бірлікке де-факт және де-юре негізінде қазақтардың ұлттық дербес аймақ құру мақсаты оңай емес әлде неше дәуір, ұрпақтың ақыл-ой, күш–қуатының арқасында іске асқаны белгілі. Бруннерт И.С және Гагальстром В.В-лердің көрсетуінше 1910 жылы […]
Т.Асқар ақсақалдың Үрімжідегі халық баспасынан 1989 жылы екінші рет басылып таратылған «Тарихи дерек, келелі кеңес» деген кітабындағы- «Қайың сауған жұт» дейтін тарихи очеркінен қысқартылған. Серік Арғынбайұлының фейсбук парақшасынан Жоңғар хандығы құлағаннан кейін, қазақ халқы өзінің байырғы мекені Іле өңірі мен Тарбағатай, Алтай, Еренқабырға тауларына қарай ірге теуіп, Абақ керей рулары […]
ХIX ғасырдың соңы мен XX ғасырдың басында ҚХР-дың Алтай өңірінде Торғайты атты әулие өмір сүрген. Алтайдың аң мен құсымен тілдесіп, аюын мініп, құпия үңгірлерін мекендеген әулие туралы ел арасына тараған аңыздар көп. Қазіргі кезде Алтайда әулиенің атымен аталған “Торғайты” жайлауы және ол кісі мекендеген “Торңайты үңгірі” бар. Торғайты ҚХР-дағы Алтайдың […]
|
|
Соңғы пікірлер