سوڭعى جازبالار

قازاق ءباسپاسوزى «قانسونار» جۋرنالىمەن تولىقتى
جاڭالىقتار

قازاق ءباسپاسوزى «قانسونار» جۋرنالىمەن تولىقتى

كەشە ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانادا «قانسونار» جۋرنالىنىڭ تۇساۋكەسەر ءراسىمى سالتاناتتى جاعدايدا ءوتتى. شارانى باسىلىم دەمەۋشىسى – «قانسونار» رەسپۋبليكالىق قاۋىمداستىعىنىڭ توراعاسى ورالباي ابدىكارىموۆ اشىپ، جۇرگىزىپ وتىردى. العاشقى سانى وقىرمانعا جول تارتقان باسىلىمنىڭ باس رەداكتورى – ساعيدوللا كوشىمباەۆ. قازاق ءباسپاسوزىن تىڭ تاقىرىپ­پەن تولىق­تىرعان ءۇنجاريا اڭشىلار مەن تابيعات جانا­شىر­لارىنا ارنالعان. وندا سايات­شىلىق، اڭشىلىق ونەردىڭ […]

تالاسبەك Əسەمقۇلوۆ. اشتىق جانە سوعىس. سانانىڭ كۇيزەلىسى…
كىتاپحانا

تالاسبەك Əسەمقۇلوۆ. اشتىق جانە سوعىس. سانانىڭ كۇيزەلىسى…

سانانىڭ كۇيزەلىسى اشتىقتىڭ سالدارىنان ادامنىڭ ىشكى دۇنيەسى، كىسىلىك سالتتارى، بۇكىل مورالدىق تۇلعاسى وڭالماس، تۇبەگەيلى وزگەرىستەرگە ۇشىرايدى. ۇزاققا سوزىلعان اشتىق ادامنىڭ رۋحاني كەلبەتىن ازدىرادى. ءبىرتۇتاس «مەن» ءبىر-بىرىنە كەرەعار بىرنەشە «مەن»-گە ىدىرايدى. «اشتىق كوپ جاعدايدا «اشتىقتىڭ ساندىراعى» دەپ اتالاتىن پسيحيكالىق كۇيزەلىسكە اكەلىپ سوعادى. ارينە، اشىعۋ بەلگىلى ءبىر دارەجەگە دەيىن پسيحيكالىق سيمپتومسىز-اق ورىستەي […]

شاكارىم مەن زياد قىتايدا
شەجىرە

شاكارىم مەن زياد قىتايدا

  شاكارىم مەن زياد قىتايدا   ارعى شاق الاساپىرانىنىڭ اڭگىمەلەرى   قىتاي قازاقتارى ىشىندەگى ۇلكەندەردىڭ ەسكە الۋىنشا، وتكەن عاسىردىڭ باسقى ونجىلدىقتارىندا، اباي عانا ەمەس، شاكارىم قۇدايبەردى ۇلىنىڭ (1858 ج. 11 شىلدە. سەمەي. كەڭبۇلاق. – 1931ج. 2 قازان. شىڭعىستاۋ) اقىندىعى، جازۋشىلىعى، فيلوسوفتىعى، تاريحشىلىعى، كومپوزيتورلىعى، تەكتى اتانىڭ ۇرپاعى ەكەنى، وتارشىل يمپەريانىڭ قىرىنا الىنعان […]

امەريكا بارلاۋشىسى ماككيەرنان مەن وسپان باتىر
شەجىرە

امەريكا بارلاۋشىسى ماككيەرنان مەن وسپان باتىر

شىڭجانداعى ۇلت ازاتتىق كۇرەستىڭ قولباسشىسى، كۇردەلى تۇلعا وسپان باتىر تۋرالى تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى ر.بولد جازعان بۇل بايسالدى زەرتتەۋ موڭعوليانىڭ «ءونوودور»  («بۇگىن») گازەتىندە (2012.05.16. №113) جارىق كورگەن بولاتىن. دالا كوكجالىنىڭ امەريكا بارلاۋشىسىمەن ارىپتەس بولعاندىعى بۇگىنگى اسكەريلەرگە دە ءبىر وي سالاتىنداي. اقش ورتالىق بارلاۋ باسقارماسىنىڭ (تسرۋ) ديرەكتورى م.حايدەن «شىن مانىسىندە قىزمەتتىك مىندەتىن اتقارىپ […]

الاشوردا تاريحىنىڭ شىعىس تۇركىستان بەتتەرى
كىتاپحانا

الاشوردا تاريحىنىڭ شىعىس تۇركىستان بەتتەرى

حح عاسىر باسىنداعى ەلەۋلى پروگرەسسيۆتى قۇبىلىس الاش قوزعالىسى ەدى. بۇل قازاق حالقىنىڭ ۇلت-ازاتتىق قوزعالىسىنىڭ جاڭا دا ساپالى دەڭگەيگە كوتەرىلىپ، حالىقتى باتىستىق ۇلگىدە ءبىلىم العان ۇلتتىق ينتەلليگەنتسيا وكىلدەرى باستايتىن دارەجەگە جەتكەندىگىنىڭ بەلگىسى ەدى. ەلدىك مۇددەنى قورعاۋ جولىندا ۇلتتىق ساياسي پارتيا قۇرىپ، مەملەكەتتىك دەڭگەيگە ۇمتىلعان الاش ارىستارىنىڭ الدىنا قويعان ماڭىزدى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى […]

