سوڭعى جازبالار

مايرا كەرەي، وپەرا ءانشىسى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتىسى: ادەمىلىككە جانىم قۇمار
رۋحانيات

مايرا كەرەي، وپەرا ءانشىسى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتىسى: ادەمىلىككە جانىم قۇمار

– ءسىز الەمدىك دەڭگەيدەگى وپەرا جۇلدىزىسىز. ۆوكالدىق مۇمكىندىگىڭىز ءمىنسىز  ارى اندى شەبەر ورىندايسىز. سوندىقتان، اربىر كونتسەرتىڭىزدى اسىعا كۇتەمىز. استانادا الداعى ۋاقىتتا كونتسەرت بەرۋ ويىڭىزدا بار ما؟ تىنىسبەك، قالا تۇرعىنى – راحمەت! بيىل شىعارما­شىلىعىما ءارى قازاقستانعا كەلگەنىمە 20 جىل تولدى. بۇل از ۋاقىت ەمەس. سوعان وراي، جەكە كەشىمدى وتكىزبەكپىن. ەلىمىزدىڭ ءتورى – استانادا ءان سالۋ  ۇلكەن ابىروي دەپ سانايمىن. قازىرگى […]

ماقسۇتقان باركول- دالەي ۇلى. ارۋاعىڭ اۋناسىن
رۋحانيات

ماقسۇتقان باركول- دالەي ۇلى. ارۋاعىڭ اۋناسىن

                   ارۋاعىڭ اۋناسىن (تەرمە- تولعاۋ) (ەرجانىبەك باتىردىڭ ءۇش ءجۇز جىلدىق مەرەي تويىنا) ماقسۇتقان باركول- دالەي ۇلى ابىلاي حاننىڭ اق تۋىن، جان داۋىسپەن قولداعان. ۇلى قازاق حاندىعىن، نار نامىسپەن قورعاعان. قايتا شاپقان جوڭعارعا، تاس بوگەت بوپ ورناعان. ارۋاعىڭ اۋناسىن، ەرجانىبەك- ءور بابام!!!   ءۇش […]

كىتاپ پەن فيلم
رۋحانيات

كىتاپ پەن فيلم

قازىر جەر باسىپ، ءتىرى جۇرگەن ادامداردان سورەلەردە جينالىپ، قويمالاردا قالانىپ تۇرعان، ۇستەلدەردە اشىلىپ، دوربالارىندا تىعىلىپ جاتقان كىتاپتىڭ سانى كوپ شىعار. البەتتە، كىتاپ وتە كوپ. وقۋلىقتار مەن عىلىمي كىتاپتاردى بىلاي قويعاندا، كوركەم ادەبيەتتىڭ ءوزىن ساناپ شىعۋ مۇمكىن ەمەس بولار. مۇمكىن بولسا دا، اسقان تاباندىلىقپەن، كوپتىڭ جابىلۋىمەن بىتەتىن ءىس بولسا كەرەك. ەندى […]

اقسەلەۋ سەيدىمبەكوۆ. بەرداۋلەت ۇلى جانىبەك
شەجىرە

اقسەلەۋ سەيدىمبەكوۆ. بەرداۋلەت ۇلى جانىبەك

بەرداۋلەت ۇلى جانىبەك (XVIII) – جوڭعار باسقىنشىلىعىنا قارسى شايقاستا اتى شىققان، ابىلاي حان مەن قاراكەرەي قابانباي باتىر باستاعان قازاق قولىنىڭ العى شەبىندە جۇرگەن ايبىندى باتىرلاردىڭ ءبىرى. شىققان تەگى – ورتا ءجۇزدىڭ كەرەي تايپاسىنان. سوعان وراي حالىق ونى سول زاماننىڭ اتى شىققان ايگىلى باتىرى شاقشاق جانىبەكپەن شاتاستىرماس ءۇشىن «كرەي جانىبەك» دەپ اتاپ […]

انادولىعا اۋعان قازاقتار جايلى فيلم تۇسىرىلمەكشى – ءجادي شاكەن ۇلى
جاڭالىقتار

انادولىعا اۋعان قازاقتار جايلى فيلم تۇسىرىلمەكشى – ءجادي شاكەن ۇلى

«قارالى كوش» اتتى تاريحي رومان جازۋىما بايلانىستى وسى كوش توڭىرەگىندەگى وقيعالاردى نەگىز ەتكەن ءبىر فيلم ءتۇسىرۋ ماسەلەسى تالقىعا تۇسۋدە. كينوگەرلەر مەن تاريحشى-جازۋشىلاردان قۇرالعان توپتىڭ شەشىمى بويىنشا مەنى ستسەناري اۆتورلىعىنا ۇسىنىپ وتىر»،-دەيدى قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ، ەۋرازيا جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى، جازۋشى ءجادي شاكەن ۇلى. بۇگىندە اقمولا وبلىسىنا قاراستى قوياندى ورتا مەكتەبىنىڭ ديرەكتورى قىزمەتىن […]

