Sońǵy jazbalar

Babaqumar Hınaıat. Jaýyrynshylyq tarıhy
Rýhanııat

Babaqumar Hınaıat. Jaýyrynshylyq tarıhy

Qazaqtardyń dástúrli ıdeologııalyq tanym-túsiniginde mańyzdy oryn alatyn tórt túlik pen olardyń dene múshelerine qatysty sıpattamanyń paıda bolýy baǵzy dáýirler enshisinde. Osteologııalyq derekter zertteýleriniń nátıjeleri kórsetkendeı neolıt dáýirinen bastalǵan úı janýarlaryn qolǵa úıretý isi qola dáýirinde qarqyndy damyǵandyǵy jáne túliktiń quramyna da eleýli ózgerister engeni belgili. Qolanyń sońǵy kezeńinde Eýrazııa kóshpelilerinde […]

Qaırat Zaryphan: Jer uıyǵy Jemeneı
Shejire

Qaırat Zaryphan: Jer uıyǵy Jemeneı

(Jalǵasy. Basy myna siltemede) Qazirgi Tarbaǵataı, Zaısan, Jemeneı aımaqtary ejelgi Naıman handyǵynyń terrıtorııasy bolǵan edi. Naıman shejiresiniń bir nusqasynda kúlli naımannyń anasy degen Aqsulý – adaıdyń qyzy dep aıtylady. Osymen qatar, shejireshiler Naıman handyǵyn adaılardyń da qurysqandaryn aıtady. Naıman eliniń bir tarmaǵynyń atasy Eltaı edi. Bul Eltaı shetten kelgen bala desedi. […]

Qaırat Zaryphan: Jer uıyǵy Jemeneı
Shejire

Qaırat Zaryphan: Jer uıyǵy Jemeneı

 «Vsıakıı drevnıı epos predstavlıaet soboı svoego roda shıfr,                                                  klıých k kotoromý davno ýterıan ı doljen byt naıden zanovo»                                                                                                                                      / V.I.Abaev./ «Aýlaqpyn deregi joq boljamdardan, Ár jurtta umytylyp oljań qalǵan» dep aqyn Esenǵalı Raýshanov aıtqandaı, dereksiz, tııanaqsyz sóılegennen aýlaq ekenimizdi oqyrman qaýym biler. Aldyńǵy jazǵandarymyzda bizder dala aýyz tarıhy […]

Aqyn Tólebaı Bójekuly jaıynda.
Shejire

Aqyn Tólebaı Bójekuly jaıynda.

Tólebaı Bójekuly Qytaı qazaqtaryna ejelden aty tanys áıgili aqyn. Onyń úlkendi – kishili óleńderi, aıtystary, dastandary, qaǵytpalary jáne basqa janrda qaldyrǵan shyǵarmalary bireýden bireý estip, aýyzdan – aýyzǵa taralyp Qazaq ádebıetiniń altyn qoryna qosylyp otyr. Tólebaıdyń aty kóp jerlerde Tóleýbaı dep qata aıtylyp júr. Tólebaı Bójekuly rýy Kereı ishinde Jantekekı. […]

Tolyqmetrajdy “Muzbalaq” mýltfılmi (vıdeo)
Beınematerıaldar

Tolyqmetrajdy “Muzbalaq” mýltfılmi (vıdeo)

Biraz jyldyń aldynda jaryq kórgen “Tastúlek” atty qysqa metrajdy mýltfılm, kórermen qaýymnyń jaqsy baǵasyn alǵany bárimizdiń esimizde.fılm rejısserleri  Turdybek Maıdan men Tilek Tóleýǵazyuly qatarly azamattar bolatyn. Eldiń suranysy boıynsha, Qazaqfılm kıno stýdııasynyń basshylyǵy daryndy jigittergen osy mýltfılmniń tolyq nusqasyn túsirýge usynys jasaǵan edi. Jigitterdiń shyǵarmashylyq ujymıynyń tynbaı eńbektenýiniń arqasynda sol […]

