Sońǵy jazbalar

Kereı qoıynyń tuqymy…
Bilim

Kereı qoıynyń tuqymy…

Qazaq halqynyń turmys-tirshilik, salt-dástúriniń bir ushy mal sharýashylyǵymen tike qaınasyp jatyr. Mal sharýashylyǵyn qolǵa alyp, tórt túlik maldy ósirýge aıryqsha kóńil bólgen qazaq halqy úshin ásirese «qoı sharýashylyǵynyń» orny erekshe. Qazaqta «Mal ósirseń – qoı ósir, ónimi onyń kól-kósir» nemese «Asyq oınaǵan azar, dop oınaǵan tozar, bárinen de qoı baǵyp, […]

Qaraqas Qaptaǵaı batyrdyń 320 jyldyq dúbirli asy ótti
Jańalyqtar

Qaraqas Qaptaǵaı batyrdyń 320 jyldyq dúbirli asy ótti

Tamyzdyń 15 men 16 kúnderi ShQO Zaısań aýdanyna qarasty Saýyr – Saıqan taýlarynyń baýraıynda, Ertis ózeni alqabynda HVIII ǵasyrda el qorǵaǵan erlerdiń biri, Orta júz Kereıdiń Qaraqas rýyna uran bolǵan batyr Qaptaǵaı Túgelbaıulynyń týǵanyna 320 jyl tolýyna baılanysty Alty Alashqa saýyn aıtylǵan dúbirli asy ótti. Elbasynyń “Rýhanı jańǵyrý – bolashaqqa […]

Tarbaǵataı asqan Zııat Shákerimuly
Rýhanııat

Tarbaǵataı asqan Zııat Shákerimuly

Ákesi “halyq jaýy” bolyp atylǵannan keıin Shákerimniń ekinshi áıeli Aıǵanshadan týǵan 7 balanyń eń kenjesi Zııat atamekenine turaqtaı almaı bassaýǵalap bir túıege azyq-túlik pen ákesiniń qoljazbalaryn artyp, qasynda Berdesh Tákejanov, Mánkesh, Ázimbaı (Berdeshtiń inisi), Qojahan, Tóleýǵazy qatarly bir top adam 1931 jyly qazan aıynyń sońyn ala aıly tún astynda týǵan […]

Qytaı: Gansýde mekendeıtin qazaqtardyń tarıhy
Shejire

Qytaı: Gansýde mekendeıtin qazaqtardyń tarıhy

Qytaıdyń ishki provınııalaryndaǵy shalǵaı aımaqtarda shashyrap júrgen Qazaq dıasporasyn zertteý qazirge deıin kóp qolǵa alynbaı kele jatqan mańyzdy taqyryptardyń biri. Solardyń arasynan eń aldymen Gansý qazaqtaryn ataýǵa bolady. Qytaı Halyq Respýblıkasynyń júrgizgen ulttyq aýmaqtyq avtonomııa saıasatynyń nátıjesinde 1954 jyly ShUAR ǵa qarasty Ile Qazaq avtonomııaly oblysy quryldy. Qazaqtar negizinen osy […]

“Ǵylym Bahadúri” (Beınejazba)
Beınematerıaldar

“Ǵylym Bahadúri” (Beınejazba)

Búgin ardaqty aǵamyz, qazaq ádebıetiniń synshysy, akademık, ǵalym Tursynbek Kákishevtiń týǵan kúni. О́mirden ótkenine mine tórt jyldyń júzi bolypty.  “Jaqsynyń aty, ǵalymnyń haty ólmeıdi” degendeıin uly ustazdyń esimi kókeıimizde máńgi saqtalmyq. Osy oraıda  habar telearnasyna bergen sońǵy suhbatyn nazarlaryńyzǵa usynyp otyrmyz… Ǵylym qaıratkeriniń ómir joly, jetistigi, ókinishi… Ǵalymnyń Sáken Seıfýllın, […]

