«قۇندى جادىگەر»: مارال يشان قۇرمان ۇلىنىڭ ۇرپاقتارىنان جەتكەن جادىگەرلەر. (ۆيدەو)

تاۋ قۇلاعان…

اقىن قاجىبەك توتەكيننىڭ رۋحىنا ارنالعان ولەڭدەر توپتاماسى ءومىر سىرى م. ب. دالەي ۇلى   ومىرىنەن جاساپ التىن سىرلى جىر، تۇرعىسىنان مۇندالاتىپ جىر تۇعىر، جەرگە ەمەس ۇشىپ كەتتى جۇدىزعا، تۇنىق، ءمولدىر، قۇلانتازا كىل عۇمىر.   قاپەلىمدە قابات ويلار ورالار، كوكتە قۇس تا، جەردە جىپكە تورالار. بۇلقىنامىز، جۇلقىنامىز، تۋلايمىز، جازى قىسقا جازىمىشقا جوق […]

كومپوزيتور بادەت احمەتجان

بادەت بىتىمبەك ۇلى احىمەتجانوۆ 1942 جىلى قىتاي شڭجاڭ تارباعاتاي تولى اۋدانى مايلى تاۋىنىڭ قىزىلقاينار دەگەن جەرىندە دۇنيە ەسىگىن اشقان، ايگىلى كومپوزيتور جانى سۇيگەن سۇلۋ سازدان قول ۇزبەي 250دەن استام ءان، 30عا تارتا كۇي، 20دان استام بي اۋەنىن جازعان. 30 عا تارتا ءانى ءار دارەجەلى سىيلىقتىڭ يەگەرى بولدى. ونىڭ “تارباعاتاي ء“انى […]

بولات قۇرمانعاجى ۇلى اكەجان: قارت قالامگەردىڭ سوڭعى ساپارى

اقىن، جازۋشى قاجىبەك توتەكين اتامىزدىڭ رۋحىنا ارنالىپ سويلەنگەن ءسوز. قابىرعالى اقىن، زەردەلى جازۋشى قاجىبەك توتەكين 1940 جىلدىڭ ءبىرىنشى جەلتوقسانىندا قحر – دىڭ تولى اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1958 – 1998 ج. ج. دەيىن اۋىلدىق، اۋداندىق مادەنيەت مەكەمەسىنىڭ باستىعى سياقتى قوعامدىق قىزمەت مىندەتتەرىن تابانى كۇرەكتەي 40 جىل ىستەپ، ەل القاۋىنا بولەنىپ زەينەتتكە […]

التاي ءوڭىرىن مەكەن ەتكەن تاريحي تۇلعالار (II ءبولىم)

التايدىڭ اقباس قىرانى ادام بالاسىندا قاشاندا ۇمىتكە تولى ارمان، ومىرگە دەگەن قۇشتارلىق بولسا عانا ادامعا ەكى قانات، قايتپاس رۋح، مۇقالماس جىگەر بىتەتىنى كۇمانسىز. بۇعان التايدىڭ اقباس قىرانى اتانعان ەسىل ەردىڭ عۇمىر جولى ايعاق. 1889 جىلى باياندى شالدىڭ وتباسىن دۋمانعا بولەپ، دۇنيەگە كەلگەن بالپاناقتاي ۇلدىڭ اتىن ءابدىراسىل دەپ قويادى. پەرزەنتتەرىنىڭ ءبارىن […]

التاي ءوڭىرىن مەكەن ەتكەن تاريحي تۇلعالار (I ءبولىم)

التايدىڭ اسقار تاۋى ءاربىر ءداۋىردىڭ ءوز ورتاسىنا ىزگىلىكتى ەڭبەگىمەن تانىلىپ، ەرتەڭگى ۇرپاعىنا اسقان پاراساتىن ايگىلەيتىن ۇلى ەسىمدەر مىڭنان ءبىر كەزدەسەدى. سونىڭ ءبىرى – ەل باستاعان كوسەم، داۋدى شەشكەن شەشەن، حالقىنىڭ ەكونوميكا، وقۋ-اعارتۋ، مادەنيەتىن كوتەرۋگە تەر توككەن ۇلى ۇلاعاتتىڭ يەسى 1820-1904 جىلدارى ءومىر سۇرگەن جۋانعان (جوتاعاجى) ءمايتى ۇلى ەدى. مىناۋ ساحاراداعى كوشپەندى […]

دۇيسەنالى الىماقىن: جاقسىلىق قازىمۇراتتىڭ «اق كويلەگى»

  قولىنا قالام ۇستاعان ادامعا ۋاقىتتىڭ ءوزى «جاز، جاز» دەپ پايدالى بۇيرىق بەرىپ تۇراتىن سياقتى. ۇلكەن ادەبيەتتەردىڭ ىقپالى ما، جوق الدە ىزدەنىستىڭ ناتيجيەسى مە، قازىر پوەزيامىز بەن پروزامىز قاتار ءوسىپ كەلەدى. ءبىرىن-ءبىرى قۋالاپ كەلەدى، كادىمگى ماعجاننىڭ «تولقىندى تولقىن قۋادى» دەگەنىندەي. پروزا جازىپ جۇرگەن جاستاردىڭ تەبىنىن بايقاۋ ءۇشىن، ولاردىڭ نە جازىپ […]

التاي اڭىزى: اقبالىق حازرەت

«التايدا اباق كەرەي دەگەن ەل بار، سولاردى كورەمىن»،-دەپ، ۇلتى تاتار اقبالىق حازرەت دەگەن بىرەۋ ورىس جەرىنەن التايعا كەلىپ، كەرەيدىڭ باستى – باستى ادامدارىن ارالاپ ءجۇرىپ، سالىمباقى ۇكىردايدىڭ اكەسى وسكەنباي زالىڭنىڭ ۇيىنە كەلىپ بىرنەشە كۇن جاتىپتى. اقبالىق حازرەت دارەت الىپ ناماز وقىسا، وسكەنباي باستاعان ەلدىڭ بىرنەشە بەتكە باسارلارى حازىرەتتىڭ قاتارىنا تۇرا […]

جاقسىلىق قازىمۇرات ۇلى: اق كويلەك (اڭگىمە)

ەسىك الدىنداعى جاتاعان قۇم توبەدە اقساۋلەنى ۇزاق كۇتتىم. ادەتتە ءبىز وسىندا جولىعىپ، كۇن باتقانشا ويىننىڭ كورىگىن قىزدىراتىنبىز. يەندەگى قىستاۋدا قاتار وتىرعان ەكى ءۇيدىڭ ويىن بالاسى اقساۋلە ەكەۋمىز. ءبىر-بىرىمىزدەن اجىرامايتىنىمىز دا سوندىقتان. بۇگىن اقساۋلە كەلمەدى. ۇزاق كۇتتىم… اياعىمدى مايدا قۇمنىڭ بەتىنە سۇيرەتە باسىپ، بىرنەشە اينالىپ شەڭبەر سالىپ شىقتىم. قايتا ءوشىردىم. قۇمنىڭ […]

مانكەيدىڭ الەن ۋاڭنىڭ بيلىگىن بۇزۋى…

تويدا سيىرشىباي بالۋان ۋاڭنىڭ بالۋانى حاللەلدى جىعىپ باس بايگەگە ءبىر جامبى، ءبىر ات الادى. بۋرىل ات تا الدىمەن كەلىپ ءبىر تۇيە، ءبىر ات، ءبىر جامبى الادى. ءارىننىڭ قارا جورعاسى الدىمەن كەلسە دە، وسپەن ءتايجىنىڭ قايشىلىعامەن بايگەسىز قالادى.