شەجىرە
اتادان بالاعا جالعاسىپ ايتىلىپ كەلە جاتقان، تولىپ جاتقان دەرەكتى اڭگىمەگە قاراعاندا حالقى ءسۇيىپ اتىن اڭىزعا اينالدىرعان، XVIII-عاسىردا قىزايدىڭ ءتورت اۋليەسى اتانعان بۇلعىناياق، تەكەباي، مۇسىرباي، ساسكە سىندى كەمەڭگەر بابالارىمىز ءدال سونداي اسىل ادامدار. ولار حالقىنىڭ قامىن، ەلىنىڭ يگى تۇرمىسىن ويلاعان، زەر سالا ءۇڭىلىپ ومىردەگى ساتسىزدىكتەن ساباق الىپ، ناقتى ومىردەن اقىل تاۋىپ، […]
ادەبيەت
by erjanibek × 2022 ج. ناۋرىز 11، 15:07 +06 |
وتانى جوق، وتى جوق ەل – بەيشارا، قورعانسىز، باستاپ كەتسە بەكىنىپ قيىنشىلىق ساپارىن. …كوشتى ەلسحان باتىرلار، بولاشاعى بولجاۋسىز- جاتساڭ تۇسكە كىرمەيتىن ەۆروپاعا بەت الىپ. جاسىرىپ بوي تۇندەرگە، ءۇمىت ارتىپ اق تاڭعا، ء(بىر اياعىن قىرقىپ بەرگەن ارلان سىندى قاقپانعا!) … كىردى ءبىر كۇن تۇسىنە قانعا بوككەن اكەسى، گيمالايدىڭ يىعىندا توقىم توسەپ […]
ادەبيەت
حالىق ءانى ﹙ىقىلاس وجايعا﹚ ايتامىن دەپ قازاقتىڭ قازىنايىن، تاعدىرىمنان تارتپادىم از ۋايىم. اۋەلەتە شىرقاشى حالىق ءانىن، اۋىرۋدان از ۋاقىت جازىلايىن. اسپانداتا شىرقاساڭ حالىق ءانىن، قاتپارىنان تاريحتىڭ تابىلامىن. 《اعاجايداي 》ەستىسەم ەسىل مۇڭىن، التىن التاي ءوزىڭدى ساعىنامىن. ساعىنامىن تاۋىڭدى، وزەنىڭدى، ەرتىس بويىن ەڭسەلى ەمەنىڭدى. سارى اتاننىڭ بۇيداسىن سوزا تارتىپ، كوشىم […]
بەينەماتەريالدار
كەشەگى كەڭەس وكىمەتىنىڭ سولاقاي ساياساتى سالدارىنان تالاي اقىندارىمىز ەل-جۇرتقا، كەيىنگى جاس ۇرپاققا جاريا ەتىلمەي كەلگەنى كوپكە ءمالىم. سولاردىڭ ءبىرى – اسا تالانتتى، سەگىز قىرلى، ءبىر سىرلى اقىن ءۋايىس شوندىباي ۇلى. اقىلباي، ماعاۋيا، كوكباي، ارىپتەرمەن بىرگە ءجۇرىپ، اقىندىق ونەرىن شىڭداعان ول 1873 جىلى بۇرىنعى سەمەي وبلىسىنىڭ شۇبارتاۋ اۋدانى، بارشاتاس اۋىلىنا قاراستى دوعاندى […]
ءبىلىم
بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىزدە جۇزدەن اسا ەتنوس پەن ەتنيكالىق توپتىڭ وكىلدەرى ءومىر ءسۇرىپ جاتىر. قازىرگى قازاقستان حالقى ەتنيكالىق قۇرامىنىڭ بۇل بولمىسى سوڭعى بىرنەشە عاسىردا ەلىمىز باستان وتكەرگەن ەرەكشە تاريحي كەزەڭدەردە قالىپتاستى. قازاق حالقىنىڭ ءتول ۇلتتىق مەملەكەتى سانالعان قازاق حاندىعى جويىلىپ، اۋەلى رەسەي يمپەرياسىنىڭ، كەيىننەن كسرو قۇرامىنا كىرۋى قازاق دالاسىن قونىستانعان حالىقتىڭ […]
شەجىرە
حح عاسىر – الەم قازاقتارى تاريحىنداعى قاراما-قايشىلىققا تولى كۇردەلى كەزەڭ. اسىرەسە، حح عاسىردىڭ 1920-1930 جىلدارىنداعى ستاليندىك ۇجىمداستىرۋ سالدارىنان، اشارشىلىققا ۇشىراپ، 1،5 ميلليون قازاق وزدەرىنىڭ بايىرعى اتامەكەنىن تاستاپ، بوسىپ كەتۋگە ءماجبۇر بولسا، شەكارالاس قىتاي ەلىندەگى قانداستارىمىز دا قيىن-قىستاۋ كەزەڭدى باستارىنان وتكەرىپ جاتقان ەدى. الايدا، قىتايداعى قازاقتار تۋرالى دەرەكتەر، قوعامدىق تاريحىن زەرتتەگەن […]
ءبىلىم
تاڭجارىق جولدى ۇلى – الاش يدەياسىنىڭ قىتاي قازاقتارى ورتاسىنداعى تاراتۋشىسى. ول – قىتايداعى قازاق ادەبيەتىنىڭ نەگىزىن سالۋشى قالامگەرلەردىڭ ءبىرى، اقىن، ايتىس اقىنى. سول اسىلدان قالعان سىنىق جايلى بۇگىنگى وقىرمان بىلە مە؟ تاڭجارىق اقىننىڭ ومىرىندە قانداي قۇپياعا تولى جاعدايلار بولدى؟ ونى قازاق جۇرتى كىم ارقىلى تانىدى دەگەن سۇراقتارمەن وقىرماندى تانىستىرۋ ءۇشىن بەلگىلى […]
شەجىرە
“تاريحي تۇلعالاردى زەرتتەۋ ءۇشىن تاريحقا كىرۋ كەرەك” اكادەميك سالىق زيمانوۆ جالپى قازاق تاريحىندا قازاق بيلەرىنىڭ ورنى ەرەكشە. قازاق بيلەرى ەرتە زاماندا وزدەرىنىڭ ءبىر عانا سوزىمەن نەبىر داۋلى ماسەلەلەردىڭ دۇرىس شەشىمىن تاۋىپ وتىرعان. قازاق بيلەرى ءوز زامانىندا ءادىل جانە ەلگە سىيلى بولاتىن. بيلەر ءوز ادىلدىگىمەن ەلگە تانىمال بولعان. ايتار بولساق، سونىڭ […]
سوڭعى پىكىرلەر