سوڭعى جازبالار

التاي اتاۋى قايدان شىقتى؟
رۋحانيات

التاي اتاۋى قايدان شىقتى؟

     «التاي – تۇركى الەمىنىڭ التىن بەسىگى» التاي، التاي تاۋ جۇيەسى – ازيا قۇرلىعىنىڭ ورتا تۇسىنداعى تاۋلى ولكە. ۇزىندىعى باتىستان شىعىسقا قاراي 2000 شاقىرىمعا سوزىلىپ جاتىر. التاي سولتۇستىك-باتىستان وڭتۇستىك-شىعىسقا قاراي باتىس ءسىبىر ويپاتىنان گوبي شولىنە دەيىن جان-جاققا تارالعان. وڭتۇستىكتەگى تابيعي شەكاراسى قارا ەرتىس وزەنى مەن زايسان كولى، ال باتىس بولىگى سارىارقادان […]

اعاجاي التاي
بەينەماتەريالدار

اعاجاي التاي

بۇل ءاننىڭ تاريحىنا كەلەر بولساق، حىح عاسىردىڭ سوڭىندا حح عاسىردىڭ باسىندا شىققان دەگەن مالىمەتتەر بار. اننىڭ شىعۋ تاريحى وتە ارىدا بولۋى دا مۇمكىن.  بۇل – كوپ بۇرمالاۋعا ۇشىراعان ءان، ءسوزى بىرنەشە رەت وزگەرگەن.  كەيبىر دەرەكتەردە ءور التايدان ۇزاتىلىپ، الىس جەرگە كەتكەن قىزدىڭ اعاسى ىزدەپ كەلگەندە، قارىنداسى اعاسىن قۇشاقتاپ، كورىسىپ ايتقان ءانى دەلىنەدى. 1952 جىلى كوكتوعاي […]

قارجاۋباي سارتقوجا ۇلى: حالىقتىڭ ءوزى جاساپ كەتكەن تاريحىن وزىنە قايتارۋىمىز كەرەك
شەجىرە

قارجاۋباي سارتقوجا ۇلى: حالىقتىڭ ءوزى جاساپ كەتكەن تاريحىن وزىنە قايتارۋىمىز كەرەك

وتكەن اپتادا ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ « ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» اتتى ماقالاسى جارىق كورگەنى كوپكە ايان. تاريحي تاقىرىپتى قوزعاعان ماقالاعا قاتىستى بەلگىلى تۇركولوگ، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى قارجاۋباي سارتقوجا ۇلىمەن اڭگىمەلەسكەن ەدىك. مارحابات! – قارجاۋباي اعا، اڭگىمەمىزدى كەشە عانا جارىق كورگەن ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ « ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» اتتى ماقالاسىنان باستاساق. تاريحي تۇجىرىمداما تۋراسىندا قازىر قوعامدا […]

1 ناۋرىز – ءتۇرلى ۇلت وكىلدەرىنىڭ قازاق جۇرتىنا العىسىن بىلدىرەتىن كۇن.
جاڭالىقتار

1 ناۋرىز – ءتۇرلى ۇلت وكىلدەرىنىڭ قازاق جۇرتىنا العىسىن بىلدىرەتىن كۇن.

ايتۋلى داتانى ەلباسى 2016 جىلى 14 قاڭتاردا قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ قۇرىلعان كۇنىمەن ورايلاستىرىپ بەكىتكەن. قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى — 1995 جىلعى 1 ناۋرىزدا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعىمەن قۇرىلعان 1 ناۋرىز – ەلىمىزدە تۇرىپ جاتقان بارلىق ەتنوس ءبىر-بىرىنە ريزاشىلىعىن ايتاتىن كۇن. اسىرەسە قيىن-قىستاۋ زامانىندا جەر اۋدارىپ كەلگەن ءتۇرلى ۇلت وكىلدەرى شىدامدىلىق تانىتىپ، ەرەكشە […]

قايرات عابيتحان ۇلى: قىتايداعى قازاقتاردىڭ جازۋ تاريحى.
ءبىلىم

قايرات عابيتحان ۇلى: قىتايداعى قازاقتاردىڭ جازۋ تاريحى.

بۇگىندەرى قحر شىڭجاڭ ولكەسىندە تۇراتىن قازاق، ۇيعىر، قىرعىز حالىقتارى اراب جازۋى نەگىزىندە جاسالعان ا. بايتۇرسىن ۇلىنىڭ توتە جازۋ الىپپەسىن قولدانادى. دەسە دە ونداعى تۇركى تىلدەس حالىقتاردىڭ ءوز جازۋ تاريحىندا بۇعان دەيىن كيريلل جازۋىنا كوشپەك بولعانى، لاتىن ءالىپبيىن دە 20 جىلداي قولدانعانىن بىرەۋ بىلسە بىرەۋ بىلمەيدى. ونداعى قازاق جازۋى رەفورماسىنىڭ بارىسى قالاي […]

