ەر جاڭىلىپ قولعا تۇسەدى قۇس جاڭىلىپ تورعا تۇسەدى دۇركىرەپ ءور التايدان ەل كوشتى عوي قادىرى قايران جەردىڭ ەندى ءوتتى عوي بوعداعا قۋ مەديەن كوشىپ بارىپ زارلاتىپ كوزدىڭ جاسىن كولدەتتى عوي ءور التاي بايتىك، قاپتىق قوبدا باسىڭ بۇلدىراپ قالدى-اۋ شىركىن تاۋ مەن تاسىڭ التايىم التىن بەسىك ەڭ […]
…مىرجاقىپ دۋلات ۇلى قالامىنان تۋعان سونداي ءبىر ءسوز-شاقپاق ازاماتتىڭ نامىس وتىن تۇتاتىپ، قايراتتاندىرعانىن ءسوزىمىزدىڭ ءتيىستى تاراۋىندا ايتقان ەدىك. قازاق «جاقسىنىڭ اتى ولمەيدى، عالىمنىڭ حاتى ولمەيدى» دەگەندى بەكەر ايتپاعان عوي. شىن اقىن ءسوزى ۇرپاقتارمەن بىرگە جاساسىپ، ولاردىڭ قايعى-مۇڭىن قوزعاپ، جالپى كوڭىل كۇيىن شەرتەتىنىن ۇلكەندى-كىشىلى جيىنداردا ايتىلعان سوزدەردەن، ولاردىڭ تىڭداۋشىعا اسەرىنەن كورىپ، كۋاگەر […]
1890 جىلدىڭ قازان ايىندا قاجىمۇقان تۇڭعىش رەت ۇلكەن كۇرەسكە تۇسەدى، كۇرەس 1891 جىلدىڭ ناۋرىز ايىنا دەيىن سوزىلادى. وسى كۇرەستە يۆان زايكين سەكىلدى بىرنەشە بەلدى بالۋانداردى جىعادى. يۆان پوددۋبنىيمەن باس بايگەگە تالاسىپ، ودان جەڭىلەدى. قاجىمۇقان ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن پوددۋبنىيمەن دوستىعىن، ونىڭ ادامگەرشىلىگىن ماقتاپ وتكەن ادام. 1892 جىلى قازان قالاسىندا تسيركتە كۇرەسىپ، […]
2006 جىلعى «ەلىنە ۇران بولعان ەر جانىبەك» اتتى عىلىمي كونفەرەنتسيادا ءسوز العان قازاق مەملەكەتتىك قىزدار پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ(ول كەزدە ينسيتۋت) قازاقستان تاريحى كافەدراسىنىڭ دوتسەنتى، تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى ەرداۋلەت تۇربەك ۇلى بەرلىباەۆ وسىنداي تاقىرىپپەن ءسوز باستاپ ەدى. جوڭعار زامانىنداعى الاپات سوعىستاردى تىلگە تيەك ەتكەن عالىم: «ءدال وسى كەزەڭدەگى ەرەكشە ماڭىزدى تاريحي ماسەلە كازاق […]
جاڭابەك جاقسىعاليەۆ، م.وتەمىسوۆ اتىنداعى باتىس قازاقستان مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اعا وقىتۋشىسى، تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى تەكتىدەن تەكتى تۋادى، تەكتىلىك تۇقىم قۋادى. تەكتىلەردىڭ تۇياعى، تاڭدايدى قۇز-قيانى. شىن تەكتىلەر حالقى ءۇشىن، ولىمگە باسىن قيادى. جاقسى، جامان دەمەستەن، جانىنا جۇرتىن جيادى… بەكاسىل اۋليە (1822-1915) ءسوز باسى وتان تاريحى عىلىمىندا زەرتتەۋشىلەردىڭ دەندەپ بويلاي الماي جۇرگەن دىلگىرلىگىنىڭ […]
ەر جانىبەك جاساعان ءداۋىر جوڭعار شاپقىنشىلارىنىڭ قازاق دا-لاسىنا تالاي رەت قاندى جورىق جاساعان كەزەڭىنە تۋرا كەلەدى. «جاڭگىر حان داۋىرىندە قازاقتار مەن ويرات جوڭعارلارى اراسىندا ءۇش ءىرى شايقاس – ءبىرىنشىسى 1635 جىلى، ەكىنشىسى – 1643 جىلى، ءۇشىنشىسى– 1652 جىلى بولعان». (ن. مىڭجاني «قازاقتىڭ قىسقاشا تاريحى» ءۇرىمجى 1987 جىل، 395 بەت). مىنە، وسى […]
بىلتىرعى ناۋرىز مەرەكەسىنە 1-2 كۇن قالعان. شىمكەنتتەگى «ايقاپ» دەپ اتالاتىن مولتەك اۋدانىندا ءنازىر تورەقۇلوۆ اتىنداعى № 62 جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەپ بار. سول ءبىلىم ورداسىنىڭ وقۋشىلارىن مۇعالىمدەرى باستاپ كوشەگە الىپ شىعىپتى. قولدارىندا سىپىرعى، كۇرەك. «ايقاپتاعى» ورتالىق كوشەلەردىڭ ءبىرىن تازالاپ كەلە جاتىر. ءبىز سۇيسىنە قاراپ تۇرعانبىز. وسى كەزدە جانىمىزعا جاقىنداعان […]
جازۋشى ءشامىس قۇمار ۇلى 15.04. 1952 جىلى قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ موري قازاق اۆتونوميالى اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1974 – 1978 ج ارالىعىندا سين – تسزيان ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيزيكا فاكۋلتەتىندە وقىعان. 1978 – 1982 ج ارالىعىندا سين – تسزيان وقۋ اعارتۋ باسپاسىندا رەداكتور اۋدارماشى بولعان. 1982 – جىلدان 1997 جىل ارالىعاندا «شۇعىلا» جۋرنالىندا رەداكتور، […]
جەر جۇزىندەگى جۇرتتاردىڭ ءبارىنىڭ دە ءتۇرلى-ءتۇرلى مەيرامدارى بولادى. ماسەلەن، ءدىن مەيرامى، ۇلت مەيرامى، مەملەكەت مەيرامى سەكىلدى. وزگەلەردى بىلاي قويا تۇرىپ، ءوزىمىزدىڭ سىبايلاسىمىز ورىس جۇرتىن الساق، بۇل تۋرالى قازاقتىڭ ماقالى دا بار: «ورىستا مەيرام كوپ، قازاقتا ايران كوپ». ءبىزدىڭ قازاق ايرانعا باي بولعانىمەن، مەيرامعا جارلى ەكەندىگى وسىدان دا كورىنەدى. جالپى مۇسىلمان […]
ءححى عاسىردى تەمىرلەنۋ ءداۋىرى دەپ ايتۋعا بولادى. بىلگىڭ كەلگەن دۇنيەنىڭ ءبارى (قاي سالادا بولماسىن) ينتەرنەتتە جايناپ، سايراپ تۇر. تەك تەمىر تۇيمەنى باساسىز. ادامدار وقشاۋلانىپ، جالعىزدىققا ىڭعايلانعان. ەشكىم شاقىرىلماي ەسىك قاعىپ، رۇقسات سۇراماي ۇيىڭىزگە كىرمەيدى. ادامداردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ولشەمدەرى ادام ايتقىسىز وزگەرىستەرگە تاپ بولدى. قالاي بولعاندا دا ادامدار ءوسىپ-ءونىپ، كوبەيىپ وتىرادى. […]
|
|
سوڭعى پىكىرلەر