سوڭعى جازبالار

توعىز توعىس جانە جەتى امال…
جاڭالىقتار

توعىز توعىس جانە جەتى امال…

قازاق حالقى ءبىر جىلدىڭ 365 كۇنىن ارقايسىسى 90 كۇننەن تۇراتىن ءتورت مەزگىلگە (كەيبىر زەرتتەۋشىلەر مۇنى ءتورت دۇلەي دەپ اتاپ ءجۇر) ءبولىپ قاراستىرادى بۇلاردى كۇندەلىكتى ومىردە كوكتەم، جاز، كۇز جانە قىس دەپ شارتتى تۇردە اتاعانىمىزبەن بۇرىنعىلار بۇل مەزگىلدەردى سۋ، وت، توپىراق جانە اۋا سەكىلدى ءتورت جاراتىلىستىڭ ۇستەمدىك قۇراتىن  ۋاقىتى دەپ ساناعان. […]

استرونوميا عىلىمدارىنىڭ جارىق جۇلدىزىنا اينالعان قىتايداعى قازاق عالىمى
ءبىلىم

استرونوميا عىلىمدارىنىڭ جارىق جۇلدىزىنا اينالعان قىتايداعى قازاق عالىمى

جارقىن ەسىمبەك ۇلى 1967 جىلى قىتايدىڭ التاي قالاسىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1985-1990 جىلدارى شىڭجاڭ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيزيكا فاكۋلتەتىندە وقىعان. 2006 جىلى بەيجىڭ ۋنيۆەرسيتەتىندە استرونوميا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى اتاعىن الدى. 2008-2009 جىلدارى اقش-تىڭ گارۆارد ۋنيۆەرسيتەتى سيمپسون استروفيزيكا زەرتتەۋ ورتالىعىندا عىلىمي زەرتتەۋ جۇمىستارىمەن اينالىستى.

حح عاسىر وق: بۇگىن وسپان باتىر شاھيت بولعان كۇن.
شەجىرە

حح عاسىر وق: بۇگىن وسپان باتىر شاھيت بولعان كۇن.

بۇگىن، XX عاسىرداعى قازاق ۇلت ازاتتىق قوزعالىسىنىڭ جەتەكشىلەرىنىڭ ءبىرى، دالا كوكجالى وسپان باتىر ءسىلام ۇلىنىڭ ۇلت ازاتتىعى جولىندا شاھيت كەشكەنىنە 70 جىل. 1951 جىلدىڭ 29 ساۋىرىندە وسپان باتىر ۇرىمجىدە قىتاي كوممۋنيستەرى جاعىنان اتىلدى. 

جارالى قانات جالعىز قۇس، جايىرعا جەتتى دەسەيشى…
رۋحانيات

جارالى قانات جالعىز قۇس، جايىرعا جەتتى دەسەيشى…

جاركەن جىراۋ ومىردەن وتكەلى التاي مەن ارقادىعى، ءتاڭىر تاۋ مەن ورالتاۋدىڭ ورتاسىنداعى بارشا حالقى جوقتاپ، اقىندارى جوقتاۋ جىرلارىن سەلدەتىپ جاتىر. سولاردىڭ ءبىر پاراسىن بۇگىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنۋدى ءجون كوردىك.

جاركەن بودەش ۇلى: وسپاندى قازىر اتادى…(ۆيدەو)
بەينەماتەريالدار

جاركەن بودەش ۇلى: وسپاندى قازىر اتادى…(ۆيدەو)

وسىدان 70 جىل بۇرىن، ءساۋىر ايىنىڭ 29 كۇنى، حح عاسىرداعى ۇلت قاھارمانى، قولباسشى، باتى وسپان ءسىلام ۇلى قىتاي كوممۋنيستەرىنىڭ تۇتقىنىندا اتۋ جازاسىنا كەسىلگەن كۇن ەدى. باتىر بابامىزدىڭ سول ساتتەگى تاكاپار بەينەسىن، اسقاق رۋحىن، باتىر تۇلعاسىن ءتورت شۋماق ولەڭمەن ورنەكتەپ بەرگەن، جايىر تاۋدىڭ جىراۋى، اياۋلى اسىل، اڭعال اقىن اعامىز جاركەن بودەش ۇلى دا كۇنى كەشە عانا، وسى ءساۋىر ايىندا ماڭگىلىك كەلمەس ساپارعا اتتانا بەردى. بۇگىن حالقى ارداقتى ۇلىن ارۋلاپ جەر قويىنىنا تاپسىرىپ قايتتى. ءجانىڭىز جانناتتا بولعاي الاشتىڭ ايبوز ۇلى. 