وراز-مۇحاممەد سۇلتان جايىندا نە بىلەمىز؟
رۋحانيات

وراز-مۇحاممەد سۇلتان جايىندا نە بىلەمىز؟

1590 جىلدىڭ باسىندا شۆەدتەرگە قارسى جورىققا شىققان فەدور ءيوانوۆيچتىڭ اسكەرىنىڭ ساپىندا قازاق ورداسىنىڭ سۇلتانى وراز-مۇحاممەد وندان ۇلىنىڭ بولعاندىعى جايىندا دەرەكتەر بار. ورىس قالالارى يام، يۆانگورود، نارۆا تۇبىندەگى شايقاستا ەرلىگىمەن ەرەكشە كوزگە تۇسكەن.  ەلىمىز ەگەمەندىگىن الىپ، تاۋەلسىز بولعالى حالقىمىزدىڭ  وتكەن تاريحى مەن بابالار مۇراسىن ىقىلاس قويىپ زەرتتەۋگە بەل شەشە كىرىسكەندەيمىز. سەبەبى، كەڭەس […]

اقتامبەردى جىراۋدىڭ ساۋىتى تابىلدى!
شەجىرە

اقتامبەردى جىراۋدىڭ ساۋىتى تابىلدى!

سەمەيدە ۇلتىمىزدىڭ كورنەكتى تاريحي تۇلعاسى اقتامبەردى جىراۋدىڭ ساۋىتى تابىلدى. بۇگىن جەرگىلىكتى ولكەتانۋ مۇراجايىندا بارشا جۇرتقا باتىردىڭ كيىمى كورسەتىلدى. توت باسقان كونە ساۋىتتى باتىر، جىراۋ ءارى بي بولعان اقتامبەردى سارى ۇلىنىڭ ۇرپاقتارى بەرتىنگە دەيىن ساقتاپ كەلگەن. 1920-شى جىلدارى قىتايعا ۇدەرە كوشكەن ولاردى قىزىلدار وكشەلەي قۋعاندا بابادان قالعان قاستەرلى بۇيىم ءۇشتى-كۇيلى جوعالادى. كەيىن […]

جاڭالىقتار

ءۇش ءجۇزدىڭ باتىرىنا – 300 جىل

قازاقتىڭ حالىق بولىپ قالىپتاسۋ تاريحىنا توقتالساق، تۇڭعيىق تەرەڭگە تىرەلەتىنىمىز حاق. توپىراعىندا تاۋاريح تولقىپ،شەجىرەگە بوككەن باعزى دالاسى سۇمپايى سوعىستان، مەرەيلى جەڭىس، ءمارت باتىرلاردان كەندە بولعان ەمەس. قايىسپاس قارا نارلاردىڭ قايسارلىعىنىڭ ارقاسىندا كەلگەن جەڭىستىڭ جەمىسىن بۇگىنگى ۇرپاق ءبىز كورۋدەمىز. ۇلان-عايىر اتىراپتى الاشتىڭ اباداندارى اتانعان، الاماننىڭ الدىن بەرمەگەن اسىل ەرلەر قانكەشۋ سوعىستا  جانكەشتى […]

اباي ۇرپاقتارى قالاي قۋعىندالدى
رۋحانيات

اباي ۇرپاقتارى قالاي قۋعىندالدى

تەكتىنىڭ ۇرپاعى دا تەكتى بولادى ەكەن عوي. قولىمىزعا تۇسكەن قۇجاتتار وسى ءسوزىمىزدى ايعاقتايدى. تۇبىنە تارتىپ تۋسا، نەسى ايىپ؟.. الايدا قازاقتىڭ نامىسى مەن مۇددەسى جولىندا باس تىككەن حاكىم ابايدىڭ ۇرپاقتارى مەن تۋىستارىن بۇگىن ءبىرىمىز بىلسەك، ءبىرىمىز بىلمەيمىز. استانانىڭ ىرگەسىندەگى «الجير» مەموريالدى مۇراجايىنىڭ ديرەكتورى بولات جۇنىسبەكوۆ بۇل قۇندى دەرەكتەردى سوناۋ سەمەيدەن الدىرىپتى. […]

اتىراۋ – الماتى پويىزى(اڭگiمە)
رۋحانيات

اتىراۋ – الماتى پويىزى(اڭگiمە)

الا تاڭمەن اتىراۋدان اتتان­عان پويىز تاعى دا قايىستاي سوزىلىپ كۇنگە ماڭداي توسەگەن. پەرروندا اركiمنiڭ جۇگiن كوتە­رiسiپ جانىن باققان جارلى-جاقىبايلاردىڭ سۇلباسى سەلدiرەپ بارىپ جوعالدى. مامىردىڭ مايدا جەلiنە كەۋدە كەرگەن دالا داليىپ جاتىر. سەلەۋلi قىر، سەلكەم-سەلكەم كوكوراي. اۋماعى تاي شاپتىرىم سور اقجارعاقتانىپ سونادايدان قالىپ بارادى. مiگiرسiز دوڭگەلەكتەر كۇشiنە مiنگەن.    تار دالiزدە […]