Sońǵy jazbalar

“Aspantaý asqan úrkin kósh” kitabiniń tusaýkeseri ótedi
Kitaphana

“Aspantaý asqan úrkin kósh” kitabiniń tusaýkeseri ótedi

Búgin 11 naýryz kúni (saǵat: 19:00 de ) Almaty qalasyndaǵy “Meloman grand” kitap dúkeninde “Aspantaý asqan úrkin kósh” kitabiniń tusaýkeseri ótedi. Sharaǵa ǵalym, memleket jáne qoǵam qaıratkeri Murat Áýezov, kıno jáne teatr akteri, kınorejısser Dosqan Joljaqsynov, jazýshy Qabdesh Jumadilov, saıasattanýshy Aıdos Sarym qatysady. Kitap alǵash ret 1956 jyly Londonda jaryq […]

Marshal H.Choıbalsynnyń Monǵolııa qazaqtaryna bergen baǵasy
Kitaphana

Marshal H.Choıbalsynnyń Monǵolııa qazaqtaryna bergen baǵasy

1940 jyly Baıan-О́lgıı aımaǵyn   óz qolymen ornatqan alǵashqy tulǵalardyń  biri de biregeıi   D.Jeńishan. Ol kisi  1968 jyly eńbek  demalysyna ketkenimen, artynda elin  basqaryp otyrǵan jastarǵa ne bir ulaǵatty áńgimelerimen el esinde óaldy. О́z zamanynda jýrnalıster óz aralarynan shyqqan alǵashqy qoǵam qaıretkeriniń  ocy  bir ult jandylyǵy jaıynda óanshama maqalalar jazǵan bolatyn. […]

Reseı Federaııasyndaǵy qazaq dıasporasynyń jaǵdaıy
Shejire

Reseı Federaııasyndaǵy qazaq dıasporasynyń jaǵdaıy

Baq.kz – Qazirgi kezde Qazaqstannan shet elderde 4 mln. 500 myń qazaq burynǵy KSRO-nyń 14 elinde jáne álemniń 25 elderinde turady. Bul kúnde Reseıdegi qandastarymyzdyń jaǵdaıy qalaı? Tómendegi materıal osy saýaldar tóńireginde oı órbitetin bolady. 1995 jyldan bastap Qazaqstan Respýblıkasy men qazaq dıasporasy ókilderi arasyndaǵy ózara qarym-qatynastyń jańa kezeńi bastaldy. […]

Qazaq halqynyń Batys Mońǵolııa jerine qonystaný tarıhy
Shejire

Qazaq halqynyń Batys Mońǵolııa jerine qonystaný tarıhy

Tarıhshylardyń ortaq pikirleri Mońǵolııadaǵy qazaq dıasprosynyń qalyptasýyn 2 úlken kezeń dep qaraıdy. Birinshi kezeń – 1723 jylǵy Jońǵar shapqynshylyǵynan HIH ǵasyrdyń 70-jyldar aralyǵy bolsa, ekinshi kezeń – HIH ǵasyrdyń 70-80-jyldarynan HH ǵasyrdyń 20-jyldaryna deıingi ara-lyǵy. Alaıda, birinshi kezeń aralyǵynda abaq kereıdiń jekelegen rýlary Batys Mońǵolııa jerine baryp mekendegeni bolmasa, naqty […]

Batyr baba rýhyna arnalǵan aqyndar jyrlary
Rýhanııat

Batyr baba rýhyna arnalǵan aqyndar jyrlary

«Batyrlardyń ómiri batyp bara jatqan kúnmen teń». Osy sózdiń rastyǵyn dáleldeýdiń qajeti joq bolar. Batyrlar halqyna jańa kún, jarqyn kún shyǵaryp, araıly shýaǵyn shashý úshin ómirlerin táýekelge baılap, ólimge tigedi. О́ıtkeni, olar úshin ólim qorqynyshty emes, jurtynyń, bolashaq urpaǵynyń ómiri qymbat. Osyndaı máńgilik erlik múddeni tý qylyp ustaǵan uly tulǵanyń […]