جالعان-اي، شايىر كەتىپ، جايىر قالعان…
كىتاپحانا

جالعان-اي، شايىر كەتىپ، جايىر قالعان…

جاركەن كەتكەندە… مۇرات شايماران   ءوشىپتى دەيدى ءبىر شىراق، باتاتىن كۇندەي قان قىزىل. كوشىپتى دەيدى تىم جىراق جايىردان كەلگەن جالعىز ۇل. قار جاۋعان ءساۋىر قارالى، شومعانداي شۇڭەت مىڭ ويعا، جالعىزدار كەرەك ەكەن عوي ءوزى دە جالعىز قۇدايعا. اجالدىڭ ءجۇزىن كورەمىن – بەزبۇيرەك بەتى بوزارىپ… كەتكەندەي بولدى ولەڭنىڭ ومىرگە عاشىق كوزى […]

ادامزات جويىلىپ كەتە جازداعان 8 تاريحي وقيعا
ءبىلىم

ادامزات جويىلىپ كەتە جازداعان 8 تاريحي وقيعا

ادامدار وزدەرىن قىسقا مەرزىمدە جاڭا قالا تۇرعىزا الاتىن نەمەسە كەرىسىنشە مىڭداعان يادرولىق قارۋ ارقىلى پلانەتاداعى بارلىق تىرشىلىكتى قۇرتا الاتىن قۋاتتى كۇش يەسىمىز دەپ سانايدى. ءبىز تابيعاتقا ءامىرىمىزدى جۇرگىزەمىز دەپ ويلايمىز. بىراق تابيعات ولاي ويلامايدى جانە ۇنەمى ادامزات بالاسىن جەر بەتىنەن “جويۋعا” تىرىسادى. ازىرگە بارلىق ارەكەتى ناتيجەسىز. قازىرگى كوروناۆيرۋس ىندەتىنىڭ بولۋى دا سول ارەكەتتىڭ ءبىر كورىنىسى…

بايان-ولگەيگە كەلىپ قونىستانعان امەريكالىق وتباسى (سۇحبات)
جاڭالىقتار

بايان-ولگەيگە كەلىپ قونىستانعان امەريكالىق وتباسى (سۇحبات)

اقش ازاماتى كرەيگ پورتەلل وتباسى­مەن 1998 جىلى موڭعوليانىڭ بايان-ولگەي ايماعىنا بارىپ، ونداعى جەرگىلىكتى قازاقتارعا اعىلشىن تىلىنەن ساباق بەرە باستايدى. كەيىن پورتەلل وتباسى وسى ايماققا كوشىپ كەلىپ، 8 جىل ىشىندە NovaLingua ءبىلىم ورتالىعىن اشىپ، بايان-ولگەي تابيعاتىن قىزىقتاۋ ءۇشىن كەلگەن شەتەل تۋريستەرىنە قازاق ءتىلىن ۇيرەتۋمەن اينا­لىسقان. قازىرگى ۋاقىتتا ۇلانباتىر قالا­سىندا وقىتۋشى بولىپ ەڭبەك ەتەتىن ەرلى-زايىپتى كرەيگ پەن سارا كەلەشەكتە قا­زاقستانعا قونىس اۋدارعىسى كەلەدى. قازاقستاننان باسقا ەلدە قازاق ءتىلىن ۇيرەتىپ جۇرگەن كرەيگ مىر­زانى اڭگىمەگە تارتتىق.

ەرجانات بايقاباي: «سوڭعى كوش» كەڭسايدان ەمەس، كەڭ دالادان دامىل تاپتى…
كىتاپحانا

ەرجانات بايقاباي: «سوڭعى كوش» كەڭسايدان ەمەس، كەڭ دالادان دامىل تاپتى…

بۇدان بۇرىنعى جىلدارى ومىلدىرىك قۇيىسقانى كۇنمەن كومكەرىلىپ كىسىنەپ ەرتە جەتەتىن كەربەستى كوكتەمنىڭ بيىلعى كەلىسى كەشتەۋ بولدى. كوكەك شاقىرىپ ۇلگەرمەي، ارقانىڭ اق تۇتەك اقپا بورانى اياعىن اپتاعا سوزىپ جاتقاندا، سولىعى باسىلماي ىلە-شالا جەتىپ، قۇس قاناتى ءان سالاتىن الماتى اسپانى دا اشىق ەمەس-ءتى. جاۋىپ جىرعاتپاعان جاماۋى كوپ جاسىق بۇلتتار تۇسپەي جاتىپ جەسىر […]

مارقاكولگە عانا بىتكەن مايقان بالىعى – مۇز ءداۋىرىنىڭ سيمۆولى
التاي اڭىزى

مارقاكولگە عانا بىتكەن مايقان بالىعى – مۇز ءداۋىرىنىڭ سيمۆولى

قارت التايدىڭ قالىڭ جىنىستى، قارلى جوتالارىنىڭ بيىگىندە كوز تامشىسىنداي بولىپ مولدىرەپ جاتقان مارقاكول دەيتىن عاجاپ ءبىر كول بار. تاۋ باسىنداعى تاڭعاجايىپ كولدە مامانداردىڭ ايتۋىنشا، الەمدە ءبىزدىڭ ەلدە عانا ۇشىراساتىن مايقان بالىقتارى تىرشىلىك قۇرادى. سوناۋ مۇز ءداۋىرىنىڭ كوزى ءتىرى سيمۆولى دەپ جۇرگەن مايقان بالىعى جايىندا ءسىز نە بىلەسىز؟