سوڭعى جازبالار

قاشپاعان قانداي ۇرىستان…
شەجىرە

قاشپاعان قانداي ۇرىستان…

قازاق تاريحىندا ەلى مەن جەرى ءۇشىن كۇرەسكەن ەرلەر بارشىلىق. وكىنىشكە وراي، ولاردىڭ كوپشىلىگىنىڭ ەرلىك ىستەرى تۋرالى ماعلۇماتتار بۇگىنگى ۇرپاققا بەيمالىم. وسىنداي «اقتاڭداقتاردىڭ» ورنىن تولتىرۋ بۇگىنگى تاريحشىلار مەن ادەبيەتتانۋشىلاردىڭ وزەكتى مىندەتى. تولارساقتان ساز كەشىپ، شىبىن جانىن شۇبەرەككە ءتۇيىپ، قازاق حالقىنىڭ تاۋەلسىزدىگى ءۇشىن ومىرلەرىن جورىقپەن وتكىزگەن ۇلى اتالارىمىزدىڭ ەسىمدەرى قانداي دا قۇرمەتكە […]

قازاق فولكلورىنىڭ 100 تومدىعى جارىق كوردى
جاڭالىقتار

قازاق فولكلورىنىڭ 100 تومدىعى جارىق كوردى

2003 جىلى پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ «مادەني مۇرا» مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن جاساۋ جونىندە تاپسىرما بەردى. ول باعدارلامانىڭ ەڭ ءىرى جوباسى – قازاق فولكلورىنىڭ 100 تومدىق باسىلىمىن دايىنداۋ ەدى. كەشە  قازاق فولكلورىنىڭ 100 تومدىعىنىڭ تۇساۋكەسەرى وتكىزىلدى. «بابالار ءسوزى» سەرياسى – ءبىزدىڭ ۇلتتىق ماقتانىشىمىز. بۇل – قاي جاعىنان قاراعاندا دا الەمدىك دەڭگەيدەگى تەڭدەسسىز جوبا. […]

تولەن ابدىك «تۇركى الەمىنىڭ ۇزدىك جازۋشىسى» اتاندى
جاڭالىقتار

تولەن ابدىك «تۇركى الەمىنىڭ ۇزدىك جازۋشىسى» اتاندى

مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، بەلگىلى قالامگەر تولەن ابدىك «تۇركى الەمىنىڭ ۇزدىك جازۋشىسى» اتاندى. تۇركيانىڭ ەسكيشەحير قالاسىندا ءوتىپ جاتقان ادەبي جۋرنالدار رەداكتورلارىنىڭ VI قۇرىلتايىندا تۇركسوي  حالىقارالىق ۇيىمنىڭ باس حاتشىسى دۇيسەن قاسەينوۆ پەن ەسكي-شەحير گۋبەرناتورى گيۋنگور ازيم تۋنا قازاق جازۋشىسى تولەن ابدىككە مارتەبەلى اتاقتى سالتاناتتى تۇردە تابىستادى. قازىرگى تاڭدا قالامگەردىڭ شىعارمالارى  13-تەن استام […]

الەم كلاسسيكتەرىنىڭ ادەبيەت نۇسقالارى اعىلشىنشا-قازاقشا جارىق كوردى
جاڭالىقتار

الەم كلاسسيكتەرىنىڭ ادەبيەت نۇسقالارى اعىلشىنشا-قازاقشا جارىق كوردى

«جازۋشى» باسپاسى اعىلشىن ءتىلىن دەڭگەيلەپ ۇيرەنۋشى وقىرماندارعا ارناپ الەم كلاسسيكتەرىنىڭ شىعارمالارى مەن اۋديونۇسقالارىن العاش رەت شەتەلدىك باسپالارمەن بىرلەسە وتىرىپ ەكى تىلدە شىعاردى. ءتىلى جەڭىل، سوزدىك قورى كوپ ەمەس، وقيعالارى دا قاراپايىم تۇردە باياندالعان كىتاپ سوڭىندا وقىعاندارىڭىزدى پىسىقتاۋ ءۇشىن ارناۋلى ماتەريالدار بەرىلگەن.كىتاپتاعى اعىلشىنشا-قازاقشا سوزدىكتىڭ دە پايداسى زور. «جازۋشى» باسپاسىنىڭ ماقساتى – […]

 ۇلى قازاق ەلى تاريحىنا، تاعدىرىنا تامسانعان جانە تاڭدانۋدان جالىقپاعان جولاۋشى
جاڭالىقتار

ۇلى قازاق ەلى تاريحىنا، تاعدىرىنا تامسانعان جانە تاڭدانۋدان جالىقپاعان جولاۋشى

جۇمابەك كەنجالين،  «قازاق گازەتتەرى» جشس-نىڭ باس ديرەكتورى – رەداكتورلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى ازيا مەن ەۋروپا قۇرلىقتارىنىڭ تۇيىسكەن كىندىگىندە ورىن تەپكەن كەڭ-بايتاق قازاق جەرى ەجەلدەن ءتۇرلى مادەنيەتتەردىڭ ديالوگىنا، ينتەگراتسيالىق بايلانىستىڭ التىن كوپىرىنە ارقاۋ بولىپ كەلەدى. ال شىعىس پەن باتىستىڭ اراسىن بايلانىستىرعان ۇلى جىبەك جولىنىڭ جەتىسۋدى جاعالاپ، سارىارقا مەن بەتپاقدالانى بويلاي، قازاقستاندى باسىپ […]

