سوڭعى جازبالار

عالىم جايلىبايدىڭ «سۇلۋبايدىڭ ءانى» كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەرى وتەدى
جاڭالىقتار

عالىم جايلىبايدىڭ «سۇلۋبايدىڭ ءانى» كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەرى وتەدى

2019 جىلى، 22 ءساۋىرى كۇنى، ساعات 15.00-دە الماتىداعى ۇلتتىق كىتاپحانانىڭ ۇلكەن زالىندا «ەر-جانىبەك» قوعامدىق قورىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن، وسپان باتىردىڭ 120-جىلدىق مەرەيتويى اياسىندا كورنەكتى اقىن، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، حالىقارالىق «الاش»، اباي، ماحامبەت سىيلىقتارىنىڭ لاۋرەاتى عالىم جايلىبايدىڭ «سۇلۋبايدىڭ ءانى» كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەر ءراسىمى وتەدى. اتالمىش پوەما قازاق، اعىلشىن، ورىس، تۇرىك تىلدەرىندە جاريالانىپ وتىر. […]

كىتاپحانا

ءجادي شاكەن ۇلىنىڭ جاڭا بەس كىتابىنىڭ تۇساۋى كەسىلدى.

2019 جىلى ءساۋىردىڭ 11 كۇنى الماتىداعى جازۋشىلار وداعىنىڭ ادەبيەتشىلەر ۇيىندە، جازۋشى ءجادي شاكەن ۇلىنىڭ بەس بىردەي كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەرى بولىپ ءوتتى. عىلىمي زەررتەۋ ەڭبەكتەر مەن كوركەم ادەبيەتكە بىردەي قالام تەربەپ، ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن جازۋشى وسى جولى دا وقىرمان قاۋىمعا «بوزمۇنار» رومان-حيكاياتتار كىتابى مەن قاتار «التاي الىپتارى»، «وسپان باتىر جانە شىعىس تۇركىستان ماسەلەلەرى» […]

قوجابەرگەن جىراۋ تولىبايسىنشى ۇلى (1663–1763)
رۋحانيات

قوجابەرگەن جىراۋ تولىبايسىنشى ۇلى (1663–1763)

اباق كەرەيدىڭ ىشىندەگى شۇبارايعىر رۋى 1400–1500 جىلدارى ارالىعىندا قالىپتاسقان ەكەن. شۇبارايعىردان — وتەس، ونىڭ ۇرپاعى — دəۋلەن. دəۋلەننەن — əيگىلى تولىباي سىنشى. ول كەزىندە ءəرى بي، ءəرى اتاقتى سىنشى بولىپتى. تولىباي سىنشى دەگەن اتاعى جايىلىپ، ودان كوپ ۇرپاق وربىگەن ەكەن. ەڭ كەنجەسى — قوجابەرگەن تەك شۇبارايعىر رۋىنىڭ ۇرانى عانا ەمەس، […]

كەرەي مەن كەرەيتتەر قالاي ءبولىندى؟
شەجىرە

كەرەي مەن كەرەيتتەر قالاي ءبولىندى؟

كونە تۇركى تىلىندە «-ت» قوسىمشاسى «-لار»، «-لەر» دەگەن ماعىنادا جۇمسالعان. دەمەك،   «كەرەيت» — «كەرەيلەر» دەگەن ءسوز. وسىنىڭ ءوزى-اق كەرەيلەر مەن كەرەيتتەردىڭ تاريحي تامىرلارىنىڭ ورتاق ەكەندىگىن اڭعارتادى. 12 عاسىردىڭ اياعىندا كەرەيلەر (كەرەيتتەر) مونعولدارعا قارسى كۇرەسىپ، ولاردان جەڭىلدى. كەرەيلەردىڭ ءبىر بولىگى شىڭعىس حانعا باعىنعىسى كەلمەي، دەشتى قىپشاق دالاسىنا اۋىپ بارىپ، جوشى ۇلىسىنا […]

شىعىس قازاقياداعى ساياسي قۋعىن-سۇرگىن (1937-1939)
شەجىرە

شىعىس قازاقياداعى ساياسي قۋعىن-سۇرگىن (1937-1939)

دەربەس ەل، تاۋەلسىز مەملەكەت رەتىندە شىعىس قازاقياداعى ساياسي قۋعىن-سۇرگىن تۋرالى بۇگىنگى كۇنگە دەيىن عىلمي ساراپتاما جۇرگىزە الدىق پا؟ نە ءۇشىن قازاق سسر-داعى قازاقتاردىڭ ساياسي قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراۋى شىعىس قازاقيامەن ءبىر ۋاقىتقا سايكەس كەلەدى؟ نە سەبەپتى قازاق سسر-دىڭ نكۆد تەرگەۋشىلەرى ءۇرىمجى، قۇلجا، شاۋەشەك پەن التايدا قۇپيا تەرگەۋ وپەراتسياسىن جۇرگىزەدى؟ ەڭ، وكىنىشتىسى، قازىر […]

