«Алаш» қозғалысының жетекшісі Әлихан Бөкейханның туғанына биыл 154 жыл толды. Әлихан Бөкейхан – миллиондаған қазақты «Алаш» идеясының төңірегіне топтастыра білген тұлға. Алайда большевиктердің езгісіндегі өзге ұлттармен бірге қазақтар да ХХ ғасырдың басында өз тәуелсіздігін ала алған жоқ. Қызыл террормен билік басына келген большевиктер қазаққа тағы да 70 жыл бодандықтың қамытын […]
Сөз басы Бала күнімізде ауыл ақсақалдарының аузынан естуші едік. Ол кезде өмірдің бұл ақиқаты бізге әлқисасы арыдағы аңыздай, иә, әжеміз айтар ертегінің кейіпкерлеріндей әсер ететін. «Жарықтыққа Құдай берген күшті айтсаңшы! Қара батпаққа белінен батып, жануардың өзінің әлі жетпей жатқан арбаны үстіндегі шөбімен жұла тартқанда, төбе шашы тік тұрып, аузынан ақ […]
1228 жылы. Араб саяхатшысы жəне жазушысы Мұхаммед Əл-Ауфи 1228 жылы Үндiстанда «Таңдаулы əңгiмелер мен аңыздар жинағы» («Жəмихəлхикаят О Доам Əлраүт») атты кiтап жазған. Осы кiтапта: “Алтайды мекендеген қарлықтар. тоғыз ұлысқа бөлiнген, бұлардың iшiнде үш тайпа шығыл, үш ұлыс қазақ бар”, – дейдi. Қарлықтардың Жетiсудағы үкiмет билiгiн қолына алып, қарлық қоғамдастығын […]
«Өлгендер қайтып келмейді» деген ұғым санамызға әбден сіңіп қалғандай еді. Жарты ғасырдай уақыт топырақ астында «сүйектері қурап қалған» Шәкәрім, Мағжан, Ахаң, Жүсіпбек қайта тіріліп, қатарға қосылар деп кім ойлаған. Әйтеуір, 1988 жыл қазақ халқының өмірінде «Өлгені тіріліп, өшкені жанған» ғажайып тамаша құтты жыл болды. Ылайым сондай жылдар көбейе берсін. Шынымды […]
Мақаламызға өзек етіп алғалы отырған кейіпкеріміз туралы аңыздарды 10-12 жасымыздан бастап естіген шығармыз, сірә. Ертегі іспетті сол әңгімелердің айтар ойы бір ғана нәрсеге келіп тірелетін. Ол – өткен заманда Жалайыр Шора деген ғажап құсбегінің өмір сүргендігі. Оның ерекше қасиеті – саятшылықтың небір құпияларын жете меңгеріп қана қоймай, құстардың да тілін […]
Қытай дерегінде: «Көгедай қазақтың гүңі (сұлтаны), Әбілпейіздің алтыншы ұлы, Цяньлүнның 55 жылы (1790 ж.) патшаға сәлем бере келген, патшамыз оған асыл тас тағылған қос көзді тәж кигізген» делінген КӨГЕДАЙДЫҢ ОРДАСЫ Ресми түрде Шыңғыс қаған ұрпақтары билеген соңғы орда. Көгедай, Найман елін билеген Әбілпейіз сұлтанның алтыншы ұлы. 1785 жылы 12 жасында […]
Табиғаты көркем, шұрайлы өңірдің бірі – Шығыс Қазақстан облысы. Халық аузында мұндағы әрбір тау мен тастың, өзен мен көлдің шығу тарихы жайлы аңыздар жүреді. «Бөрітостаған» тасының жұмбағы Шығыс Қазақстан облысы, Тарбағатай ауданында тұрған жұмбақ «Бөрітостаған» тасы туралы халық арасында тараған бірнеше аңыздар бар (Оны кейде «Бөрітастаған» деп те атап жатады). Ен […]
Осыдан 153 жыл бұрын, яғни 1864 жылы қазан айының 7-сі күні Ресей мен Қытай арасында “Шәуешек келісіміне” қол қойылды. Тарихшы Нәбижан Мұқаметханұлы 153 жыл бұрын қол қойылған осы “Шәуешек келісімі” қазіргі қазақ-қытай шекарасының негізі болғанын” айтады. Азаттық тілшісі Ресей және қазақ зерттеушілерінің ғылыми деректері мен пікірлеріне сүйеніп, Қазақстанның шығыс шекарасының […]
(Жалғасы. Басы мына сілтемеде) Қазіргі Тарбағатай, Зайсан, Жеменей аймақтары ежелгі Найман хандығының территориясы болған еді. Найман шежіресінің бір нұсқасында күллі найманның анасы деген Ақсұлу – адайдың қызы деп айтылады. Осымен қатар, шежірешілер Найман хандығын адайлардың да құрысқандарын айтады. Найман елінің бір тармағының атасы Елтай еді. Бұл Елтай шеттен келген бала деседі. […]
«Всякий древний эпос представляет собой своего рода шифр, ключ к которому давно утерян и должен быть найден заново» / В.И.Абаев./ «Аулақпын дерегі жоқ болжамдардан, Әр жұртта ұмытылып олжаң қалған» деп ақын Есенғали Раушанов айтқандай, дерексіз, тиянақсыз сөйлегеннен аулақ екенімізді оқырман қауым білер. Алдыңғы жазғандарымызда біздер дала ауыз тарихы […]
|
|
Соңғы пікірлер