Shejire
Búgingi «tarıh aıdynynda» suhbatymyzda, qazaqtyń HH ǵasyrǵa tańbasyn basqan sońǵy batyry Ospan batyr týraly áńgimeleıtin bolamyz. 1940-1951 jyldary arasynda Shyǵys Túrkistanda halqynyń egemendigi jolynda kúres júrgizgen Ospan Batyr Islamuly kúni búgin tolyq zerttelip búkil qyr-syry ashylmaı kele jatqan uly tulǵa. Onyń kúresi men qazaq tarıhynda alar orny týraly áńgimelep beremiz. dep jazdy «Túrik […]
Shejire
Tarıhı tulǵalardy zertteý úshin «tarıhqa kirý kerek» [1] – deıdi, akademıq Salyq Zımanov. О́te durys. Tarıhı tulǵalardyń ómir súrgen dáýirin túsinbeı turyp, onyń atqarǵan qyzmetiniń tarıhı mańyzy men róline baǵa berý shyndyqqa jasana qoımaıdy. Gýmanıtarlyq ǵylymda tarıhı tulǵalardy zertteýdiń qalyptasqan ózindik ádistemesi bar. Onyń qarapaıym qaǵıdasy – olardy ózderi ómir […]
Jańalyqtar
1993 jyly biz alǵashqy Konstıtýııany qabyldadyq. Prezıdent ol konstıtýııany jaratpaı 1995 jyly ekinshi konstıtýııany qabyldady. Birinshi konstıtýııanyń barlyq baǵyty demokratııa bolatyn. 1990-1995 jylǵy Qazaq KSR Joǵary Keńesiniń tóraǵasy, qoǵam qaıratkeri, saıasatker Serikbolsyn Ábdildın osylaı deıdi. – Serikbolsyn aǵa bizdiń saıasattanýshylarymyzdyń «Qazaqstan ótpeli kezeńde tur» degenine biraz ýaqyt boldy. Qashan ótip bolamyz? – О́tpeli […]
Shejire
Tursekeń 1927 jyly tamyz aıynyń 15-shi juldyzynda Aqmola oblysy, Bulandy aýdany, Bórli aýylynda týǵan. Áıgili ádebıet zertteýshi, fılologııa ǵylymdarynyń doktory, Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri. Qazaq, keńes ádebıeti tarıhyn eki tilde jazyp, kitap etip shyǵarýǵa atsalysqan ǵalym. Ásirese, birtýar tulǵa Sáken Seıfýllınniń ónegeli ómiri men shynaıy shyǵarmashylyǵyn ǵylymı turǵydan zertteýge biraz […]
Shejire
Otarshy “aq patshanyń” shendi shekpeni úshin (keıde tipti úlken kúmis tabaq pen artyq qadaq kúrish úshin) tóreleri usaqtalyp, batyrlary bir-birin shaýyp, sońǵy handaryn ustap berip, “zar-zaman” jyraýlary eski izdi shıyrlap, az-maz zııalysy ıa shoqynyp, ıa bilim izdep shetke ketip, Batystaǵy aǵartýshylyq pen ındýstrıalızaııadan maqurym qoǵamy kóshpeliden agrarlyq qurylymǵa ótip úlgermeı […]
Rýhanııat
Qazaq ádebıetiniń joqtaýshylary men jankúıerlerine, Qazaq óleń óneriniń qadaý-qadaý bıikteriniń biri, halyqaralyq “Alash” ádebı syılyǵynyń ıegeri, Túrki tildes elderi poezııasy II festıvaliniń laýreaty, Qazaq poezııasyna “Juldyzǵa orynyn Aı bermes”, “Juldyztas”, “Bóriniń asyǵy”, “Emender túnde búrleıdi” qatarly jyr jınaqtaryn syılaǵan zamana jyraýy Járken Bódeshulymen bolǵan áńgimemizdi usynyp otyrmyz. – Táýelsizdiktiń altyn tańyn kórgen baqytty […]
Rýhanııat
QHR Prezıdenti Shı Jınpıń (qazaqsha osylaı jazylatyn atty oryssha Sı znpın dep jazǵandarǵa tań qalmaý múmkin emes) 2013 jyldy Astana sapary kezinde Azııa men Eýropa arasyndaǵy tarıhı saýda joly “Jibek jolyn” jańǵyrtý jónindegi “bir beldeý – bir jol” jobasyn álemge pash etken edi. Qytaımen Ortalyq Azııa, Reseı, Eýropa men Afrıkany […]
Shejire
XI-XIII ǵasyrlarda qypshaqtardyń ishinde qandaı áýlet basqarǵany óte shıelenisti másele. Bul suraqqa baılanysty tarıhshy ǵalymdardyń arasynda eshqandaı bátýalastyq joq. Onsyz da qypshaqtardyń ishinde qansha áýlet basqarǵany túsiniksiz. Qypshaq handary týraly kýálandyratyn birqatar túpki derekter bar. Orys shejireleri Sharýkanıd áýleti týraly aıǵaqtaıdy. Horezm shejireleri Horezmshahtarǵa qyzmet etken qypshaq handary áýleti týraly […]
Rýhanııat
Abaıdyń tálim-tárbıesin kórip, ómirin bilimmen órnektegen, álem oıshyldarynyń eńbekterin jata-jastana oqyp, parasat bıigine shyqqan, Alashqa alǵash ret «Ujdan» fılosofııasyn eńgizgen hám alpystan asqan shaǵynda qý tirshilik qyspaǵynan qashyp, turan dalany ańsaǵan túz taǵysyndaı taqýa ǵumyr keshken, adamzattyń aıaýly aqyny – Shákárim Qudaıberdiuly. Dana halqymyz: «Bilim – ınemen qudyq qazǵandaı», – […]
Shejire
Túrki halyqtary álem órkenıetiniń damýyna úlken úles qosyp, jalpyadamılyq damý, mádenı jáne rýhanı faktorlardyń damýyn da qamtamasyz etip kelgeni tarıhtan jaqsy belgili. Túrkiler shyn máninde óz dara tulǵalaryn maqtan etip, olardyń attaryn tarıhı ıdeologııada saqtap kelýmen birge, olardyń qyzmetin pash etý sezimine bólengeni de qýanarlyq jaıt. Laqaılar ózbek ulty quramyndaǵy […]
Sońǵy pikirler