سوڭعى جازبالار

سىرى مول احمەت ياسساۋي كەسەنەسى
رۋحانيات

سىرى مول احمەت ياسساۋي كەسەنەسى

احمەت ياساۋي شامامەن XI ع. سوڭى-XII ع. باسىندا سايرام قالاسىندا دۇنيەگە كەلدى. احمەتتىڭ تۇڭعىش رۋحاني ۇستازى ءارى تاربيەشىسى اتاقتى شايحى ارىستان باب بولعان. ول دۇنيە سالعاننان كەيىن احمەت بۇحاراعا كەلىپ، اتاقتى شايحى قوجا ءجۇسىپ حامادانيدان سوپىلىق ءىلىم جايلى ءدارىس الادى.ءسويتىپ، «اقيقاتتى حاق جولدارىن» ءتۇسىندىرۋ قۇقىنا يە بولادى. ءبىراز ۋاقىت بويى […]

كەرەي تاريحى جارىق كوردى!
جاڭالىقتار

كەرەي تاريحى جارىق كوردى!

«ەر جانىبەك» حالىقارالىق قوعامدىق قورى «الاش» تاريحي-زەرتتەۋ ورتالىعىمەن بىرلەسىپ، «قازاق رۋ-تايپالارى تاريحى» سەرياسىندا كەرەي كىتابىن شىعاردى. ەڭبەك وسى تايپانىڭ ەجەلگى داۋىردەن 20 عاسىردىڭ باس كەزىنە دەيىنگى ەتنيكالىق تاريحىن باياندايدى. شەجىرەلىك دەرەكتەردىڭ، تاريحي جىرلاردىڭ، اڭىز اڭگىمەلەردىڭ جازبا دەرەكتەرىمەن سالىستىرا وتىرىپ تالدانعان ەڭبەك وتاندىق تاريحناماداعى ىرگەلى زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەلەرىن جاڭارتادى جانە ولاردىڭ مازمۇنىن […]

سامۇرىق قۇستىڭ جۇمىرتقاسى
رۋحانيات

سامۇرىق قۇستىڭ جۇمىرتقاسى

ادامزاتتىڭ ارىداعى ميف پەن اڭىزدان تۇرعان ساناسىندا تىنباي ۇشىپ كەلە جاتقان ءبىر قۇس بار. ول قۇس ولگەنىمەن، قايتا تىرىلە الادى. ولگەندە دە، تىرىلگەندە دە وت بولىپ جانادى. بۇل قۇستىڭ اتى — سامۇرىق. شىعىس پەن باتىس مادەنيەتىنىڭ بارىندە دەرلىك وت — قۇدىرەتتىلىكتىڭ، كۇشتىڭ، جوقتان بار جاساۋدىڭ، قالابەردى ءۇمىتتىڭ كوزى رەتىندە سيپاتتالادى. […]

“تاريح تارازىسى” – وسپان باتىر
رۋحانيات

“تاريح تارازىسى” – وسپان باتىر

انادولى انامداي بولىپ كەتتى…
جاڭالىقتار

انادولى انامداي بولىپ كەتتى…

«جانارىنان نۇر، جۇزىنەن ءار تايماعان ءساليما اپانى باسىنان تالاي زۇلماتتى وتكەرگەن، كورمەگەن قۇقايى، تارتپاعان ازابى قالماعان 735جان دەپ استە ويلاماسسىز. اجال شاشقان، اسۋ بەرمەس گيمالايدى جىلدان اسا جاعالاپ ءجۇرىپ، ارىپ-اشىپ ۇندىستانعا قۇر سۇلدەرى جەتكەندەرىنىڭ ءوزى جازا بەرسەڭ بىرنەشە تومعا سيماس ەدى. اڭگىمە وقىرمانعا تۇسىنىكتى بولۋى ءۇشىن مەن ءساليما اپانىڭ ءتۇندى […]

300 جىلدىق تاريحى بار ساۋىت مۋزەيگە قويىلدى
جاڭالىقتار

300 جىلدىق تاريحى بار ساۋىت مۋزەيگە قويىلدى

شىعىس قازاقستان وبلىستىق اياگوز مۋزەيىنە اتاقتى باتىر، بەلگىلى جىراۋ، قازاق اسكەرىنىڭ باس قولباسشىلارىنىڭ ءبىرى اقتانبەردى سارى ۇلىنىڭ سەمەي قالاسىنان تابىلعان ساۋىتى قويىلدى، دەپ حابارلايدى BAQ.KZ ءتىلشىسى.  بۇل ساۋىتتى باتىردىڭ ۇرپاقتارى 1920 جىلعا دەيىن ساقتاپ كەلگەن. سول جىلدارى قىتاي ەلىنە ۇدەرە كوشكەندە بابادان قالعان اسا قىمبات تا قاستەرلى بۇل بۇيىم ءۇشتى-كۇيلى جوعالادى. […]

