سوڭعى جازبالار

انەس ساراي. تۋعان اۋىل ءتۇتىنى
رۋحانيات

انەس ساراي. تۋعان اۋىل ءتۇتىنى

ەكى دۇنيە اراسى بۇل كۇندە نە كوپ، اكە تۋرالى ءان كوپ. «ساعىندىم، اكە، ءيسىڭدى»، «مەن سەنىڭ ءومىرىڭنىڭ جالعاسىمىن» دەگەن سياقتى سونى ءسوز، تىڭ تىركەستەر، البەتتە، جۇرەك قىلىن قوزعاپ، كوڭىل تۇنىعىن شايقايتىنداي اسەرلى. وسى اندەر شىرقالعاندا مەن دە ەلەڭ ەتىپ قۇلاق تۇرەم، بىراۋىق  جانىم ەلەڭدەپ، ەلەگىزىگەندەي بولادى. بىراق بار-جوعى  بىراۋىق قانا، قاس قاعىم […]

توزاق جىلدار
رۋحانيات

توزاق جىلدار

توزاق جىلدار 1931-33 جىلدارداعى اشارشىلىق ەكى جارىم ميلليون قازاقتى وپات ەتتى   قازاق مىللەتىندە گولوششەكيننىڭ قولدان ۇيىمداستىرعان اشارشىلىعى 1931-32 جىلدارى قاتتى بەلەڭ الدى دەسەك تە، ول زۇلماتتىڭ باسى 1930 جىلدىڭ جازىنان باستالىپ، زاردابى 1934 جىلدىڭ اياعىنا دەيىن سوزىلعان. مىسالى، 1930 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن-اق قازاقستاندا 313 مىڭ ادام اشتىقتان كوز جۇمدى. […]

قازاقستاننىڭ بەلگىسىز كارتالارى تابىلدى
شەجىرە

قازاقستاننىڭ بەلگىسىز كارتالارى تابىلدى

كوپ جىلدان بەرى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىمەن بىرلەسىپ جۇمىس جاساپ كەلە جاتقان كولۋمبيا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ تاريحشىسى رافيس ابازوۆ ۆاتيكاننىڭ قۇپيا مۇراعاتتارىنان قازاقستاننىڭ بەلگىسىز كارتالارىن تاپتى، دەپ حابارلادى Zakon.kz. رافيس ابازوۆ «ريم جانە الاش: مادەني مۇرا» عىلىمي جوباسىنىڭ اياسىندا مۇراعاتتاردى زەرتتەۋگە شاقىرىلعان بولاتىن. بۇل جوبانى جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىنىڭ […]

ىقىلاس وجاي ۇلى. قالام ۇشىنا تۇنعان سىر…
رۋحانيات

ىقىلاس وجاي ۇلى. قالام ۇشىنا تۇنعان سىر…

(پسيحولوگيالىق ەتيۋدتەر) «مالىم – جانىمنىڭ ساداعاسى، جانىم – ارىمنىڭ ساداعاسى»  (قۇنانباي ءسوزى).  قازاقتا بۇدان قۇندى، بۇدان قۇدىرەتتى ءسوز  جوق. شاكارىم قاجى: «قۇنانباي (تاتەم) وسى ءسوزدى ءجيى قايتالاپ وتىرۋشى ەدى»، – دەيدى. ادام جانىنا ەڭ جايلى، ەڭ جاقسى كورەتىن ءسوزدى ءجيى ايتاتىنى بەلگىلى. بۇل ءسوزدى ءومىر ءسۇرۋ قاعيداسىنا اينالدىرعان قۇنانبايداي اكەدەن ابايداي ۇلدىڭ تۋى زاڭدىلىق […]

شىعىس تۇركىستان كۇرەسى جانە وسپان باتىر
رۋحانيات

شىعىس تۇركىستان كۇرەسى جانە وسپان باتىر

شىعىس  تۇركىستان دەپ اتالاتىن جوڭعاريا  دالاسى مەن التايدىڭ اراسىندا جاتقان ۇلانعايىر دالا – قازاق حالقىنىڭ تاريحي اتا قونىسى. سول ۇلى دالادا تىرشىلىك كەشكەن ءبىزدىڭ اتا-بابالارىمىز ەشقاشان تاۋەلسىز ەل بولۋعا دەگەن تالپىنىسىن توقتاتقان ەمەس. وڭتۇستىك شىعىس تۇركسىتانداعى كوتەرىلىستەردە ەسەپكە الماعاندا  التاي مەن تيان – شاننىڭ اراسىن مەكەن ەتكەن قازاقتىڭ ىرگەلى رۋ-تايپالارى […]

