Sońǵy jazbalar

Asqar Tatanaıuly. Altaıǵa el qondyrǵan Er Jánibek(jalǵasy)
Shejire

Asqar Tatanaıuly. Altaıǵa el qondyrǵan Er Jánibek(jalǵasy)

Abylaı hannyń Jánibek batyrdy synaýy  Jas batyr Jánibektiń jaý aldyndaǵy qaıraty ańyz bolyp, el ishine tez jaıylady da, Abylaı han ony jete synamaq bolady, sol oıdyń oraıy borany kúrkirep, jańbyry sirkirep bir kúnniń túnine týra keledi. Joryqqa attanǵan Abylaıdyń qalyń qoly nóserli qoıý qarańǵy túndi jamyla ıendegi aǵash beıitten birer […]

Qalban YNTYHANULY: «OSPAN BATYR ShETELGE BAS SAÝǴALAÝDY OILAǴAN JOQ»
Shejire

Qalban YNTYHANULY: «OSPAN BATYR ShETELGE BAS SAÝǴALAÝDY OILAǴAN JOQ»

Sáýir aıynda bireýler Stalınniń, bireýler Gıtlerdiń dúnıege kelgenin aıtyp jatady. Ras, shynynda da solaı. Biraq,  bul aıda  osydan 63 jyl buryn qazaqtyń ardager uldarynyń biri, Shyǵys Túrkistandaǵy ult azattyq kóterilistiń dańqty qolbasshysy Ospan Silámuly sheıit bolǵan. Stalınniń, Mao ze Dýnnyń, Chan Kaı Shıdiń  jandaıshaptarymen ómiriniń sońyna deıin tiresip ótipti jaryqtyq. […]

Asqar Tatanaıuly. Altaıǵa el qondyrǵan Er Jánibek
Shejire

Asqar Tatanaıuly. Altaıǵa el qondyrǵan Er Jánibek

Jánibek batyrdyń balalyq shaǵy týraly Jánibek batyrdyń ákesi Berdáýlet Arǵynnyń Qarakesek rýynan shyqqan Qazybek bıdiń qyzymen úılengennen keıin, birneshe jyl bala kórmeı júrip, sońynda Jánibekti kóripti. Perzentke zar ata-ana jas náresteniń shildehana toıyn jasap, bolashaq batyrdyń alǵashqy tańyn ánmen atyrady. Áıelderdi shaqyryp, qaljasyn berip, at shaptyryp besik toıyn jasaıdy. Ákesi […]

Er Jánibek 300 jyl – mereı toıǵa arnalǵan tósbelgi jáne medal
Jańalyqtar

Er Jánibek 300 jyl – mereı toıǵa arnalǵan tósbelgi jáne medal

Er Jánibek halyqarylyq qoǵamdyq qorynyń medali men Er Jánibek batyrdyń 300 jyldyq mereı toıyna arnalǵan tósbelgisi  

«Túrki tildes, túgel bol!» – dep uran tastaǵan Turar Rysqulov týraly eki kitap Túrkııada jaryq kórdi
Jańalyqtar

«Túrki tildes, túgel bol!» – dep uran tastaǵan Turar Rysqulov týraly eki kitap Túrkııada jaryq kórdi

Sońǵy ýaqyttarda Túrkııada zertteýshilerdiń Turar Rysqulovqa kóbirek kóńil aýdara bastaǵany baıqalady. Munyń eki sebebi bolýy múmkin. Birinshiden, Turar Rysqulov – tatar áriptesi Mırsaıd Sultanǵalıev sııaqty búkil túrki halyqtarynyń respýblıkasyn qurý úshin kúresken qaıratker. Ekinshiden, ol Túrkııadaǵy ult-azattyq kúresiniń jetekshisi Mustafa Kemal Atatúrikti asa joǵary baǵalaǵan. Taıaýda Túrkııada jaryq kórgen Rysqulov […]