«قىپشاقتار» دەرەكتى ءفيلمى قازاق كورەرمەنىنە جول تارتادى
جاڭالىقتار

«قىپشاقتار» دەرەكتى ءفيلمى قازاق كورەرمەنىنە جول تارتادى

«قىپشاقتار» دەرەكتى ءفيلمى قازاق پەن ۆەنگر قىپشاقتارى اراسىنداعى بايلانىستى نىعايتپاق. بۇل تۋرالى ياس-نادكۋن-سولنوك پروۆينتسياسىنىڭ گۋبەرناتورى شاندور كوۆاچ ءفيلمنىڭ جامبىل وبلىسىنداعى تۇسىرىلىمدەرى بارىسىندا حابارلادى. بۇل تۋرالى «كازحستانسكايا پراۆدا» گازەتى «ۋ ناس وبششيە كورني» ماتەريالىندا جازدى. جامبىل وبلىسىنىڭ ونداعان تاريحي جانە ارحەولوگيالىق ەسكەرتكىشتەرى «قىپشاقتار» دەرەكتى فيلمىندە كورىنىس تابادى. وسىدان 8 عاسىر بۇرىن […]

وتارشىلدىققا قارسى شىققان وسپان باتىر
رۋحانيات

وتارشىلدىققا قارسى شىققان وسپان باتىر

ءار جەردە ءوتىپ جاتاتىن، ءتۇرلى دەڭگەيدەگى عىلىمي ماجىلىستەردە، وسپان باتىر تۋرالى ءسوز بولا قالسا، ونىڭ كىممەن، نە ءۇشىن سوعىسقانىنا بايلانىستى سۇراقتار الدىمىزدان ءجيى شىعادى. سولاردىڭ ءبىر پاراسى: «وسپان كىممەن مايدانداسىپ، قالاي باتىر اتاندى؟»، «وسپاننىڭ باستى جاۋى كىم؟ ول كوممۋنيستىك قىزىل قىتايمەن مايدانداستى ما؟ الدە گومينداڭشىل چان كايشيمەن سوعىستى ما؟ جوق […]

ەلباسى قالامگەردى قابىلدادى
جاڭالىقتار

ەلباسى قالامگەردى قابىلدادى

مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، جازۋشى دۋلات يسابەكوۆ كەشە ەلباسىمەن جۇزدەسىپ، اقوردادا بولىپ قايتتى. قالامگەر مەن پرەزيدەنت اراسىندا قانداي اڭگىمە بولدى؟ اۋزى ءۋالى اعامىز مەملەكەت باسشىسىمەن نە جايىندا سويلەستى؟ وسى ساۋالدار توڭىرەگىندە Abai.kz اقپاراتتىق پورتالىنىڭ ءتىلشىسى جازۋشىمەن شاعىن سۇحبات جاسادى. – دۋلات اعا، بۇل، ارينە، ءداستۇرلى سۇراق: ەلباسىمەن ارالارىڭىزدا قانداي اڭگىمە بولدى؟ – […]

شەتەلدەگى قازاقتار ءتىلى مەن ءداستۇرىن قۇرمەتتەيدى
جاڭالىقتار

شەتەلدەگى قازاقتار ءتىلى مەن ءداستۇرىن قۇرمەتتەيدى

جانبولات ۇمبەتوۆ، قوستاناي وبلىستىق تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسىنىڭ باستىعى ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ بيىلعى جولداۋىندا: «انا ءتىلىمىزدى داۋدىڭ تاقىرىبى ەمەس، ۇلتتىڭ ۇيىتقىسى ەتە بىلگەنىمىز ءجون» دەپ اتاپ وتكەنى بەلگىلى. راسىندا دا، مەملەكەتتىك ءتىل ماسەلەسى داۋدىڭ ەمەس، كەمەل كەلەشەگىمىزدىڭ كەپىلى رەتىندە قاراستىرىپ، كەلەلى كەڭەستىڭ تاقىرىبىنا اينالدىرىپ جاتساق قۇبا-قۇپ. وسى ورايدا ءبىز قوستاناي وبلىستىق […]