ەگەر اتاقتى اقىن-جازۋشىلار اراسىندا ادام بويىنداعى قاراپايىمدىلىق بويىنشا جارىس ۇيىمداستىرسا، باس بايگەنى ءسوزسىز كەسەك دارىن يەسى جاركەن بودەش ۇلى الار ەدى دەپ ويلاپ قويامىن. كەيدە بۇ كىسىنىڭ كىشىپەيىلدىگى، ءتىپتى، شەكتەن تىس سياقتاناتىنى دا جوق ەمەس… وسى اعامنىڭ پەندە بالاسىنا جاساعان قىلداي قياناتى جوق شىعار-اۋ; ودان سوڭ جاكەڭدى جان الەمى سۋداي تۇنىق، […]
اسقات كاۋكەر ۇلى. 1965 جىلى، 17 قازاندا، قحر-دىڭ قۇتىبي اۋدانىندا تۋىلعان، جوعارى ءبىلىمدى، ەڭبەك جولىن اۋىلىندا جەكەشە كاسىپكەرلىكپەن اينالىسا ءجۇرىپ 2003 جىل وتانعا ءبىر جولاتا ورالعان. 1984 جىلدان باستاپ ءوزىنىڭ جەكە تالانتتىنىڭ ارقاسىندا سول كەزدەگى ادەبي، قوعامدىق باسىلىمداردا كوپتەگەن ماقالارىمەن ولەڭ، اڭگىمەلەرى جانە جەر-سۋ اتاۋلارىنا بايلانىستى زەرتتەۋ ماقالالارى جارىق كورەدى، اۋداندىق تاريحي […]
گۇلتەگىن قۇلپىتاسى – ءبىزدىڭ عۇمىرلىق قۇندىلىعىمىز. بۇل ۇلكەن تاعدىرلى جازۋ. تاريحي سانانىڭ نەگىزى كونە تۇرىك ەسكەرتكىشتەرىندە جاتىر. ونداي ەسكەرتكىش ەش ەلدە جوق. سول زاماننىڭ وزىندە مەملەكەتتىكتى قوزعاعان، ەلدىكتى دارىپتەگەن تاسقا جازىلعان ساياسي قۇجات. قازىرگى ءبىزدىڭ دە مەملەكەتتىگىمىزدى ايقىندايتىن نەگىزگى قۇجات. ەشقاشان وزگەرمەيتىن بىزگە جەتكەن بابالاردىڭ ءتول ءسوزى. “ۇستىدە كوك اسپان، استىدا قارا جەر جارالعاندا، ەكەۋىنىڭ اراسىندا ادام بالاسى جارالعان. ادام بالاسىنىڭ ۇستىندە بۋمىن قاعاندار وتىرعان”،-دەيدى. ءبىز قازىر وسى ءسوزدى ايتا الامىز با؟ ول كەزدە ولار ايتا العان…
بۇل تالانتتى اقىن تالاپبەك ازانبايدىڭ تىرناق الدى جىر جيناعى. قولىما تيىسىمەن تاپتەشتەپ وقىپ شىقتىم. جيناق ءۇش بولىمنەن تۇرادى ەكەن: ءبىرىنشى ءبولىمى – ولەڭدەر; ەكىنشى ءبولىمى – توعاۋ جانە باللادا; ءۇشىنشى ءبولىمى – پوەمالار مەن داستاندار. اقىننىڭ داستاندارى تاريحي تاقىرىپتارعا جازىلىپتى، ءارى سايىتتاردا، پورتالداردا جاريالانىپ جۇرتتىڭ تالقىسىنا ءتۇسىپ ءجۇر، وقىرماننىڭ بەرگەن […]
