سوڭعى جازبالار

كەرەيدىڭ «كەڭ قولتىق كەرەي» اتانۋى.
شەجىرە

كەرەيدىڭ «كەڭ قولتىق كەرەي» اتانۋى.

وسىدان كوپ ىلگەرى، مونتاي ءبيدىڭ تۇسىندا، شىڭعىس تاۋدىڭ كەڭ توسىندە، التى الاشقا ساۋىن ايتىلعان نايمان بوكەنشى بايدىڭ اسى بەرىلىپتى. ۇلى ءدۇبىرلى استىڭ باس-اياعى ءبىر ايعا دەيىن سوزىلىپ، استى مونتاي ءبيدىڭ ءوزى باسقارىپتى دەسەدى. ءور التايداعى كەرەيدەن بايتورى بي باستاعان ءجۇز ادام ايلىق جول ءجۇرىپ وتىرىپ ارنايى اسقا كەلەدى. بوكەنشىنىڭ اسىندا […]

كوبەگەن كوتەرگەن كوك تاس
التاي اڭىزى

كوبەگەن كوتەرگەن كوك تاس

كوبەگەن 50 جاسقا كەلگەنگە دەيىن بالا كورمەگەن، ءبىر كۇنى بايبىشەسى كەشكە ءۇي سىرتىنا شىعىپ اللادان تىلەك تىلەپ، ەي اللا بولماسا كەتىكقاتپادايدا دا بەرمەدىڭ-اۋ. كەتىكقاتپا كوبەگەنىڭ قويىن جاياتىن جونپەستاۋ جىگىت بولسا كەرەك. كەتىكقاتپا نەعىپ جاتىرسىڭ دەگەندە بۇرسىگۇنى قوي جايۋشى ەدىم ۇيىقتاپ جاتىرمىن دەيدى ەكەن. بايبىشەسىنىڭ ءسوزىن ەستىپ كوبەگەن دالاعا جۇگىرىپ شىعىپ، […]

موڭعولياداعى قازاق ەتنيكالىق توبىنىڭ قالىپتاسۋى.
شەجىرە

موڭعولياداعى قازاق ەتنيكالىق توبىنىڭ قالىپتاسۋى.

التاي تاۋىنىڭ تەرىسكەي بەتى – قوبدا وڭىرىنە 1751 جىلداردان قونىس تەۋىپ [1، 1860 جىلداردان قوماقتى كوزگە ءتۇسىپ، ونان اكىمشىلىك-اۋداندىق بىرلىككە دە-فاكت جانە دە-يۋرە نەگىزىندە قازاقتاردىڭ ۇلتتىق دەربەس ايماق قۇرۋ ماقساتى وڭاي ەمەس الدە نەشە ءداۋىر، ۇرپاقتىڭ اقىل-وي، كۇش–قۋاتىنىڭ ارقاسىندا ىسكە اسقانى بەلگىلى. برۋننەرت ي.س جانە گاگالستروم ۆ.ۆ-لەردىڭ كورسەتۋىنشە 1910 جىلى […]

«زۇلمات» ءفيلمى
بەينەماتەريالدار

«زۇلمات» ءفيلمى

جانبولات مامايدىڭ قازاق دالاسىنداعى اشارشىلىق جىلدارى جايىندا تۇسىرىلگەن «زۇلمات» ءفيلمى.

بەگەن شابىلعان قاراسەڭگىر
شەجىرە

بەگەن شابىلعان قاراسەڭگىر

ت.اسقار اقساقالدىڭ ۇرىمجىدەگى حالىق باسپاسىنان 1989 جىلى ەكىنشى رەت باسىلىپ تاراتىلعان «تاريحي دەرەك، كەلەلى كەڭەس» دەگەن كىتابىنداعى- «قايىڭ ساۋعان جۇت» دەيتىن تاريحي وچەركىنەن قىسقارتىلعان. سەرىك ارعىنباي ۇلىنىڭ فەيسبۋك پاراقشاسىنان جوڭعار حاندىعى قۇلاعاننان كەيىن، قازاق حالقى ءوزىنىڭ بايىرعى مەكەنى ىلە ءوڭىرى مەن تارباعاتاي، التاي، ەرەنقابىرعا تاۋلارىنا قاراي ىرگە تەۋىپ، اباق كەرەي رۋلارى […]

