سوڭعى جازبالار

اققال قالىباەۆا: «مۇحتار اۋەزوۆ “شىركىن! اققالدىڭ ءانى!” دەيتىن»
رۋحانيات

اققال قالىباەۆا: «مۇحتار اۋەزوۆ “شىركىن! اققالدىڭ ءانى!” دەيتىن»

عىلىمي ەڭبەكتەرى قازاق تىلىندەگى ەتىستىك كاتەگورياسىن، مورفەميكانى، ءسوزجاسامدى زەرتتەۋگە ارنالعان قالىباەۆا اققال اجەمىزدىڭ تۋعان كۇنى ءساۋىردىڭ 17-ءسى. بىراق وزىمەن سۇحباتتاسۋعا بارعانىمىزدا تۋعان كۇنى ناقتى ەسىندە بولماعاندىقتان، وسى كۇندى تاڭداپ الا سالعانىن ايتتى. دەسە دە، حح عاسىردىڭ مالىك عابدۋلين، مۇحتار اۋەزوۆ، عابيدەن مۇستافينسياقتى قازاق زيالىلارىمەن ەتەنە ارالاسقان، كەيىندە ەستەلىك ماقالالار جازعان اجەمىزدىڭ «ويلاپ تابىلعان» […]

حاكىمدى تولىق تانۋ وڭاي ما ەكەن؟!
جاڭالىقتار

حاكىمدى تولىق تانۋ وڭاي ما ەكەن؟!

سۋرەتتە: زۋلحاير مانسۋروۆ ارينە، مەن اقىن دا ادەبيەتشى دە ەمەسپىن. سوندىقتان دا اباي شىعارماشىلىعىنىڭ ونەرلى قىرىنا، اقىندىق بولمىسىنا تەرەڭدەپ بارا المايمىن. مەن – عالىممىن، رۋحانياتتىق تانىمنان شەتتەۋ، جاراتىلىستانۋ عىلىمىنىڭ وكىلىمىن. مەنىڭ عىلىمداعى ءپىر تۇتارىم قانىش يمانتاي ۇلى ساتباەۆ. جاستىق كەزدە سول كىسىدەي گەولوگيامەن اينالىسۋدى ارمانداعان ساتتەر بولعان. بىراق ءومىر باسقاشا شەشىمىن […]

«قاھارلى التاي» – قازاق ادەبيەتىنىڭ قازىناسى
رۋحانيات

«قاھارلى التاي» – قازاق ادەبيەتىنىڭ قازىناسى

بۇل رومان قازاق وقىرماندارىنا تولىق نۇسقاسىندا 2010 جىلدىڭ سوڭىندا ۇسىنىلدى. 2011 جىلى قازاقستان جازۋشىلار وداعىندا ارنايى تانىستىرىلىمى ءوتىپ، قابدەش ءجۇمادىلوۆ باستاعان جازۋشىلار ءادىل باعاسىن اۋىزشا بەرگەنمەن، سودان بەرگى ۋاقىتتا ادەبيەتشى قاۋىم تىم-تىرىس ارينە، بار-جوعى 1 مىڭ دانامەن جەكە قارجىعا شىققان كىتاپتى قازاقستاننىڭ الىس تۇكپىرىنىڭ بارىنە تارادى دەۋگە كەلمەس. ايتسە دە […]

دۋلات يسابەكوۆ، دراماتۋرگ: «اعىلشىن قورىندا كىتابىمنىڭ ءبىرىنشى بولۋى قۋانىشتى دا، وكىنىشتى…»
جاڭالىقتار

دۋلات يسابەكوۆ، دراماتۋرگ: «اعىلشىن قورىندا كىتابىمنىڭ ءبىرىنشى بولۋى قۋانىشتى دا، وكىنىشتى…»

جۋىردا مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ يەگەرى، جازۋشى، دراماتۋرگ دۋلات يسابەكوۆ لوندون قالاسىنان ورالدى. جازۋشىنىڭ شىعارمالارى اعىلشىن تىلىنە اۋدارىلىپ، تۇساۋكەسەرى ايگىلى كەمبريدج ۋنيۆەرسيتەتىندە ءوتىپتى. – دۋلات اعا، ءسىزدىڭ شىعارما­لارىڭىز اعىلشىن تىلىنە اۋدارىلىپ، ۇلىبريتانيانىڭ لوندون قالاسىندا تۇساۋى كەسىلدى. وسى جونىندە اڭگىمە­لەسسەك… – ارينە، بۇل وقيعانى كوپ كۇتكەنىمىز راس. لوندون قالاسىمەن كىتاپتىڭ شىعۋىنا بايلانىستى حاتالماسۋلار، […]

تەكتىلىك فەنومەنى (تاريحي-ەتنوگرافيالىق پايىم)
رۋحانيات

تەكتىلىك فەنومەنى (تاريحي-ەتنوگرافيالىق پايىم)

