Жәнібек батыр тар жол, тайғақ кешулерін былай еске алады екен: – Майдандасып жау түсіруді ерлігім деп санамаймын, қаптаған жаумен шайқассаң өткір найзаның ұшымен, тұлпар аттың күшімен, қайратыңа әдіс-амалыңды қосып жеңесің. Сен оны алмасаң, ол сені алады. Талай-талай қан майданды бастан кешірдім, тар жол, тайғақ кезеңдерден өттім, майданда жау түсірмей қайтқан […]
Ер Жәнібектің түп-төркіні мен өсіп-өнген әулеті туралы сөз болғанда ең әуелі өткен тарихымыздың шежірелі беттеріне үңіле кетудің де артықтығы жоқ. Керей тайпасы жыл санауымыздан бұрынғы II-III ғасырларда мәлім болған ұлыстар мен тайпалардың бірі. Қытай, парсы деректері және Әлкей Марғұлан секілді тарихшылар керейлерді «Санбилер тұсынан әлемге әйгілі қазақ тайпасының бірі» деп […]
Батыр болып қару ұстап жауға шапқан екенсің, алдыңда сенен де асқан батыр барына күмәнсіз сенуің керек.Әйтпейінше жеңіске жету мүмкін емес» (Оспан батыр Cіләмұлы) ӘЛҚИССА Қол аяғы кісендеулі алып тұлға батыр Оспанарайлы, Қақпан басқан көкжал қасқыр секілденіп көкаспанға қарайды. Алпамсадай түкті кеуде, білек, самайбұлшынынан қан ағады оны ешбір сезбегендей аласұрып жарайды, Маңайында оқты мылтық, сайман алған сақшыларды шоқтай жанған жанарымен «сабайды» Еңгезердей есіл бітім ер тұлғасын еңкейтпейді тіктейді, Тауға қарап түнереді өзін де сол тауға балап тізе белін, бүкпейді. Жалт қараған қарасымен, оқыс жылдам қимылымен тобырларға үркек үрей жүктейді, Енді алдыңғы уақыттан тек өлімнен басқа ештеме күтпейді. Қалай мейілі қарасаңда темір құрсау тор қаптаған түнек түрме, абақты, Бұл түнек, тор көкке шапшып аласұрған қанша арыстан азаматты түкке тұрмас қаншықтарға талатты. Тау тағысы Оспанның да жан жағынан жау иттері […]
Тарихта өткен көп Жәнібектер жайында талай айтылды да, жазылды. Жәнібектің руының керей болуына байланысты Керей, Жәнібек хандардыда осы атамызбен қатар қабылдайтындарда бар. Деседе керей Ер Жәнібек пен арғын Шақшақ Жәнібек жайында бірінің еңбегін біріне телитін түсінбестіктер көп. Әсіресе, керей Ер Жәнібектің ерлік хикаяларының бірталайы шақшақ Жәнібекке жазы-лып жүр. Бұл жайында […]
Жәнібек Бердәулетұлы(1714-1792) Абылай хан дәуіріндегі әйгілі батыр. Оның ел қорғаудағы ерен ерліктеріне қарай есімінің алдына «Ер» деген атау қосылып, «Ер Жәнібек» атанған. Кейде «Керей Жәнібек», «Ақыр Жәнібек» деп те айтылады. Құрбанғали Халидтың (1843-1913) «Тауарих Хамса» аталатын еңбегінде: «Абылай заманында батыр, сардар болғандар: Қаракерей Қабанбай, Алтыбай батыр, Ақтамберді батыр, Еспенбет батыр, […]
КҮРЕС. Осы сөзді айтқанда шаршы алаңда белдесіп, бір-бірінің кірпік қаққан сәтін аңдыған қос палуан көз алдыңа келе қалады. Бұдан күрес өнерінің ерекше қаситке ие екендігін бірден аңғарсың. Ерте аңыздардар мен батырлар жырында, тарихи туындыларда, тіпті археологиялық қазба деректерден біз адамзат тарихында күрес өнерінің бірнеше түрі болғандығы туралы мол мәлметтер кездестіреміз. […]
Ер жаңылып қолға түседі Құс жаңылып торға түседі Дүркіреп Өр Алтайдан ел көшті ғой Қадірі қайран жердің енді өтті ғой Боғдаға қу медиен көшіп барып Зарлатып көздің жасын көлдетті ғой Өр Алтай Бәйтік, Қаптық Қобда басың Бұлдырап қалды-ау шіркін тау мен тасың Алтайым алтын бесік ең […]
…Міржақып Дулатұлы қаламынан туған сондай бір сөз-шақпақ азаматтың намыс отын тұтатып, қайраттандырғанын сөзіміздің тиісті тарауында айтқан едік. Қазақ «Жақсының аты өлмейді, ғалымның хаты өлмейді» дегенді бекер айтпаған ғой. Шын ақын сөзі ұрпақтармен бірге жасасып, олардың қайғы-мұңын қозғап, жалпы көңіл күйін шертетінін үлкенді-кішілі жиындарда айтылған сөздерден, олардың тыңдаушыға әсерінен көріп, куәгер […]
1890 жылдың қазан айында Қажымұқан тұңғыш рет үлкен күреске түседі, күрес 1891 жылдың наурыз айына дейін созылады. Осы күресте Иван Зайкин секілді бірнеше белді балуандарды жығады. Иван Поддубныймен бас бәйгеге таласып, одан жеңіледі. Қажымұқан өмірінің соңына дейін Поддубныймен достығын, оның адамгершілігін мақтап өткен адам. 1892 жылы Қазан қаласында циркте күресіп, […]
2006 жылғы «Еліне ұран болған Ер Жәнібек» Атты ғылыми конференцияда сөз алған Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің(ол кезде инситут) Қазақстан тарихы кафедрасының доценті, тарих ғылымдарының кандидаты Ердәулет Тұрбекұлы Берлібаев осындай тақырыппен сөз бастап еді. Жоңғар заманындағы алапат соғыстарды тілге тиек еткен ғалым: «Дәл осы кезеңдегі ерекше маңызды тарихи мәселе казақ […]
|
|
Соңғы пікірлер