Túrkııa qazaqtarynyń erkindik jolyndaǵy uly kóshi
Shejire

Túrkııa qazaqtarynyń erkindik jolyndaǵy uly kóshi

Túrkııala turatyn qazaqtardyn uzaq-salqar kósh tarıhyna nazar aýlarǵanda bul kóshtiń qazaqtyń erkindik jolyndaǵy teńdessiz erligi ekenin kóremiz. Olar erkindik úshin adam sengisiz qandaı da bir aýyr qıynshylyqtardy bastan keshirgen. 1930- jyldary Qytaıǵa qarasty Shy ǵys Túrkistan ólkesinde Gomındań úkimetiniń gýbernatory Shyń-Shı-Saıdyń  zombylyqtaryna shydaı almaǵan qazaqtardyń Elishan Táıji men Zaıyp Táıji […]

Baýyrjannyń áńgimesi
Rýhanııat

Baýyrjannyń áńgimesi

Belgili qalamger Nábıden Ábýtálıev (1928-2010 jj.) esimi kózi qaraqty oqyrman qaýymǵa jaqsy tanys. Ol sońyna oqyrman qaýym súısine oqıtyn kóptegen mándi de, maǵynaly shyǵarmalar qaldyrdy. Olardyń qatarynda «Narkesken» romany, «Qaıran, Naryn», «О́ttiń, dúnıe» povesteri jáne basqa da týyndylary bar. Jazýshy E.Hemıngýeıdiń «Klımandjaro – qarly taý», «Mereke qyzyq mol jyldar» shyǵarmalaryn, […]

Dúken Másimhanuly. OSPAN BATYR
Rýhanııat

Dúken Másimhanuly. OSPAN BATYR

Ár-ár jerde ótip jatatyn, túrli deńgeıdegi ǵylymı májilisterde, Ospan batyr týraly sóz bola qalsa, onyń kimmen, ne úshin soǵysqanyna baılanysty qıma-shatý suraqtar aldymyzdan jıi shyǵady. Solardyń bir parasy: «Ospan kimmen maıdandasyp, qalaı batyr atandy?», «Ospannyń basty jaýy kim? Ol kommýnıstik qyzyl qytaımen maıdandasty ma? álde gomındańshyl Chan Kaıshımen soǵysty ma? […]

Aqqal Qalybaeva: «Muhtar Áýezov “Shirkin! Aqqaldyń áni!” deıtin»
Rýhanııat

Aqqal Qalybaeva: «Muhtar Áýezov “Shirkin! Aqqaldyń áni!” deıtin»

Ǵylymı eńbekteri qazaq tilindegi etistik kategorııasyn, morfemıkany, sózjasamdy zertteýge arnalǵan Qalybaeva Aqqal ájemizdiń týǵan kúni sáýirdiń 17-si. Biraq ózimen suhbattasýǵa barǵanymyzda týǵan kúni naqty esinde bolmaǵandyqtan, osy kúndi tańdap ala salǵanyn aıtty. Dese de, HH ǵasyrdyń Málik Ǵabdýlın, Muhtar Áýezov, Ǵabıden Mustafınsııaqty qazaq zııalylarymen etene aralasqan, keıinde estelik maqalalar jazǵan ájemizdiń «oılap tabylǵan» […]

HAKIMDI TOLYQ TANÝ OŃAI MA EKEN?!
Jańalyqtar

HAKIMDI TOLYQ TANÝ OŃAI MA EKEN?!

Sýrette: Zýlhaır Mansýrov Árıne, men aqyn da ádebıetshi de emespin. Sondyqtan da Abaı shyǵarmashylyǵynyń ónerli qyryna, aqyndyq bolmysyna tereńdep bara almaımyn. Men – ǵalymmyn, rýhanııattyq tanymnan shetteý, jaratylystaný ǵylymynyń ókilimin. Meniń ǵylymdaǵy pir tutarym Qanysh Imantaıuly Sátbaev. Jastyq kezde sol kisideı geologııamen aınalysýdy armandaǵan sátter bolǵan. Biraq ómir basqasha sheshimin […]