Talapbek Azanbaı: Dalalyqtyń daýysy (lırıkalyq poema)
Ádebıet

Talapbek Azanbaı: Dalalyqtyń daýysy (lırıkalyq poema)

(Tuǵyryl hannyń aýzynan) Endi ǵana atqan kez tań túrilip,  Kóz shyrymyn alǵan em sál tynyǵyp. Estildi eren bir daýys qulaǵyma, Qulama – quz, taý ishi jańǵyryǵyp.   Mingen atym pysqyryp, eleńdedi, Ot bop ótti qyzdyryp denem meni. Aq saqaldy qarııa tur aldymda, Asa taıaq taıanǵan, beren beldi.   Meken etip […]

Muqash Tańǵytuly: «Shyǵystyń shertpe kúıleri muńly keledi»
Rýhanııat

Muqash Tańǵytuly: «Shyǵystyń shertpe kúıleri muńly keledi»

Muqash Tańǵytuly 1962 jyly 15 jeltoqsanda QHR-dyń Shyńjań ólkesi, Tarbaǵataı aımaǵynda dúnıege kelgen. 1981 jyly Úrimji Qarjy ınstıtýtyna túsip, 1985 jyly támamdaǵan. Sodan 2003 jylǵa deıin bank salasynda qyzmet istegen. 2003 jyly atamekenge qonys aýdarǵan. — Aǵa, dombyrashylyq ónerge qalaı keldińiz? — Dombyra tartý – áýletimizde jalǵasyn taýyp kele jatqan […]

Er Jánibektiń aq týy saqtalǵan sandyq
Fotogalereıa

Er Jánibektiń aq týy saqtalǵan sandyq

Jánibek babanyń qara sandyǵy Jánibek Berdáýletuly 1714-1792 aralyǵynda jasaǵan, Abylaı han dáýirindegi áıgili batyr. Jánibek baba 1792 jyly kúzde 78 jasynda Qalba taýy bókterinde, Sharózenine taıaý, Qyzylsý janyndaǵy áýlıe bulaq jaǵasynda aýyryp dúnıeden ótedi. Ol jońǵarmen urysta erekshe erlik kórsetkeni úshin, Abylaı han oń tizesinen oryn berip, ony Kereı-Ýaq qolynyń […]

Arab-túrki qaıshylyǵy nemese Atlah shaıqasy
Rýhanııat

Arab-túrki qaıshylyǵy nemese Atlah shaıqasy

  Qazaqtyń baıtaq dalasy qanshama ret at tuıaǵyna taptalyp, tógilgen qanda, qıylǵan taǵdyrda qısap bolmady. Namys oty men bula kúshi tasyǵan oǵlandarymyz osynaý dalany jaýdyń qalyń qolynan saqtap qalýǵa baryn saldy. Solaı keıingi ǵasyrlarǵa erliktiń erekshe eren úlgisin qaldyrdy. Muny biz Atlah shaıqasynan aına-qatesiz kórgen bolatynbyz. Alaıda bul shaıqas jóninde […]

Berkin Ákebaev: ShAQABAI – QYLYSh
Shejire

Berkin Ákebaev: ShAQABAI – QYLYSh

Abylaı han dáýirinde jasaǵan Abaq Kereıdiń Jántekeı atasynan taraǵan Sámenbet batyrdyń nemeresi Shaqabaı batyr Esentaıuly — qazaq halqynyń jońǵar, shúrshit, qyrǵyz, orys shapqynshylaryna qarsy ult-azattyq soǵysynda erlik kórsetip, aty ańyzǵa aınalǵan, esimi 12 rýly Kereıdiń jan sany jaǵynan jartysynan astamyn bıleıtin, Jántekeı eliniń uranyna aınalǵan aıtýly tulǵa. Onyń esimi óz […]