رۋحانيات

ءاليحان ءھام تاۋەلسىزدىك تاعلىمى

ءاليحان نۇرمۇحامەد ۇلى بوكەيحان (1866-1937) قازاق حالقىنىڭ ازاتتىق جولىنداعى كۇرەستە الداسپانى بولعان اياۋلى تۇلعا. بۇرىنعى سەمەي (قازىرگى شىعىس قازاقستان) وبلىسى، قارقارالى ۋەزىندە دۇنيەگە كەلگەن اردا ازامات 71 جاسىندا كەڭەس قوعامىنىڭ ەڭ ءبىر قاسىرەتتى «حالىق جاۋى» دەگەن جالعان جالاسىمەن ماسكەۋ قالاسىندا مەرت بولدى.   اسا كورنەكتى مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى ءا.بوكەيحانوۆ  XX […]

قازاق ءانىنىڭ “ماڭماڭگەرى” شىعىستىتا شارىقتادى.
جاڭالىقتار

قازاق ءانىنىڭ “ماڭماڭگەرى” شىعىستىتا شارىقتادى.

2019 جىلدىڭ 4 ءساىرى مەن 5 ءساۋىر كۇندەرى شىعىس قازاقستان وبلىسى مادەنيەت، ارحيۆتەر جانە قۇجاتتاما باسقارماسىنىڭ قولداۋىمەن سەمەي جانە وسكەمەن قالاسىنىڭ مادەنيەت سارايلارىندا، قازاقتىڭ ءداستۇرلى جانە حالىق اندەرىن كەڭىنەن ناسيحاتتاپ جۇرگەن قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى قورى سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، مەملەكەتتىك ستيپەنديانىڭ يەگەرى، ءداستۇرلى ءانشى ەرلان […]

باياحمەت جۇماباي ۇلىنىڭ ەتنوگرافيالىق 7 كىتابىنىڭ تۇساۋى كەسىلدى
كىتاپحانا

باياحمەت جۇماباي ۇلىنىڭ ەتنوگرافيالىق 7 كىتابىنىڭ تۇساۋى كەسىلدى

5 ءساۋىر كۇنى الماتىداعى جازۋشىلار وداعىنىڭ كىتاپحاناسىندا جازۋشى، ەتنوگراف عالىم باياحمەت جۇماباي ۇلى ەتنوگرافيا تاقىرىبىنداعى جەتى بىردەي كىتابىنىڭ تۇساۋىن كەستى. كىتاپتىڭ تۇساۋىن «جۇلدىز» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى، اقىن عالىم جايلىباي، تاريحشى عالىم ءنابيجان مۇحاممەدحان ۇلى، جۋرناليست، قوعام قايراتكەرى نۇرتىلەۋ يمانعالي ۇلى، ادەبيەت تانۋشى عالىم تەمىرحان تەبەگەنوۆ قاتارلى قالامگەر-عالىمدار كەستى. تۇساۋ كەسەرگە قاتىسقان قالامگەر، تاريحشى […]

ات سىنشىنىڭ بالاسىن
رۋحانيات

ات سىنشىنىڭ بالاسىن

ەرتەدە اتاقتى تاناباي دەگەن سىنشى ءومىر ءسۇرىپتى. تانابايدىڭ ءبىر ۇل، ءبىر قىزى بار ەكەن. ۇلى 11 جاسقا كەلگەننەن باستاپ اكەسىنىڭ سىنشىلىق ونەرىن ۇيرەنىپ، جىلقى ىشىندە ءجۇرىپتى. ءبىر جىلى جىلقىعا جاۋ ءتيىپ، قالماقتار جىلقىنى ايداعاندا ىشىندە جۇرگەن بالا دا جىلقىمەن بىرگە كەتىپتى. ەلىنە بارعاننان كەيىن قالماقتىڭ باتىرلارى: – قازاقتان اكەلگەن جىلقىمەن […]

matritca.kz
شەجىرە

شىعىس تۇركىستان كۇرەسى جانە وسپان باتىر

شىعىس تۇركىستان دەپ اتالاتىن جوڭعاريا دالاسى مەن التايدىڭ اراسىندا جاتقان ۇلانعايىر دالا – قازاق حالقىنىڭ تاريحي اتا قونىسى. سول ۇلى دالادا تىرشىلىك كەشكەن ءبىزدىڭ اتا-بابالارىمىز ەشقاشان تاۋەلسىز ەل بولۋعا دەگەن تالپىنىسىن توقتاتقان ەمەس. وڭتۇستىك شىعىس تۇركسىتانداعى كوتەرىلىستەردە ەسەپكە الماعاندا التاي مەن تيان-شاننىڭ اراسىن مەكەن ەتكەن قازاقتىڭ ىرگەلى رۋ-تايپالارى كەرەي-نايمان ەلى […]