بۇگىن دالانىڭ سوڭعى نويانى وسپان باتىردىڭ ومىردەن وزعان كۇنى
شەجىرە

بۇگىن دالانىڭ سوڭعى نويانى وسپان باتىردىڭ ومىردەن وزعان كۇنى

1951 جىلى دال وسى كۇنى ءۇرىمشى قالاسىندا 11 جىل بويى ۇلتىنىڭ ازاتتىعى ءۇشىن كۇرەسكەن، “قازاقتىڭ التىن اڭىزى” وسپان باتىردى اتتى. شىعىس تۇركىستاننىڭ تاۋەلسىزدىگى ءۇشىن كۇرەسكەن ۇلت ازاتتىق قوزعالىسىنىڭ كوسەمى قازاق ەلىنىڭ جادىنان وشپەك ەمەس.

اسقار تاتاناي ۇلى. التايعا ەل قوندىرعان ەر جانىبەك(جالعاسى)
شەجىرە

اسقار تاتاناي ۇلى. التايعا ەل قوندىرعان ەر جانىبەك(جالعاسى)

ابىلاي حاننىڭ جانىبەك باتىردى سىناۋى  جاس باتىر جانىبەكتىڭ جاۋ الدىنداعى قايراتى اڭىز بولىپ، ەل ىشىنە تەز جايىلادى دا، ابىلاي حان ونى جەتە سىناماق بولادى، سول ويدىڭ ورايى بورانى كۇركىرەپ، جاڭبىرى سىركىرەپ ءبىر كۇننىڭ تۇنىنە تۋرا كەلەدى. جورىققا اتتانعان ابىلايدىڭ قالىڭ قولى نوسەرلى قويۋ قاراڭعى ءتۇندى جامىلا يەندەگى اعاش بەيىتتەن بىرەر […]

قالبان ىنتىحان ۇلى: «وسپان باتىر شەتەلگە باس ساۋعالاۋدى ويلاعان جوق»
شەجىرە

قالبان ىنتىحان ۇلى: «وسپان باتىر شەتەلگە باس ساۋعالاۋدى ويلاعان جوق»

ءساۋىر ايىندا بىرەۋلەر ءستاليننىڭ، بىرەۋلەر گيتلەردىڭ دۇنيەگە كەلگەنىن ايتىپ جاتادى. راس، شىنىندا دا سولاي. بىراق،  بۇل ايدا  وسىدان 63 جىل بۇرىن قازاقتىڭ ارداگەر ۇلدارىنىڭ ءبىرى، شىعىس تۇركىستانداعى ۇلت ازاتتىق كوتەرىلىستىڭ داڭقتى قولباسشىسى وسپان ءسىلام ۇلى شەيىت بولعان. ءستاليننىڭ، ماو تسزە دۋننىڭ، چان كاي ءشيدىڭ  جاندايشاپتارىمەن ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن تىرەسىپ ءوتىپتى جارىقتىق. […]

اسقار تاتاناي ۇلى. التايعا ەل قوندىرعان ەر جانىبەك
شەجىرە

اسقار تاتاناي ۇلى. التايعا ەل قوندىرعان ەر جانىبەك

جانىبەك باتىردىڭ بالالىق شاعى تۋرالى جانىبەك باتىردىڭ اكەسى بەرداۋلەت ارعىننىڭ قاراكەسەك رۋىنان شىققان قازىبەك ءبيدىڭ قىزىمەن ۇيلەنگەننەن كەيىن، بىرنەشە جىل بالا كورمەي ءجۇرىپ، سوڭىندا جانىبەكتى كورىپتى. پەرزەنتكە زار اتا-انا جاس نارەستەنىڭ شىلدەحانا تويىن جاساپ، بولاشاق باتىردىڭ العاشقى تاڭىن انمەن اتىرادى. ايەلدەردى شاقىرىپ، قالجاسىن بەرىپ، ات شاپتىرىپ بەسىك تويىن جاسايدى. اكەسى […]

ەر جانىبەك 300 جىل – مەرەي تويعا ارنالعان توسبەلگى جانە مەدال
جاڭالىقتار

ەر جانىبەك 300 جىل – مەرەي تويعا ارنالعان توسبەلگى جانە مەدال

ەر جانىبەك حالىقارىلىق قوعامدىق قورىنىڭ مەدالى مەن ەر جانىبەك باتىردىڭ 300 جىلدىق مەرەي تويىنا ارنالعان توسبەلگىسى