Sońǵy jazbalar

Abaq kereıdiń tóre izdeýi
Rýhanııat

Abaq kereıdiń tóre izdeýi

Abaq kereıdiń tóre izdeýi (Asqar Tatanaıuly) XVIII ǵasyrdyń ekinshi jartysynda Shyńǵys taýynan qonys aýdaryp, Qalba taýyna oryn tepken Abaq eli bul jerde kóp jyl turdy. Kórshiles monǵoldardan basqa Naıman, Ýaq, Arǵyn rýlarymen jer daýy, jesir daýy, qun daýy taǵy molaıady. Qalbany burynnan mekendep kelgen el, «kómgen irgesi, ornatqan oshaǵy joq, […]

Kógedaı ordasy
Shejire

Kógedaı ordasy

Qytaı dereginde: «Kógedaı qazaqtyń gúńi (sultany), Ábilpeıizdiń altynshy uly, ıanlúnnyń 55 jyly (1790 j.) patshaǵa sálem bere kelgen, patshamyz oǵan asyl tas taǵylǵan qos kózdi táj kıgizgen» delingen KО́GEDAIDYŃ ORDASY Resmı túrde Shyńǵys qaǵan urpaqtary bılegen sońǵy orda. Kógedaı, Naıman elin bılegen Ábilpeıiz sultannyń altynshy uly. 1785 jyly 12 jasynda […]

ShQO-da naýryz aıynan beri 500 qandasymyzǵa Qazaqstan azamattyǵy berildi
Jańalyqtar

ShQO-da naýryz aıynan beri 500 qandasymyzǵa Qazaqstan azamattyǵy berildi

NUR-SULTAN. QazAqparat – 2019 jyldyń naýryz aıynan beri ShQO-da 500 oralman Qazaqstan Respýblıkasynyń azamattyǵyn aldy, dep habarlaıdy QazAqparat oblystyq polıııa departamentine silteme jasap. «Oralman mártebesin alǵan etnıkalyq qazaqtarǵa bir jyldyń ishinde ońtaılandyrylǵan tártippen QR azamattyǵyn alý múmkindigi beriledi. Biraq, osy ýaqyt aralyǵynda olar kóbinde azamattyq almaıdy. 2019 jyldyń 31 jeltoqsanyna […]

Rıýnoske Akýtagava: NANKINDIK ISA PAIǴAMBAR (novella)
Ádebıet

Rıýnoske Akýtagava: NANKINDIK ISA PAIǴAMBAR (novella)

Rıýnoske Akýtagava: NANKINDIK ISA PAIǴAMBAR (novella) Aýdarǵan B. Qojabekova 1 Kúz kezi, tún ortasy. Nankındegi ıvan − ze kóshesindegi bir úıde kóne ústeldi shyntaqtap, beıjaı keıippen qarbyzdyń shekildeýigin shaǵyp bop-boz qytaı qyzy otyrdy. Ústel ústindegi sham syǵyraıyp, bolymsyz ǵana jaryq shashady. Onyń jaryǵy qarańǵylyqty seıiltpek túgili, bólmeniń tunjyraǵan, tozyńqy qalpyn […]

Altaı týraly eki ańyz
Altaı ańyzy

Altaı týraly eki ańyz

1 Burynǵy ótken zamanda bir shal men kempir ómir súripti. Olardyń dáýleti shaǵyn bolǵanymen, aqyl-parasatqa, oıǵa baı adamdar eken. Solardyń jan degende jalǵyz bir balasy bar eken. Ýaqyt óz degenin almaı qoıa ma. Jasy jetip qartaıǵan shal men kempir kúnderdiń bir kúninde aýrýǵa shaldyǵypty. Birte-birte aýrýlary meńdep, asqynyp, ekeýi de […]

Shyǵys tabıǵaty jaıly bes ańyz
Shejire

Shyǵys tabıǵaty jaıly bes ańyz

Tabıǵaty kórkem, shuraıly óńirdiń biri – Shyǵys Qazaqstan oblysy. Halyq aýzynda mundaǵy árbir taý men tastyń, ózen men kóldiń shyǵý tarıhy jaıly ańyzdar júredi.  «Bóritostaǵan» tasynyń jumbaǵy Shyǵys Qazaqstan oblysy, Tarbaǵataı aýdanynda turǵan jumbaq «Bóritostaǵan» tasy týraly halyq arasynda taraǵan birneshe ańyzdar bar (Ony keıde «Bóritastaǵan» dep te atap jatady). En […]

“Sháýeshek kelisimi” qazaq-qytaı shekarasynyń negizi
Shejire

“Sháýeshek kelisimi” qazaq-qytaı shekarasynyń negizi

Osydan 153 jyl buryn, ıaǵnı 1864 jyly qazan aıynyń 7-si kúni Reseı men Qytaı arasynda “Sháýeshek kelisimine” qol qoıyldy. Tarıhshy Nábıjan Muqamethanuly 153 jyl buryn qol qoıylǵan osy “Sháýeshek kelisimi” qazirgi qazaq-qytaı shekarasynyń negizi bolǵanyn” aıtady. Azattyq tilshisi Reseı jáne qazaq zertteýshileriniń ǵylymı derekteri men pikirlerine súıenip, Qazaqstannyń shyǵys shekarasynyń […]

Babaqumar Hınaıat. Jaýyrynshylyq tarıhy
Rýhanııat

Babaqumar Hınaıat. Jaýyrynshylyq tarıhy

Qazaqtardyń dástúrli ıdeologııalyq tanym-túsiniginde mańyzdy oryn alatyn tórt túlik pen olardyń dene múshelerine qatysty sıpattamanyń paıda bolýy baǵzy dáýirler enshisinde. Osteologııalyq derekter zertteýleriniń nátıjeleri kórsetkendeı neolıt dáýirinen bastalǵan úı janýarlaryn qolǵa úıretý isi qola dáýirinde qarqyndy damyǵandyǵy jáne túliktiń quramyna da eleýli ózgerister engeni belgili. Qolanyń sońǵy kezeńinde Eýrazııa kóshpelilerinde […]

Qaırat Zaryphan: Jer uıyǵy Jemeneı
Shejire

Qaırat Zaryphan: Jer uıyǵy Jemeneı

(Jalǵasy. Basy myna siltemede) Qazirgi Tarbaǵataı, Zaısan, Jemeneı aımaqtary ejelgi Naıman handyǵynyń terrıtorııasy bolǵan edi. Naıman shejiresiniń bir nusqasynda kúlli naımannyń anasy degen Aqsulý – adaıdyń qyzy dep aıtylady. Osymen qatar, shejireshiler Naıman handyǵyn adaılardyń da qurysqandaryn aıtady. Naıman eliniń bir tarmaǵynyń atasy Eltaı edi. Bul Eltaı shetten kelgen bala desedi. […]

Qaırat Zaryphan: Jer uıyǵy Jemeneı
Shejire

Qaırat Zaryphan: Jer uıyǵy Jemeneı

 «Vsıakıı drevnıı epos predstavlıaet soboı svoego roda shıfr,                                                  klıých k kotoromý davno ýterıan ı doljen byt naıden zanovo»                                                                                                                                      / V.I.Abaev./ «Aýlaqpyn deregi joq boljamdardan, Ár jurtta umytylyp oljań qalǵan» dep aqyn Esenǵalı Raýshanov aıtqandaı, dereksiz, tııanaqsyz sóılegennen aýlaq ekenimizdi oqyrman qaýym biler. Aldyńǵy jazǵandarymyzda bizder dala aýyz tarıhy […]