وسپان باتىر 120 جىل: قازاق كۇرەسىنەن رەسپۋبليكالىق تۋرنير ءوتتى
جاڭالىقتار

وسپان باتىر 120 جىل: قازاق كۇرەسىنەن رەسپۋبليكالىق تۋرنير ءوتتى

كەشە، 25 ناۋرىز كۇنى اقمولا وبلىسىنىڭ قوياندى جەرىندە XX عاسىرداعى قازاق ۇلت-ازاتتىق كۇرەسىنىڭ جەتەكشىسى، دالا كوكجالى وسپان باتىردىڭ 120 جىلدىق مەرەي تويىنا وراي جاسوسپىرىمدەر اراسىندا قازاق كۇرەسىنەن رەسپۋبليكالىق تۋرنير ءوتتى.  شارانى قر بەلبەۋ كۇرەسى جانە ۇلتتىق كۇرەس تۇرلەرى قاۋىمداستىعى، اقمولا وبلىستىق بەلبەۋ كۇرەس فەدەراتسياسى مەن «ەر جانىبەك» اتىنداعى حالىقارالىق قوعامدىق […]

الپىس بەسىك تۋرالى اڭىز
ادەبيەت

الپىس بەسىك تۋرالى اڭىز

ناقتىلى قاي جىلى ەكەنى بەلگىسىز. التاي كەرەيىنىڭ چيڭحاي، شيزاڭعا اۋا كوشكەن ەكى جۇزدەن استام شاڭىراعىنا تۇتقيىلدان دۇڭگەن توڭكەرىسشىسى مافۋفاڭنىڭ اسكەرى كەزىگىپ، كوشكەن ەلدى قايتادىن كەرى ايدايدى. ۇرىككەن ەلدىڭ ق ۇلىنداعى قۇرالداردىڭ بارلىعىن جيناپ الىپ، قونعان جەردە ۇيلەردى بىرىنە-ءبىرىن قاراتىپ قورشاي تىكتىرىپ، ادام مەن مالدى سونىڭ ىشىنە قامايدى. وزدەرى سىرتىنان كۇزەتىپ، ايەلدەرگە […]

ايۋ مىنگەن اۋليە
شەجىرە

ايۋ مىنگەن اۋليە

حIX عاسىردىڭ سوڭى مەن XX عاسىردىڭ باسىندا قحر-دىڭ التاي وڭىرىندە  تورعايتى اتتى اۋليە ءومىر سۇرگەن. التايدىڭ اڭ مەن قۇسىمەن تىلدەسىپ، ايۋىن ءمىنىپ، قۇپيا ۇڭگىرلەرىن مەكەندەگەن اۋليە تۋرالى ەل اراسىنا تاراعان اڭىزدار كوپ. قازىرگى كەزدە التايدا اۋليەنىڭ اتىمەن اتالعان “تورعايتى” جايلاۋى جانە ول كىسى مەكەندەگەن “تورڭايتى ۇڭگىرى” بار. تورعايتى قحر-داعى التايدىڭ […]

وسپان باتىر120 جىل: باسپا-ءسوز ماسليحاتى(ۆيدەو، فوتو)
جاڭالىقتار

وسپان باتىر120 جىل: باسپا-ءسوز ماسليحاتى(ۆيدەو، فوتو)

2019 جىلى 20 ناۋرىزدا الماتىداعى ۇلتتىق كىتاپحانادا قازاق تاريحىنداعى ۇلت ازاتتىعى كوتەرىلىسى باسشىلارىنىڭ ءبىرى – وسپان باتىر ءسىلام ۇلىنىڭ (1899-1951) تۋعانىنا 120 جىل تولۋىنا ارنالعان ءباسپاسوز كونفەرەنتسياسى بولىپ ءوتتى. تاۋەلسىزدىككە دەگەن ۇمتىلىستاردى دارىپتەپ، ناسيحاتتاۋ، ۇلتتىڭ ۇلى تۇلعالارىن ارداقتاۋ – ەلباسى تىكەلەي قولعا الىپ وتىرعان رۋحاني جاڭعىرۋ باعدارلاماسىنداعى  باستى قادامدارىنىڭ ءبىر پاراسى […]

جانىبەك باستاعان اباق ەلىنىڭ شىڭعىس تاۋىنان كوشۋى 
شەجىرە

جانىبەك باستاعان اباق ەلىنىڭ شىڭعىس تاۋىنان كوشۋى 

جانىبەك باتىردىڭ التاي، تارباعاتاي، ەرەنقابىرعا، قۇمىل قاتارلى كىندىك كەسىپ، كىر جۋعان بايىرعى مەكەنىنە ەلىنىڭ كەرەگەسىن قايتا جايىپ، ك ۇلىن توگۋى ءوز ومىرىندەگى اسا ۇلى، ىزگى ارمانى ەدى. بۇل تەك جانىبەكتىڭ عانا ەمەس، حان ابىلايدىڭ، قابانباي، بوگەنباي باستاعان قازاق قولباسىلارىنىڭ، بۇكىل قازاق حالقىنىڭ ورتاق تىلەگى بولاتىن. ول تۇستە اباق ەلى شىڭعىس تاۋى، كوكسالا، […]