Sońǵy jazbalar

“Talpynǵan shalǵaıǵa shaıyrdyń jany – qus”: aqyn Murat Shaımarannyń mereıtoılyq jyr keshi ótti
Jańalyqtar

“Talpynǵan shalǵaıǵa shaıyrdyń jany – qus”: aqyn Murat Shaımarannyń mereıtoılyq jyr keshi ótti

Almaty qarashasynyń sońǵy jumasy, keshe Qazaqstan Jazýshylar odaǵynda aqyn, J.Nájimedenov atyndaǵy syılyqtyń ıegeri, Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń múshesi Murat Shaımarannyń 50 jasqa tolǵan mereıtoıyna oraı “Talpynǵan shalǵaıǵa shaıyrdyń jany – qus” atty ádebı-sazdy keshi ótti.   Bul kesh burynǵy keshterden ózgerek bolyp, Altaı men Atyraýdyń arasyndaǵy belgili qalam ustaǵan zııaly qaýym […]

Talapbek Azanbaı: Aqqaptal (Tarıhı dastan)
Ádebıet

Talapbek Azanbaı: Aqqaptal (Tarıhı dastan)

Aqyn Talapbek Azanbaı 1965 jyly QHR ShUAR Altaı aımǵy Alaǵaq óńirinde dúnıege kelgen. 2004 jyly ata jurtyna kóship kelip, qazirgi kezde Almaty oblysy Eskeldi aýdanynda turady. Belgili aqyn Talapbek Azanbaı 1990 jyldan bastap ádebıetke aralasyp, «Altyn taý saltanaty», «Qyran merýerti» atty jyr jınaqtarynda, ShUAR kólemindegi túrli basylym gazet – jýrnaldarynda  […]

Jeńis Shákenuly: Nardyń súti tógilgen qara taýlarym.
Kitaphana

Jeńis Shákenuly: Nardyń súti tógilgen qara taýlarym.

Aqyn Jeńis Shákenuly 1961 jyly Tarbaǵataı aımaǵy, Dórbiljin aýdanynda dúnıege kelgen. 1985 jyly ne bary 24 jasqa tolar shaǵynda ómirden ozǵan. Sońynda 37 óleńi qalǵan.  “Jeńis Sháken uly 80-jyldardyń basynda óziniń alǵashqy jáne sońǵy bir top óleńin baspa betine jarııalap úlgergen jas aqyndardyń biri edi. Aqynnyń ǵumyry qysqa bolǵanymen, onyń […]

SERIKBOL QONDYBAI: KÚN TÁŃIRI JÁNE KÚNTEKTI ADAM ALASh PEN ALAShA
Rýhanııat

SERIKBOL QONDYBAI: KÚN TÁŃIRI JÁNE KÚNTEKTI ADAM ALASh PEN ALAShA

KÚN MIFOLOGIIaSY «Alasha han» esimi qazaq halqynyń shejire ańyzdarynda kezdesip qalady. Qazaqtyń ulttyq sana-sezimindegi ulttyń ekinshi aty bolyp esepteletin «Alash» sóziniń mańyzy tipti de joǵary. Alash qazaq halqynyń tólqujaty, sondyqtan onyń tabıǵatyn túsiný qajettiligin aıtpaı-aq qoıýǵa bolady. Alash týraly tolyqqandy shejire ańyzy biren-saran, olardyń da kópshiligi bir-eki aýyz sóz túrinde […]

Júrsin Erman: Erlik jyry (óleń)
Ádebıet

Júrsin Erman: Erlik jyry (óleń)

Er Jánibek bahadúrdiń 300 jyldyq toıyna arnalǵan jyr mushaırasynda bas júlde alǵan óleń. Abylaıdyń qaıraýly qanjary dep, Zamanynda daýysyń jer jaryp ed. Ata jaýmen aıqasqan arystandaı, Sende de arman bar ma eken Er Jánibek?!   Taralǵyda siri bop qos taqymyń, Jer bermediń jaýyńa taspa – tilim. Namysyńdy túıip ap shúberekke, […]