شاكەرىم ايتقان قازاق وقىعاندارى…
رۋحانيات

شاكەرىم ايتقان قازاق وقىعاندارى…

شىنىندا، ولار كىمدەر ەدى؟ ولار نەگىزىنەن XIX عاسىردىڭ سوڭى XX عاسىردىڭ باسىندا پاتشالىق رەسەيدىڭ پەتەربور، ماسكەۋ، ساراتوۆ، ومبى، تومسك، ورىنبور، ۋفا، قازان، سونداي-اق شەت ەلدىڭ كاير، ستامبۇل، ۆارشاۆا ءتارىزدى ۇلكەندى-كىشىلى قالالارىندا جوعارى زايىرلى جانە ءدىني، ارنايى كاسىپتىك ورتا وقۋ ورىندارىن بىتىرگەن العاشقى قازاق وقىعاندارى بولاتىن. جالپى قازاق قوعامىندا تۇڭعىش ۇلتتىق […]

وسپان باتىر تۋرالى دەرەكتى فيلم
شەجىرە

وسپان باتىر تۋرالى دەرەكتى فيلم

وسپان 1899 ج. التايدىڭ كوك­توعاي اۋدانى، وڭدىقارا وڭىرىندە تۋىلعان. وسپان ءومىر سۇرگەن ۋاقىت ۇلتارالىق تەكەتىرەستەرگە تولى زامان بولمىسىن سول كەزدە ءومىر سۇرگەن وسپان باتىردىڭ رۋحاني ۇستازى، شىعارمالارى وس­پان باتىرعا دەم بەرگەن اعارتۋشى اقىن اقىت ولەڭدەرىنەن بايقا­لادى. شىڭجاڭدى باسقارىپ وتىرعان گومينداڭ ۇكىمەت باس­شى­سى شەن شيتساي ءوزىنىڭ «التى دۇ­رىس ساياسات» دەپ اتالاتىن […]

باتىردىڭ باتىرلىعى قارۋىنان
شەجىرە

باتىردىڭ باتىرلىعى قارۋىنان

قازاق دالاسى باسىنان تالاي جاۋگەرشىلىك زاماندى وتكەردى. نايزانىڭ ۇشىمەن، بىلەكتىڭ كۇشىمەن كيەلى ەلىمىز مەن جەرىمىزدىڭ بىرتۇتاستىعى مەن اۋىزبىرلىگىن ساقتاپ، قورعاعان حاس باتىرلاردىڭ ارقاسىندا قازاق حالقى تاريحتا امان ساقتالىپ قالدى. بەس قارۋىن اسىنىپ، ەلدىڭ مىزعىماس تىنىشتىعى ءۇشىن باسىن بايگەگە تىككەن جاۋجۇرەك ەرلەردىڭ ءبىرىنىڭ اتىن بىلسەك، ءبىرىن بىلمەيمىز. ءبىر بىلەتىنىمىز، باتىرلىق زامانداردا […]

اباي تۋرالى ەستەلىكتەر جيناعى جارىق كوردى
جاڭالىقتار

اباي تۋرالى ەستەلىكتەر جيناعى جارىق كوردى

«اباي مۇراجايىنىڭ كىتاپحاناسى» سەرياسىمەن «اباي تۋرالى ەستەلىكتەر» جيناعى تاعى دا جارىق كوردى. اباي ءومىر سۇرگەن ورتادا كۇن كەشكەن، اقىنمەن ارالاس-قۇرالاس بولعان، كوزىن كورگەن ادامداردىڭ ەستەلىكتەرى – ۇلى اقىننىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىن، ادامدىق تۇلعاسىن زەرتتەۋدە مول اقپارات بەرەدى. 1940 جىلى سەمەي قالاسىندا اباي مۇراجايىن اشۋ تۋرالى ارنايى قاۋلى شىققاننان باستاپ، ۇلى اقىنعا قاتىسى […]

باۋىرجان مومىش ۇلى: «مەن ماعجاندى كوردىم…»
رۋحانيات

باۋىرجان مومىش ۇلى: «مەن ماعجاندى كوردىم…»

ماعجاننىڭ جۇمباق ءولىمى باستاۋىش سىنىپتا – انا ءتىلىن، ورتا بۋىندا – ادەبيەتتى وقىدىق. بالا كۇنىمنەن ماعجاندى ءسۇيىپ وقۋشى ەدىم. شىعارمالارىن ەرەكشە قىزىعىپ وقىدىم، پاتريوتتىق رۋحقا تولى ولەڭدەرىنەن ءنار الدىم. سوڭعى كەزدەرى مەنى ءبىر سۇراق مازالاپ ءجۇر. بارلىق وقۋلىقتاردا ماعجاننىڭ ءومىربايانى قىسقا جازىلاتىن، تيىسىنشە ءبىر عانا سويلەممەن اياقتالاتىن. ءالى دە سولاي. […]