Sońǵy jazbalar

Aıý mingen áýlıe
Shejire

Aıý mingen áýlıe

HIX ǵasyrdyń sońy men XX ǵasyrdyń basynda QHR-dyń Altaı óńirinde  Torǵaıty atty áýlıe ómir súrgen. Altaıdyń ań men qusymen tildesip, aıýyn minip, qupııa úńgirlerin mekendegen áýlıe týraly el arasyna taraǵan ańyzdar kóp. Qazirgi kezde Altaıda áýlıeniń atymen atalǵan “Torǵaıty” jaılaýy jáne ol kisi mekendegen “Torńaıty úńgiri” bar. Torǵaıty QHR-daǵy Altaıdyń […]

Ospan batyr120 jyl: Baspa-sóz máslıhaty(Vıdeo, foto)
Jańalyqtar

Ospan batyr120 jyl: Baspa-sóz máslıhaty(Vıdeo, foto)

2019 jyly 20 naýryzda Almatydaǵy Ulttyq kitaphanada qazaq tarıhyndaǵy Ult azattyǵy kóterilisi basshylarynyń biri – Ospan batyr Silámulynyń (1899-1951) týǵanyna 120 jyl tolýyna arnalǵan baspasóz konferenııasy bolyp ótti. Táýelsizdikke degen umtylystardy dáriptep, nasıhattaý, ulttyń uly tulǵalaryn ardaqtaý – Elbasy tikeleı qolǵa alyp otyrǵan Rýhanı jańǵyrý baǵdarlamasyndaǵy  basty qadamdarynyń bir parasy […]

JÁNIBEK BASTAǴAN ABAQ ELINIŃ ShYŃǴYS TAÝYNAN KО́ShÝI 
Shejire

JÁNIBEK BASTAǴAN ABAQ ELINIŃ ShYŃǴYS TAÝYNAN KО́ShÝI 

Jánibek batyrdyń Altaı, Tarbaǵataı, Erenqabyrǵa, Qumyl qatarly kindik kesip, kir jýǵan baıyrǵy mekenine eliniń keregesin qaıta jaıyp, kúlin tógýi óz ómirindegi asa uly, izgi armany edi. Bul tek Jánibektiń ǵana emes, han Abylaıdyń, Qabanbaı, Bógenbaı bastaǵan qazaq qolbasylarynyń, búkil qazaq halqynyń ortaq tilegi bolatyn. Ol túste abaq eli Shyńǵys taýy, Kóksala, […]

JÁNIBEK BATYR JÁNE KEREI ELI
Rýhanııat

JÁNIBEK BATYR JÁNE KEREI ELI

Jánibek qol basqarýda arýaqty batyr, el basqarýda ádil bolyp, Abylaıdyń sanattarynyń qataryna qosylǵannan keıin kereı eline ıelik etip, basqa ósken rýlardyń almandas etip paıdalanýynan eldi qorǵap, Shyńǵys taýyna irge teýip, kereı eliniń basyn qosyp, sardaryn saılap, sarbazdaryn syǵaılap, rý-rý boıynsha qolbasy batyrlaryn iriktep, kereı qosynyn qurady. Sóıtip, naımannyń qarakereı Qabanbaı […]

“О́r Altaı”
Ádebıet

“О́r Altaı”

Avtor: Kúngeı Muqajanuly Túsinik:Rymǵalı Nurǵalıuly Kúngeı Muqajanuly 1929 jyly maýsymynda KHR, SÝAR Altaı aımaǵy, Býyryltoǵaı aýdanynyń Kúngeıti degen jerinde dúnıege kelgen. Sheshesi sheshen bolǵandyqtan, bala Kúngeı de sóz ónerine erte talpynyp, 15-16 jastan bastap aıtysqa qatynasyp, halyq óleń-jyrlaryn, dastandaryn jatqa aıtyp kózge túsedi. Ol 1942-1947 jyldary aýyldyq bastaýysh mektepti bitiredi […]

Nurǵojaı batyrdyń estelikteri jáne Ospan batyr(5)
Shejire

Nurǵojaı batyrdyń estelikteri jáne Ospan batyr(5)

1940 jyldary Qytaıdaǵy ult-azattyq kúresiniń beldi sardar batyry, Ospan Islámulynyń qandy kóılek serikteriniń biri bolǵan ataqty Nurǵojaı batyrdyń estelikterin nazarlaryńyzǵa usynamyz. Kitapty baspaǵa daıyndap ǵylymı túsiniktemesin jazǵan: Ystambulda turatyn ǵalym, tarıhshy Ábdiýaqap Qara. Basy ótken jarııalymda ALTAI TAÝYNA ShYǴÝ Osy kezeń úshin jaý áskerlerimen úsh kún atystyq. Tórtinshi kúni ózine qaraǵan […]

Gımalaı asqan kósh kýágeri Arystan qajynyń ómiri jaıly kitap jaryq kórdi
Jańalyqtar

Gımalaı asqan kósh kýágeri Arystan qajynyń ómiri jaıly kitap jaryq kórdi

Keshe, 17 naýryz Almatydaǵy Manar Palace-ta Arystan qajy Shádetulynyń (Zýqa batyrdyń nemeresi) 80 jas mereı toıyna oraı, toı ıesiniń ómirin arqaý etken, jazýshy Baıahmet Jumabaıulynyń «Ańsaǵan arman» atty kitabynyń tusaýkeseri ótti. Mereı toı men ǵumyrnamalyq eńbektiń tusaýkeserine alys-jýyq shetelderden jáne elimizdiń ár jerinen el aǵalary, ádebıet pen óner ókilderi, ózge […]

Tineıdiń sary qusy
Ádebıet

Tineıdiń sary qusy

Nyǵymet Myńjanı (El aýzynan) Ertede Altaı taýyn meken etken Tineı atty ataq­ty saıatshy bolypty. Jazǵyturym jalǵyz qula bıesi boshalap ketken Tineı, atyrapty aryltyp izdep kele jatyp, áli tolyq erimegen ózenniń muzy ústinde qulyndap, qara quıryq, qara jal, erkek qulyn týǵan bıesin tabady.  Qasyna jetip kelse, ja­ryq­tyq qula bıe qamys qula­ǵyn […]

О́r Altaı kórki Japon telearnasynda(Vıdeo)
Beınematerıaldar

О́r Altaı kórki Japon telearnasynda(Vıdeo)

Japon tilindegi spýtnıktik habar taratý  arnasynda”nomadic Kazakhs in beautiful Altay mountains” baǵdarlamasy.

Altaı taýyndaǵy “jumbaq pıramıda”
Rýhanııat / Fotogalereıa

Altaı taýyndaǵy “jumbaq pıramıda”

Ejelgi zamannyń qatparly qoınaýynan syr shertetin kóne jádigerler men ǵasyrlar shejiresiniń murajaıyndaı bolyp saqtalǵan eski qorymdardyń mańyzy erekshe. Ony tabý, zerttep syryna úńilý tarıhı kókjıegimizdi keńeıte túseri anyq. Mine, osyndaı qundy eskertkishterdiń biregeıi Altaı taýynyń alys bir qoınaýynda jatyr. Olaı bolsa, jergilikti halyq «Han mazary» atap ketken osy alyp qorym […]