جاڭابەك جاقسىعاليەۆ، م.وتەمىسوۆ اتىنداعى باتىس قازاقستان مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اعا وقىتۋشىسى، تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى تەكتىدەن تەكتى تۋادى، تەكتىلىك تۇقىم قۋادى. تەكتىلەردىڭ تۇياعى، تاڭدايدى قۇز-قيانى. شىن تەكتىلەر حالقى ءۇشىن، ولىمگە باسىن قيادى. جاقسى، جامان دەمەستەن، جانىنا جۇرتىن جيادى…   بەكاسىل اۋليە (1822-1915) ءسوز باسى وتان تاريحى عىلىمىندا زەرتتەۋشى­لەردىڭ دەندەپ  بويلاي  الماي جۇرگەن […]

جىر دوداسىنىڭ باس جۇلدەسى – اۆتوكولىك
جاڭالىقتار

جىر دوداسىنىڭ باس جۇلدەسى – اۆتوكولىك

اق ساۋىتىن كيىنىپ، اتا بابانىڭ اق تۋىن كوتەرىپ، قازاق دالاسىنىڭ اۋماقتىق تۇتاستىعى مەن شەكارا شەبىنىڭ بۇتىندىگىن قاس قاقپاي كۇزەتىپ، قاسىق قانى قالعانشا جوڭعار دۇشپاندارىمەن ايقاسىپ، قاسيەتتى اتامەكەننىڭ سىنىق سۇيەم توپىراعىن جاۋعا تاپتاتپاي ازات ەتكەن ارۋاقتى باتىر، قاھارمان حاندار، اقىلمان بيلەر بۇگىنگى الەۋەتتى دە ساۋلەتتى قازاق ەلىنىڭ تەرەڭ تامىرىنا ءنار بەرەتىن […]

سىرى مول احمەت ياسساۋي كەسەنەسى
رۋحانيات

سىرى مول احمەت ياسساۋي كەسەنەسى

احمەت ياساۋي شامامەن XI ع. سوڭى-XII ع. باسىندا سايرام قالاسىندا دۇنيەگە كەلدى. احمەتتىڭ تۇڭعىش رۋحاني ۇستازى ءارى تاربيەشىسى اتاقتى شايحى ارىستان باب بولعان. ول دۇنيە سالعاننان كەيىن احمەت بۇحاراعا كەلىپ، اتاقتى شايحى قوجا ءجۇسىپ حامادانيدان سوپىلىق ءىلىم جايلى ءدارىس الادى.ءسويتىپ، «اقيقاتتى حاق جولدارىن» ءتۇسىندىرۋ قۇقىنا يە بولادى. ءبىراز ۋاقىت بويى […]

كەرەي تاريحى جارىق كوردى!
جاڭالىقتار

كەرەي تاريحى جارىق كوردى!

«ەر جانىبەك» حالىقارالىق قوعامدىق قورى «الاش» تاريحي-زەرتتەۋ ورتالىعىمەن بىرلەسىپ، «قازاق رۋ-تايپالارى تاريحى» سەرياسىندا كەرەي كىتابىن شىعاردى. ەڭبەك وسى تايپانىڭ ەجەلگى داۋىردەن 20 عاسىردىڭ باس كەزىنە دەيىنگى ەتنيكالىق تاريحىن باياندايدى. شەجىرەلىك دەرەكتەردىڭ، تاريحي جىرلاردىڭ، اڭىز اڭگىمەلەردىڭ جازبا دەرەكتەرىمەن سالىستىرا وتىرىپ تالدانعان ەڭبەك وتاندىق تاريحناماداعى ىرگەلى زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەلەرىن جاڭارتادى جانە ولاردىڭ مازمۇنىن […]

سامۇرىق قۇستىڭ جۇمىرتقاسى
رۋحانيات

سامۇرىق قۇستىڭ جۇمىرتقاسى

ادامزاتتىڭ ارىداعى ميف پەن اڭىزدان تۇرعان ساناسىندا تىنباي ۇشىپ كەلە جاتقان ءبىر قۇس بار. ول قۇس ولگەنىمەن، قايتا تىرىلە الادى. ولگەندە دە، تىرىلگەندە دە وت بولىپ جانادى. بۇل قۇستىڭ اتى — سامۇرىق. شىعىس پەن باتىس مادەنيەتىنىڭ بارىندە دەرلىك وت — قۇدىرەتتىلىكتىڭ، كۇشتىڭ، جوقتان بار جاساۋدىڭ، قالابەردى ءۇمىتتىڭ كوزى رەتىندە سيپاتتالادى. […]

“تاريح تارازىسى” – وسپان باتىر
رۋحانيات

“تاريح تارازىسى” – وسپان باتىر