Nóserhan Qabıhanuly: Kesene aldyndaǵy ant. (О́leń)
Kitaphana

Nóserhan Qabıhanuly: Kesene aldyndaǵy ant. (О́leń)

Er Jánibek baba rýhyna arnalady. Ishinde Alty Alashtyń zatyń dara, Jyr jazdym ózińe arnap batyr baba. Basyńa jınaldy jurt “Jánibek” dep, Attaǵan azattyqpen  ǵasyr jańa.   Azzattyq uıtqysy bop birligimniń, О́zińdi eske alatyn týdy kúnim. Aınalyp altyn qazyq – keseneńdi, Oralyp kelgen men de bir qulynmyn.   Erligi búgingige bolǵan […]

ABAI – JUMBAQ ÁLEM, ZERTTELMEGEN MUHIT, IGERILMEGEN ǴARYSh
Bilim

ABAI – JUMBAQ ÁLEM, ZERTTELMEGEN MUHIT, IGERILMEGEN ǴARYSh

Keńdik. Bıiktik. Tereńdik. Osynaý bir-birinen ajyramas úsh uǵym arqyly Abaı jyryndaǵy, Abaı sózindegi ulylyqty uǵyp, urpaqqa ashyp aıtamyn, ne bıikke shyǵamyn, ne tereńge boılaımyn degen adamnyń ózi joǵary shyqsa, basy aınalary, tómen tússe, tunshyǵary anyq. О́ıtkeni, Abaı rýhy aspandaı asqaq, qara jerdeı qasıetti, aqyn oıy qazaqtyń keń baıtaq dalasyndaı barlyq […]

Myrzabekov Moldahmet: Keıbir qandastardyń ana tilin bilmeýi – jan jaqqa shashyraǵan ult taǵdyry
Jańalyqtar

Myrzabekov Moldahmet: Keıbir qandastardyń ana tilin bilmeýi – jan jaqqa shashyraǵan ult taǵdyry

Elimiz táýelsizdik alǵaly beri shetten kelgen qandastardy qoldaý jumystaryn esh toqtatqan emes. Tarıhı otanyna etnkalyq qazaqtardy shaqyrýdyń taǵy bir joly jas urpaqty Qazaqstanda bilim alýyn qamtamasyz etý. Dál osy salada kóp jyldan beri aıanbaı eńbek etip kele jatqan mamannyń biri – tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty, qaýymdastyrylǵan professor, ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-niń joǵary oqý […]

“Myqtyń úıi” kimniń úıi?
Bilim

“Myqtyń úıi” kimniń úıi?

– Myqtyń úıi, ústin baspańdar, myqtyń úıine qarap qol shyǵarmańdar, myqtyń úıine qarap dáret syndyrmańdar, – deıtin ata-ana sózi es bilgennen qulaǵymyzǵa sińgen. Biz ony buljytpaı oryndaýshy edik. Kóship kele jatqanda, jol boıynan úıilgen tóbe-tóbe tastar kórinse: – Mynaý myqtyń úıi eken-dep kósh aınalyp ótetin. Sodan da biz «Myqtyń úıin» […]

Ábdýaqap Qara: Álem tarıhyn qazaqtyń kózimen qarap, qaıta jazyp jatyrmyn
Rýhanııat

Ábdýaqap Qara: Álem tarıhyn qazaqtyń kózimen qarap, qaıta jazyp jatyrmyn

(Ystambol Mımar Sınan kórkem óner ýnıversıtetiniń professory, tarıhshy Ábdýaqap Qaramen suqbat) Sózdik qorymdy sózdikpen toltyrdym «Adam aıdasa barmaısyń, dám aıdasa qalmaısyń» degendeı, dám tartyp, Ystambul qalasyna kelip qalǵanymyzda, ózińizben kezdesip, keńesýdiń sáti tústi. Shetelde týyp ósken qazaq ǵalymdardyń ómir-baıany eldegi aǵaıynǵa qyzyq bolary sózsiz. Sondyqtan, áýelgi sózdi ózińizdiń ómir-tarıhyńyzdan bastasaq. […]