Qýandyq batyrdyń oqaly tony
Beınematerıaldar

Qýandyq batyrdyń oqaly tony

Tarıhı derekterge qaraǵanda,  Qýandyq batyr Altaı óńirinde 1727-1816 jyldar aralyǵynda  ómir súrgen. Aýmaly-tókpeli náýbet zamanda batyrdyń elin-jerin qorǵaý jolynda kórsetken erligine dán rıza bolǵan 12 Abaq kereı eli onyń ıyǵyna osy oqaly tondy jaýypty. Qasıetti murany qazaqtyń qolynan óner tamǵan 13 sheber áıel 90 kún ishinde tigip shyqqan eken. Oqaly […]

TURSYNHAN ZÁKENULY: ERLI ZAIYPTY EKEÝ.
Rýhanııat

TURSYNHAN ZÁKENULY: ERLI ZAIYPTY EKEÝ.

Álen Jeńishanuly – Shyńjań qazaqtarynyń, sonyń ishinde Altaı qazaqtarynyń tarıhyndaǵy aıtýly tulǵa. Onyń kim ekenin bilý úshin sózdi arǵy ata-babasynan bastaǵan jón. Arǵy atasy – ataqty Ábilpeıiz han. Ábilpeıizdiń 8 uly bolǵan deıdi. Sonyń biri Kógedaıdan Álenge deıingi urpaq jáne bılik jalǵastyrǵandar: Kógedaı Ábilpeıizuly (1785-1823), Ajy (Ádilǵazy) Kógedaıuly (1823-1868), Qasymhan […]

Zaýytbek Turysbekov: Elge kelgen baýyrlarymyzdyń jaǵdaıyn jóndesek degen nıetpen biraz jumys jasap jatyrmyz
Jańalyqtar

Zaýytbek Turysbekov: Elge kelgen baýyrlarymyzdyń jaǵdaıyn jóndesek degen nıetpen biraz jumys jasap jatyrmyz

Sheteldegi 1 mln qazaq tarıhı Otanyna qaıtýǵa nıet tanytyp otyr. Bul týraly búgin Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstrliginiń keńeıtilgen alqa májilisinde Dúnıejúzi qazaqtary qaýymdastyǵy tóraǵasynyń birinshi orynbasary Zaýytbek Turysbekov aıtty, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi. «Shette júrgen qazaqtar 4-5 mln. dep júrmiz. Biz barlyǵyn aralap shyqtyq. 1 mln adam elge kelemiz dep […]

Sulýbaıdyń áni
Beınematerıaldar

Sulýbaıdyń áni

Sulýbaı Sápıuly (1907-1944) Abaq Kereı – Jántekeıdiń Tasbıke rýynan. Altaı qalasynyń Shirikshı aýlynda týǵan. Sulýbaıdyń óz kindiginen Maǵıla, Zaǵıla atty eki qyz. Zaǵıla Barkól aýdanynda áli bar. Aǵasy Baıbol men inisi Kóńbaıdyń balalary Shonjy men Shińgil aýdandarynda turady. Ult-azattyq qozǵalysynyń zulymdyqqa qarsy atoı-shyldarynyń biri bolǵan Sulýbaı 1944 jyly “Altaı tóńkeristik […]

Qytaıdyń Qıdan atyn jamylǵany qalaı nemese qıdandar qaıda ketti?
Shejire

Qytaıdyń Qıdan atyn jamylǵany qalaı nemese qıdandar qaıda ketti?

Qıdandar orta ǵasyrda Ortalyq Azııa tarıhynda aıtarlyqtaı iz qaldyrǵan halyq.  Tegi jaǵynan Duńhýdan taraıtyn Altaı tekti, mońǵol tildes, negizinen ańshylyqty kásip etken halyq. Mekeni qazirgi Qytaıdaǵy Ishki Mońǵol provınııasynyń shyǵysy men odan shyǵysqa qaraıǵy jerler. Kúltegin, Bilge qaǵan bitiktasynda «qytan» dep jazylǵan. Etımologııa Qıdan- qytaı ıeroglıfinde 契丹(qidan ıaǵnı chıdan)dep jazylǵan, […]