Taldyqorǵanda qyryq bir jańa kitaptyń tusaýy kesildi
Kitaphana

Taldyqorǵanda qyryq bir jańa kitaptyń tusaýy kesildi

Jetisý tórinde «100 tomdyq Jetisý kitaphanasy» jobasymen jaryq kórgen 41 jańa kitaptyń tusaýy kesildi. Sharaǵa aımaqtaǵy elimizdiń ádebıeti men mádenıetiniń damýyna  óz úlesin qosyp kele jatqan zııaly qaýym ókilderi men aqyn-jazýshylar, basqa da tanymal adamdar qatysty. Tusaýkeserge oblys ákiminiń orynbasary Aqan Ábdýálıev qatysyp, óz kezeginde ol: «Búgingi oqyrmanǵa  jol tartyp […]

Qaraqas Qaptaǵaı batyrǵa arnalǵan dúbirli as ótedi
Jańalyqtar

Qaraqas Qaptaǵaı batyrǵa arnalǵan dúbirli as ótedi

  Tamyzdyń 15-16 kúnderi Zaısań aýdany Kendirlik ózeni boıynda HVIII ǵasyrdaǵy Jońǵar shapqynshylyǵy kezinde el qorǵaǵan eleýli batyrlardyń biri, Abaq Kereı Qaraqs rýyna uran bolǵan Qaptaǵaı Túgelbaıulyna arnalǵan dúbirli as ótedi. Elbasynyń “Rýhanı jańǵyrý” baǵdarlamasy aıasynda, ótken tarıhymyzdy baǵamdap, babalar erligin ulyqtaý úshin Alty alashqa saýyn aıtqan batyr urpaqtary, as […]

ǴUNDARDYŃ OIý-О́RNEKTERI: QAZAQ QOLО́NERINDEGI IZDERI
Shejire

ǴUNDARDYŃ OIý-О́RNEKTERI: QAZAQ QOLО́NERINDEGI IZDERI

(Akademık Á.H.Marǵulan zertteýleri negizinde) Annotaııa  Maqala ǵulama ǵalym Á Marǵulannyń  Qazaq halqynyń qolóneriniń, ásirese oıý – órnek úlgileriniń saqtalýy, tarıhı maǵyzy, alatyn orynyn kórsetý baǵytyndaǵy ólsheýsiz qyzymeti,ǵylymı eńbekteri týraly. Qazaqtyń symbat óneriniń bir túri – oıý – órnek túrlerini ejelden-aq áńgime jyrlarǵa negiz bolǵan. Akademık Á Marǵulan ulynyń jazýynda qazaqtyń sol ertegi, […]

Iasın Qumar: Ejelgi Túrki taıpalaryndaǵy tótemdik ań – qustardyń ańyzdyq negizderi
Rýhanııat

Iasın Qumar: Ejelgi Túrki taıpalaryndaǵy tótemdik ań – qustardyń ańyzdyq negizderi

Anotaııa  Maqalada grıfon, kókbóri (Qusbóri) táńir uǵymdary men ataýlary tóńiregindegi sondaı-aq Saq, Ǵun, Úısin, Túrkilerdiń bóri tótemdiligi jáne attarynyń da bórige baılanystylyǵy zertteledi. Grıfon jáne kókbóri Grıfon (griffon) qazirge deıingi anyqtamaǵa saı jartylaı arystan, jartylaı qumaı nemese basy, qanaty qus, denesi arystan ańyzdyq maqulyq (狮鹫). Bireýler ony jaýyzdyqtyń sımvolyna balasa endi […]

Qurban aıtqa arnaıy demalys kúni berilmeıtin boldy.
Jańalyqtar

Qurban aıtqa arnaıy demalys kúni berilmeıtin boldy.

Qazaqstanda Qurban aıtqa arnaıy demalys kúni berilmeıdi. Bul týraly Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrliginiń resmı saıtynan belgili boldy. Resmı saıt málimetinshe, «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy merekeler týraly» Qazaqstan Respýblıkasy Zańynyń 5-babyna sáıkes Qazaqstandaǵy merekeler jumys istemeıtin kúnder bolyp tabylady. Eger demalys jáne mereke kúnderi sáıkes kelse, demalys kúninen keıingi kelesi jumys kúni […]