Sońǵy jazbalar

Zaýytbek Turysbekov: Elge kelgen baýyrlarymyzdyń jaǵdaıyn jóndesek degen nıetpen biraz jumys jasap jatyrmyz
Jańalyqtar

Zaýytbek Turysbekov: Elge kelgen baýyrlarymyzdyń jaǵdaıyn jóndesek degen nıetpen biraz jumys jasap jatyrmyz

Sheteldegi 1 mln qazaq tarıhı Otanyna qaıtýǵa nıet tanytyp otyr. Bul týraly búgin Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstrliginiń keńeıtilgen alqa májilisinde Dúnıejúzi qazaqtary qaýymdastyǵy tóraǵasynyń birinshi orynbasary Zaýytbek Turysbekov aıtty, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi. «Shette júrgen qazaqtar 4-5 mln. dep júrmiz. Biz barlyǵyn aralap shyqtyq. 1 mln adam elge kelemiz dep […]

Sulýbaıdyń áni
Beınematerıaldar

Sulýbaıdyń áni

Sulýbaı Sápıuly (1907-1944) Abaq Kereı – Jántekeıdiń Tasbıke rýynan. Altaı qalasynyń Shirikshı aýlynda týǵan. Sulýbaıdyń óz kindiginen Maǵıla, Zaǵıla atty eki qyz. Zaǵıla Barkól aýdanynda áli bar. Aǵasy Baıbol men inisi Kóńbaıdyń balalary Shonjy men Shińgil aýdandarynda turady. Ult-azattyq qozǵalysynyń zulymdyqqa qarsy atoı-shyldarynyń biri bolǵan Sulýbaı 1944 jyly “Altaı tóńkeristik […]

Qytaıdyń Qıdan atyn jamylǵany qalaı nemese qıdandar qaıda ketti?
Shejire

Qytaıdyń Qıdan atyn jamylǵany qalaı nemese qıdandar qaıda ketti?

Qıdandar orta ǵasyrda Ortalyq Azııa tarıhynda aıtarlyqtaı iz qaldyrǵan halyq.  Tegi jaǵynan Duńhýdan taraıtyn Altaı tekti, mońǵol tildes, negizinen ańshylyqty kásip etken halyq. Mekeni qazirgi Qytaıdaǵy Ishki Mońǵol provınııasynyń shyǵysy men odan shyǵysqa qaraıǵy jerler. Kúltegin, Bilge qaǵan bitiktasynda «qytan» dep jazylǵan. Etımologııa Qıdan- qytaı ıeroglıfinde 契丹(qidan ıaǵnı chıdan)dep jazylǵan, […]

ALTAI ATAÝY QAIDAN ShYQTY?
Rýhanııat

ALTAI ATAÝY QAIDAN ShYQTY?

     «Altaı – túrki áleminiń altyn besigi» Altaı, Altaı taý júıesi – Azııa qurlyǵynyń orta tusyndaǵy taýly ólke. Uzyndyǵy batystan shyǵysqa qaraı 2000 shaqyrymǵa sozylyp jatyr. Altaı soltústik-batystan ońtústik-shyǵysqa qaraı Batys Sibir oıpatynan Gobı shóline deıin jan-jaqqa taralǵan. Ońtústiktegi tabıǵı shekarasy Qara Ertis ózeni men Zaısan kóli, al batys bóligi Saryarqadan […]

Aǵajaı Altaı
Beınematerıaldar

Aǵajaı Altaı

Bul ánniń tarıhyna keler bolsaq, HIH ǵasyrdyń sońynda HH ǵasyrdyń basynda shyqqan degen málimetter bar. Ánniń shyǵý tarıhy óte aryda bolýy da múmkin.  Bul – kóp burmalaýǵa ushyraǵan án, sózi birneshe ret ózgergen.  Keıbir derekterde ór Altaıdan uzatylyp, alys jerge ketken qyzdyń aǵasy izdep kelgende, qaryndasy aǵasyn qushaqtap, kórisip aıtqan áni delinedi. 1952 jyly Kóktoǵaı […]