وسكەمەندە «شەتەلدەگى قازاقتار» كىتاپتار سەرياسىنىڭ كورمەسى اشىلدى
جاڭالىقتار

وسكەمەندە «شەتەلدەگى قازاقتار» كىتاپتار سەرياسىنىڭ كورمەسى اشىلدى

28 اقپان كۇنى وسكەمەندە  ا.س. پۋشكين اتىنداعى شىعىس قازاقستان وبلىستىق كىتاپحاناسىندا دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعىنىڭ باستاماسىمەن جارىق كورگەن «شەتەلدەگى قازاقتار» كىتاپتار سەرياسىنىڭ كورمەسى اشىلدى-، دەپ حابارلايدى BAQ.KZ. قوعام وكىلدەرىنىڭ، مادەنيەت قىزمەتكەرلەرىنىڭ، كىتاپحاناشىلار مەن ستۋدەنتتەردىڭ باسىن قوسقان شارادا دۇنيە ءجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعىنىڭ شقو فيليالى توراعاسى اسكەرحان اقتاي قاۋىمداستىق قىزمەتى جايلى اڭگىمەلەدى. كورمە […]

شەجىرە

ءناپىل بازىلحان، تۇرىكتانۋشى عالىم: تۇرىك بىتىك – ءبىزدىڭ تابيعي بولمىسىمىز، ەتەنە جاقىن جازۋىمىز

– ناكە، بۇگىندە 200 ميلليوننان استام كىسىنىڭ ارعى تەگى بوپ سانالاتىن اتا حالىقتى قالاي اتاعانىمىز دۇرىس، تۇرىك پە، جوق تۇركى مە؟ وقىرمانعا تۇسىنىكتى بولۋ ءۇشىن سۇحبات بارىسىندا ءداستۇرلى تۇركى دەگەن اتاۋدى قولدانا بەرسەك قايتەدى؟ ءسوزىمىزدىڭ باسىن وسىدان باستايىقشى… – اتا حالىق دەدىڭىز. ەندەشە، اتامىزدىڭ اتىن «تۇركى» دەپ شولاق قايىرۋعا استە […]

بولات بوپاي ۇلى، جازۋشى-ەتنوگراف: قازاق ناۋرىزدى ۋىز مەرەكە دەپ اتاعان.
رۋحانيات

بولات بوپاي ۇلى، جازۋشى-ەتنوگراف: قازاق ناۋرىزدى ۋىز مەرەكە دەپ اتاعان.

جەر بەتىندەگى تىرشىلىككە جان ءبىتىرىپ، قايتا تۇلەتەتىن ءتول جاڭا جىلىمىز ناۋرىز دا كەلىپ جەتتى. ۇلتىمىزدىڭ ۇلىق مەركەسىندە جەر انانىڭ توڭى ءجىبىپ، كۇننىڭ كوزى ك ۇلىمدەپ، اينالا نۇرلانىپ ادامزاتتى ەرەكشە ءبىر كۇيگە بولەيدى. ادامزاتتىڭ اۋزى اققا، مالدىڭ اۋزى كوككە تيەتىن تابيعاتتىڭ ەڭ كوركەم مەرەكەسى ناۋرىزدا قىس بويى ساقتاعان ءسۇرىن قازانعا توعىتىپ، جەتى […]

“اسپانتاۋ اسقان ۇركىن كوش”:  وسپان باتىردان دالاي-لاماعا دەيىن
كىتاپحانا

“اسپانتاۋ اسقان ۇركىن كوش”: وسپان باتىردان دالاي-لاماعا دەيىن

ال قازاق جاستارىنىڭ ءالى كۇنگە دەيىن وقىپ جاتقانى نە كلاسسيكا، نە ءدىننىڭ شەڭبەرىندەگى ادەبيەت. بۇل جەتكىلىكسىز. ۇلتتىڭ بولاشاعى ەرتەڭ نە بولماق؟ باسەكەگە قابىلەتتى بولا ما، بولماي ما؟ سوندىقتان بىزگە وقىپ الىپ، قيالدايتىن ەمەس، ارەكەت جاساۋعا يتەرمەلەيتىن بالاما ادەبيەت كەرەك. بىزدەن شىعاتىن كىتاپتاردى ادەبيەت ەمەس، اماليات دەيتىنىم سودان.

19 اقپان – وسپان باتىر قولعا تۇسكەن كۇن.
شەجىرە

19 اقپان – وسپان باتىر قولعا تۇسكەن كۇن.

وسپان باتىر ءسىلام ۇلىنىڭ سوڭعى ءومىرى ءسوز بولعاندا باركول جەرىندە وتىرعان ونىڭ ورداسىنا قىتاي قىزىل ارمياسىنىڭ ەلشى جىبەرۋى تىلگە تيەك ەتىلەدى. شىن مانىندە قىزىلدار مەن وسپاننىڭ بىرىگۋ قاۋپى كەڭەس وداعىن قۋاتتايتىن توپتار مەن بۇرىنعى «شىعىس تۇركىستان رەسپۋبليكاسىنىڭ» ورنىن يەلەپ وتىرعان «ءۇش ايماقشىلداردى» قاتتى الاڭداتتى. كەڭەس وداعىنىڭ جول-جورىق كورسەتۋىنە جانە ونىڭ يدەياسىنداعى […]