Articles written by: erjanibek

Керейдің «Кең қолтық керей» атануы.
Шежіре

Керейдің «Кең қолтық керей» атануы.

Осыдан көп ілгері, Монтай бидің тұсында, Шыңғыс таудың кең төсінде, Алты Алашқа сауын айтылған Найман Бөкенші байдың асы беріліпті. Ұлы дүбірлі астың бас-аяғы бір айға дейін созылып, асты Монтай бидің өзі басқарыпты деседі. Өр Алтайдағы керейден Байторы би бастаған жүз адам айлық жол жүріп отырып арнайы асқа келеді. Бөкеншінің асында […]

Көбеген көтерген көк тас
Алтай аңызы

Көбеген көтерген көк тас

Көбеген 50 жасқа келгенге дейін бала көрмеген, бір күні бәйбішесі кешке үй сыртына шығып Алладан тілек тілеп, ей Алла болмаса Кетікқатпадайда да бермедің-ау. Кетікқатпа Көбегенің қойын жаятын жөнпестау жігіт болса керек. Кетікқатпа неғып жатырсың дегенде бүрсігүні қой жаюшы едім ұйықтап жатырмын дейді екен. Бәйбішесінің сөзін естіп Көбеген далаға жүгіріп шығып, […]

Моңғолиядағы қазақ этникалық тобының қалыптасуы.
Шежіре

Моңғолиядағы қазақ этникалық тобының қалыптасуы.

Алтай тауының теріскей беті – Қобда өңіріне 1751 жылдардан қоныс теуіп [1, 1860 жылдардан қомақты көзге түсіп, онан әкімшілік-аудандық бірлікке де-факт және де-юре негізінде қазақтардың ұлттық дербес аймақ құру мақсаты оңай емес әлде неше дәуір, ұрпақтың ақыл-ой, күш–қуатының арқасында іске асқаны белгілі. Бруннерт И.С және Гагальстром В.В-лердің көрсетуінше 1910 жылы […]

«Зұлмат» фильмі
Бейнематериалдар

«Зұлмат» фильмі

Жанболат Мамайдың қазақ даласындағы ашаршылық жылдары жайында түсірілген «Зұлмат» фильмі.

Беген шабылған Қарасеңгір
Шежіре

Беген шабылған Қарасеңгір

Т.Асқар ақсақалдың Үрімжідегі халық баспасынан 1989 жылы екінші рет басылып таратылған «Тарихи дерек, келелі кеңес» деген кітабындағы- «Қайың сауған жұт» дейтін тарихи очеркінен қысқартылған. Серік Арғынбайұлының фейсбук парақшасынан Жоңғар хандығы құлағаннан кейін, қазақ халқы өзінің байырғы мекені Іле өңірі мен Тарбағатай, Алтай, Еренқабырға тауларына қарай ірге теуіп, Абақ керей рулары […]

Оспан батыр 120 жыл: Қазақ күресінен республикалық турнир өтті
Жаңалықтар

Оспан батыр 120 жыл: Қазақ күресінен республикалық турнир өтті

Кеше, 25 наурыз күні Ақмола облысының Қоянды жерінде XX ғасырдағы қазақ ұлт-азаттық күресінің жетекшісі, дала көкжалы Оспан батырдың 120 жылдық мерей тойына орай жасөспірімдер арасында қазақ күресінен республикалық турнир өтті.  Шараны ҚР Белбеу күресі және Ұлттық күрес түрлері қауымдастығы, Ақмола облыстық Белбеу күрес федерациясы мен «Ер Жәнібек» атындағы халықаралық қоғамдық […]

Алпыс бесік туралы аңыз
Әдебиет

Алпыс бесік туралы аңыз

Нақтылы қай жылы екені белгісіз. Алтай керейінің Чиңхай, Шизаңға ауа көшкен екі жүзден астам шаңырағына тұтқиылдан Дүңген төңкерісшісі Мафуфаңның әскері кезігіп, көшкен елді қайтадын кері айдайды. Үріккен елдің құлындағы құралдардың барлығын жинап алып, қонған жерде үйлерді біріне-бірін қаратып қоршай тіктіріп, адам мен малды соның ішіне қамайды. Өздері сыртынан күзетіп, әйелдерге […]

Аю мінген әулие
Шежіре

Аю мінген әулие

ХIX ғасырдың соңы мен XX ғасырдың басында ҚХР-дың Алтай өңірінде  Торғайты атты әулие өмір сүрген. Алтайдың аң мен құсымен тілдесіп, аюын мініп, құпия үңгірлерін мекендеген әулие туралы ел арасына тараған аңыздар көп. Қазіргі кезде Алтайда әулиенің атымен аталған “Торғайты” жайлауы және ол кісі мекендеген “Торңайты үңгірі” бар. Торғайты ҚХР-дағы Алтайдың […]

Оспан батыр120 жыл: Баспа-сөз мәслихаты(Видео, фото)
Жаңалықтар

Оспан батыр120 жыл: Баспа-сөз мәслихаты(Видео, фото)

2019 жылы 20 наурызда Алматыдағы Ұлттық кітапханада қазақ тарихындағы Ұлт азаттығы көтерілісі басшыларының бірі – Оспан батыр Сіләмұлының (1899-1951) туғанына 120 жыл толуына арналған баспасөз конференциясы болып өтті. Тәуелсіздікке деген ұмтылыстарды дәріптеп, насихаттау, ұлттың ұлы тұлғаларын ардақтау – Елбасы тікелей қолға алып отырған Рухани жаңғыру бағдарламасындағы  басты қадамдарының бір парасы […]

ЖӘНІБЕК БАСТАҒАН АБАҚ ЕЛІНІҢ ШЫҢҒЫС ТАУЫНАН КӨШУІ 
Шежіре

ЖӘНІБЕК БАСТАҒАН АБАҚ ЕЛІНІҢ ШЫҢҒЫС ТАУЫНАН КӨШУІ 

Жәнібек батырдың Алтай, Тарбағатай, Еренқабырға, Құмыл қатарлы кіндік кесіп, кір жуған байырғы мекеніне елінің керегесін қайта жайып, күлін төгуі өз өміріндегі аса ұлы, ізгі арманы еді. Бұл тек Жәнібектің ғана емес, хан Абылайдың, Қабанбай, Бөгенбай бастаған қазақ қолбасыларының, бүкіл қазақ халқының ортақ тілегі болатын. Ол түсте абақ елі Шыңғыс тауы, Көксала, […]