QARJAÝBAI SARTQOJAULY: HALYQTYŃ О́ZI JASAP KETKEN TARIHYN О́ZINE QAITARÝYMYZ KEREK
Shejire

QARJAÝBAI SARTQOJAULY: HALYQTYŃ О́ZI JASAP KETKEN TARIHYN О́ZINE QAITARÝYMYZ KEREK

О́tken aptada Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń «Uly dalanyń jeti qyry» atty maqalasy jaryq kórgeni kópke aıan. Tarıhı taqyrypty qozǵaǵan maqalaǵa qatysty belgili túrkolog, fılologııa ǵylymdarynyń doktory Qarjaýbaı Sartqojaulymen áńgimelesken edik. Marhabat! – Qarjaýbaı aǵa, áńgimemizdi keshe ǵana jaryq kórgen Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń «Uly dalanyń jeti qyry» atty maqalasynan bastasaq. Tarıhı tujyrymdama týrasynda qazir qoǵamda […]

1 naýryz – túrli ult ókilderiniń qazaq jurtyna alǵysyn bildiretin kún.
Jańalyqtar

1 naýryz – túrli ult ókilderiniń qazaq jurtyna alǵysyn bildiretin kún.

Aıtýly datany Elbasy 2016 jyly 14 qańtarda Qazaqstan halqy Assambleıasynyń qurylǵan kúnimen oraılastyryp bekitken. Qazaqstan halqy Assambleıasy — 1995 jylǵy 1 naýryzda Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdentiniń Jarlyǵymen qurylǵan 1 naýryz – elimizde turyp jatqan barlyq etnos bir-birine rızashylyǵyn aıtatyn kún. Ásirese qıyn-qystaý zamanynda jer aýdaryp kelgen túrli ult ókilderi shydamdylyq tanytyp, erekshe […]

Qaırat Ǵabıthanuly: Qytaıdaǵy qazaqtardyń jazý tarıhy.
Bilim

Qaırat Ǵabıthanuly: Qytaıdaǵy qazaqtardyń jazý tarıhy.

Búginderi QHR Shyńjań ólkesinde turatyn qazaq, uıǵyr, qyrǵyz halyqtary arab jazýy negizinde jasalǵan A. Baıtursynulynyń tóte jazý álippesin qoldanady. Dese de ondaǵy túrki tildes halyqtardyń óz jazý tarıhynda buǵan deıin kırıll jazýyna kóshpek bolǵany, latyn álipbıin de 20 jyldaı qoldanǵanyn bireý bilse bireý bilmeıdi. Ondaǵy Qazaq jazýy reformasynyń barysy qalaı […]

О́skemende «Sheteldegi qazaqtar» kitaptar serııasynyń kórmesi ashyldy
Jańalyqtar

О́skemende «Sheteldegi qazaqtar» kitaptar serııasynyń kórmesi ashyldy

28 aqpan kúni О́skemende  A.S. Pýshkın atyndaǵy Shyǵys Qazaqstan oblystyq kitaphanasynda Dúnıejúzi qazaqtary qaýymdastyǵynyń bastamasymen jaryq kórgen «Sheteldegi qazaqtar» kitaptar serııasynyń kórmesi ashyldy-, dep habarlaıdy BAQ.KZ. Qoǵam ókilderiniń, mádenıet qyzmetkerleriniń, kitaphanashylar men stýdentterdiń basyn qosqan sharada Dúnıe júzi qazaqtary Qaýymdastyǵynyń ShQO fılıaly tóraǵasy Áskerhan Aqtaı Qaýymdastyq qyzmeti jaıly áńgimeledi. Kórme […]

Nápil Bazylhan, túriktanýshy ǵalym: Túrik bitik – bizdiń tabıǵı bolmysymyz, etene jaqyn jazýymyz
Shejire

Nápil Bazylhan, túriktanýshy ǵalym: Túrik bitik – bizdiń tabıǵı bolmysymyz, etene jaqyn jazýymyz

– Náke, búginde 200 mıllıonnan astam kisiniń arǵy tegi bop sanalatyn ata halyqty qalaı ataǵanymyz durys, túrik pe, joq túrki me? Oqyrmanǵa túsinikti bolý úshin suhbat barysynda dástúrli túrki degen ataýdy qoldana bersek qaıtedi? Sózimizdiń basyn osydan bastaıyqshy… – Ata halyq dedińiz. Endeshe, atamyzdyń atyn «túrki» dep sholaq qaıyrýǵa áste […]