شىعىس تۇركىستان دەپ اتالاتىن جوڭعاريا دالاسى مەن التايدىڭ اراسىندا جاتقان ۇلانعايىر دالا – قازاق حالقىنىڭ تاريحي اتا قونىسى. سول ۇلى دالادا تىرشىلىك كەشكەن ءبىزدىڭ اتا-بابالارىمىز ەشقاشان تاۋەلسىز ەل بولۋعا دەگەن تالپىنىسىن توقتاتقان ەمەس. وڭتۇستىك شىعىس تۇركسىتانداعى كوتەرىلىستەردە ەسەپكە الماعاندا التاي مەن تيان – شاننىڭ اراسىن مەكەن ەتكەن قازاقتىڭ ىرگەلى رۋ-تايپالارى […]
1951 جىلى دال وسى كۇنى ءۇرىمشى قالاسىندا 11 جىل بويى ۇلتىنىڭ ازاتتىعى ءۇشىن كۇرەسكەن، “قازاقتىڭ التىن اڭىزى” وسپان باتىردى اتتى. شىعىس تۇركىستاننىڭ تاۋەلسىزدىگى ءۇشىن كۇرەسكەن ۇلت ازاتتىق قوزعالىسىنىڭ كوسەمى قازاق ەلىنىڭ جادىنان وشپەك ەمەس.
ابىلاي حاننىڭ جانىبەك باتىردى سىناۋى جاس باتىر جانىبەكتىڭ جاۋ الدىنداعى قايراتى اڭىز بولىپ، ەل ىشىنە تەز جايىلادى دا، ابىلاي حان ونى جەتە سىناماق بولادى، سول ويدىڭ ورايى بورانى كۇركىرەپ، جاڭبىرى سىركىرەپ ءبىر كۇننىڭ تۇنىنە تۋرا كەلەدى. جورىققا اتتانعان ابىلايدىڭ قالىڭ قولى نوسەرلى قويۋ قاراڭعى ءتۇندى جامىلا يەندەگى اعاش بەيىتتەن بىرەر […]
ءساۋىر ايىندا بىرەۋلەر ءستاليننىڭ، بىرەۋلەر گيتلەردىڭ دۇنيەگە كەلگەنىن ايتىپ جاتادى. راس، شىنىندا دا سولاي. بىراق، بۇل ايدا وسىدان 63 جىل بۇرىن قازاقتىڭ ارداگەر ۇلدارىنىڭ ءبىرى، شىعىس تۇركىستانداعى ۇلت ازاتتىق كوتەرىلىستىڭ داڭقتى قولباسشىسى وسپان ءسىلام ۇلى شەيىت بولعان. ءستاليننىڭ، ماو تسزە دۋننىڭ، چان كاي ءشيدىڭ جاندايشاپتارىمەن ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن تىرەسىپ ءوتىپتى جارىقتىق. […]
جانىبەك باتىردىڭ بالالىق شاعى تۋرالى جانىبەك باتىردىڭ اكەسى بەرداۋلەت ارعىننىڭ قاراكەسەك رۋىنان شىققان قازىبەك ءبيدىڭ قىزىمەن ۇيلەنگەننەن كەيىن، بىرنەشە جىل بالا كورمەي ءجۇرىپ، سوڭىندا جانىبەكتى كورىپتى. پەرزەنتكە زار اتا-انا جاس نارەستەنىڭ شىلدەحانا تويىن جاساپ، بولاشاق باتىردىڭ العاشقى تاڭىن انمەن اتىرادى. ايەلدەردى شاقىرىپ، قالجاسىن بەرىپ، ات شاپتىرىپ بەسىك تويىن جاسايدى. اكەسى […]
ەر جانىبەك حالىقارىلىق قوعامدىق قورىنىڭ مەدالى مەن ەر جانىبەك باتىردىڭ 300 جىلدىق مەرەي تويىنا ارنالعان توسبەلگىسى
سوڭعى ۋاقىتتاردا تۇركيادا زەرتتەۋشىلەردىڭ تۇرار رىسقۇلوۆقا كوبىرەك كوڭىل اۋدارا باستاعانى بايقالادى. مۇنىڭ ەكى سەبەبى بولۋى مۇمكىن. بىرىنشىدەن، تۇرار رىسقۇلوۆ – تاتار ارىپتەسى ميرسايد سۇلتانعاليەۆ سياقتى بۇكىل تۇركى حالىقتارىنىڭ رەسپۋبليكاسىن قۇرۋ ءۇشىن كۇرەسكەن قايراتكەر. ەكىنشىدەن، ول تۇركياداعى ۇلت-ازاتتىق كۇرەسىنىڭ جەتەكشىسى مۇستافا كەمال اتاتۇرىكتى اسا جوعارى باعالاعان. تاياۋدا تۇركيادا جارىق كورگەن رىسقۇلوۆ […]
تۇركيالا تۇراتىن قازاقتاردىن ۇزاق-سالقار كوش تاريحىنا نازار اۋلارعاندا بۇل كوشتىڭ قازاقتىڭ ەركىندىك جولىنداعى تەڭدەسسىز ەرلىگى ەكەنىن كورەمىز. ولار ەركىندىك ءۇشىن ادام سەنگىسىز قانداي دا ءبىر اۋىر قيىنشىلىقتاردى باستان كەشىرگەن. 1930- جىلدارى قىتايعا قاراستى شى عىس تۇركىستان ولكەسىندە گومينداڭ ۇكىمەتىنىڭ گۋبەرناتورى شىڭ-شي-سايدىڭ زومبىلىقتارىنا شىداي الماعان قازاقتاردىڭ ەلىسحان ءتايجى مەن زايىپ ءتايجى […]
بەلگىلى قالامگەر نابيدەن ابۋتاليەۆ (1928-2010 جج.) ەسىمى كوزى قاراقتى وقىرمان قاۋىمعا جاقسى تانىس. ول سوڭىنا وقىرمان قاۋىم سۇيسىنە وقيتىن كوپتەگەن ءماندى دە، ماعىنالى شىعارمالار قالدىردى. ولاردىڭ قاتارىندا «ناركەسكەن» رومانى، «قايران، نارىن»، «ءوتتىڭ، دۇنيە» پوۆەستەرى جانە باسقا دا تۋىندىلارى بار. جازۋشى ە.حەمينگۋەيدىڭ «كليماندجارو – قارلى تاۋ»، «مەرەكە قىزىق مول جىلدار» شىعارمالارىن، […]
ءار-ءار جەردە ءوتىپ جاتاتىن، ءتۇرلى دەڭگەيدەگى عىلىمي ماجىلىستەردە، وسپان باتىر تۋرالى ءسوز بولا قالسا، ونىڭ كىممەن، نە ءۇشىن سوعىسقانىنا بايلانىستى قيما-شاتۋ سۇراقتار الدىمىزدان ءجيى شىعادى. سولاردىڭ ءبىر پاراسى: «وسپان كىممەن مايدانداسىپ، قالاي باتىر اتاندى؟»، «وسپاننىڭ باستى جاۋى كىم؟ ول كوممۋنيستىك قىزىل قىتايمەن مايدانداستى ما؟ الدە گومينداڭشىل چان كايشيمەن سوعىستى ما؟ […]
|
|
سوڭعى پىكىرلەر