ساعىنايدىڭ اسى تۋرالى
رۋحانيات

ساعىنايدىڭ اسى تۋرالى

ەرەيمەن جەرىندە ءۇش ءجۇز تۇگەل شاقىرىلعان كەرەي ساعىنايدىڭ اسى تۋرالى اڭىز كۇنى بۇگىنگە دەيىن حالىق اراسىندا كەڭىنەن تارالعان. بەلگىلى قالامگەر، اتبەگى، قۇسبەگى قاجىتاي ءىلياس اس تۋرالى: ” بىر عانا نۇرماعامبەتتىڭ داۋلەتىن ونىڭ اكەسى ساعىنايعا جاساعان اسىنان كورۋگە بولادى. ساكەن سەيفۋلليننىڭ «تار جول تايعاق كەشۋىندە» ساعىنايدىڭ داۋلەتى ءسوز بولادى. ءىلياس جانسۇگىروۆتىڭ «قۇلاگەر» […]

مايرا
جاڭالىقتار

مايرا

ءانشى مايرا مۇحامەدقىزى 1969 جىلى 5-قىركۇيەكتە قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىندا دۇنيەگە كەلگەن. ومىرگە شىر ەتىپ كەلگەندە ونىڭ داۋسى بۇكىل بولمەنى جاڭعىرتىپ جىبەرىپتى. سوندا اكەسى اناسىنا «دۇنيەگە سەنىڭ ءىزباسارىڭ كەلدى» دەگەن ەكەن. مايرانىڭ اكەسى مۇحامەد ابدىقادىر ۇلى – كومپوزيتور، پروفەسسور، مۋزىكا زەرتتەۋ سالاسى بويىن­شا كوپتەگەن كىتاپتاردىڭ اۆتورى. اناسى كامال قۋانىشقىزى ءانشى، قىتاي حالىق […]

ماعاز رازدان ۇلى
رۋحانيات

ماعاز رازدان ۇلى

ماعاز رازدان ۇلى 1924 جىلى قازىرگى قىتايدىڭ التاي ايماعى بۋىرشىن اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. م.رازدان ۇلى قىتايداعى قازاق ادەبيەتىنىڭ وسۋىنە، وركەندەۋىنە ۇلان-قايىر ۇلەس قوسقان قابىرقالى قالامگەر، اقىن، جازۋشى. “التايدىڭ اقيىقتارى”، “كەبەنەك كيگەننىڭ تويى” سىنىدى تۋىندىلارى حالىق اراسىنا كەڭىنەن تارالعان.

اقىت ء ۇلىمجى ۇلىنىڭ 1882 جىلى جازىلعان قولجازباسى تابىلدى
رۋحانيات

اقىت ء ۇلىمجى ۇلىنىڭ 1882 جىلى جازىلعان قولجازباسى تابىلدى

مادەني سەنساتسيا، اقىت ء ۇلىمجى ۇلىنىڭ “پايعامبارلار تاريحى” اتتى 1882 جىلى جازىلعان ءوز قولجازباسى تابىلدى. حاليوللا نۇرتازا ۇلى اقساقالدىڭ قولىندا ساقتالعان قولجازبا اقىت قاجىنىڭ وسى ۋاقىتقا دەيىن ساقتالعان بىردەن-ءبىر قولجازباسى بولىپ وتىر. حاليوللا نۇرتازا ۇلىنىڭ ايتۋىنشا قولجازبا بۇل كىسىنىڭ قولىنا 1990 جىلداردىڭ باسىنا تۇسكەن. حالىق اراسىنان مادەني مۇرالاردى جيناۋ مەكەمەسىندە قىزمەت اتقارعان حاليوللا اقساقالدىڭ قولىنا كەزدەيسوق تۇسكەن قولجازبا […]

سۇراعان راحمەت ۇلى. قازاق ورداسى جانە ويراتتار (1456-1697 جج)
شەجىرە

سۇراعان راحمەت ۇلى. قازاق ورداسى جانە ويراتتار (1456-1697 جج)

بۇگىنگى كۇن تارتىبىندە تۇراتىن ماسەلەلەردىڭ ەڭ مارتەبەلىسى – ۇلت ماسەلەسى. دۇنيە الەمنىڭ ءبىر ۇلكەن مۇيىسىندە قازاق دەگەن ءبىر شوعىر ەتنوس قالىپتاستى. وزىندىك مادەنيەتى مەن  مەنتاليتەتى بار، وزىنە تاعدىردان بەرىلگەن قاسيەتى بار وسى قازاقتار. ۇلى شەجىرەشى مۇحتار ماعاۋين بۇنى «…ەجەلگى تۇرىك جۇرتىنىڭ قىپشاق تەكتەس رۋلارىن بىرىكتىرگەن ۇلى مەملەكەت…» دەدى. كۇرە تامىرى […]