قازان ايىنىڭ 8 كۇنى، شقو، وسكەمەن قالاسىنا قاراستى گلۋبوكي اۋدانى ورتالىعىندا وسپان باتىر اتىنداعى مەشىتتىڭ اشىلۋ سالتاناتى ءوتتى. اتالعان مەشىتتى سالۋعا تالاپحان مۇقيحان ۇلى سەبەپكەر بولىپ، باتىر بابا ۇرپاقتارىمەن بىرگە حالىقتى ۇيىمداستىرۋ جولىمەن جەتەكشىلىك ەتتى. سونىمەن قاتار ءدىنىم، ءدىلىم دەگەن كوپتەگەن ازاماتتار ات سالىستى. «ەر جانىبەك» حالىقارالىق قوعامدىق قورى مەن «تۇعىرىل […]
ءابدىراحمان ءارىپ ۇلىنىڭ رۋحىنا ارنايمىن. اۆتور جىل (2021ج.) جەردەن اۋىر بولدى! الەمدى جايلاعان دەرت قازاق ەلىنىڭ قاراپايىم حالقىنان تىس، بەت جۇزدىگى بولعان قايماقتارىنان، ساڭلاق قالامگەرلەرىنەن، ونەر جۇلدىزدارىنان، عالىمدارىنان، ۇستازدارىنان، ونەرلى، ونەگەلى ادامدارىنان ءبىرازىن قىرقاي جالمادى. ءساۋىر ايىنىڭ وزىندە ق. ءجۇمادىلوۆ، ە. قاسەنعالي، ە. راۋشان سىندى ادەبيەت پەن ونەر جانبوزدارىن جۇتىپ تىندى. […]
تاريحتا باراق ەسىمدى ۇلى تۇلعالاردىڭ ءبىرازىنىڭ ەسىمى اتالادى. ولار: ءاز باراق – اق وردانىڭ حانى باراقتىڭ ەڭ ۇلكەنى، ايگىلى جيرەنشە شەشەننىڭ باباسى. سامارقان حانى ناۋرىز احمەت باراق – شايباني تۇقىمى. حV عاسىردا وتكەن شىڭعىس حان شوبەرەسى – باراق. ابىلقايىردى ولتىرگەن (تۇرسىن، توعىم – شىعاي تۇقىمى) – باراق. ابىلايدىڭ توقتاحانىم توقالىنان […]
ۇشان – تەڭىز حالىق اۋىز ادەبيەتى اراسىنان دارالىق ەرەكشەلىكتەرى مەن تۇرلەرىنىڭ تىم مول ءارى كۇردەلى، قاتپارلى، اۋقىمدى، اسەرلى جانردىڭ بىرەگەيى – ايتىس ونەرى. ونىڭ جانرلىق قالىپتاسۋىن عالىمدار كۇنى بۇگىن ءالى زەرتتەپ، زەردەلەپ كەلەدى. دەيتۇرعانمەن العاشقى تەوريالىق باعامداۋلار مەن انىقتاۋلارعا نەگىزدەلگەندە، اقىندار ايتىسى – “تۇرمىس – سالت ايتىسى”، “اقىندار ايتىسى” دەگەن […]
اكەمىز ۇكى! امان بول!» كەرەكۋ قالاسىندا س.تورايعىروۆ اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەتتە قىزمەت ەتىپ جۇرگەن كەزدە، ناقتىلاي ايتساق 2005 جىلى، مەن رەكتورىمىز ە.ارىننىڭ ۇسىنىسىمەن ەرتىس ءوڭىرىنىڭ تۋماسى گ.ن.ءپوتانيننىڭ ءۇش تومدىق تاڭدامالى ەڭبەكتەرىنىڭ جيناعىن دايىنداۋعا جەتەكشىلىك جاسادىم. ۇلى عالىمنىڭ 175 جىلدىعىن وسىنداي ءبىر يگى شارۋامەن اتاپ وتپەك بولدىق. بىزگە دەيىن ۇلى عالىمنىڭ قازاق فولكلورىنان قۇراستىرىلعان […]
قحر-دىڭ التاي تاۋى جۇلگەسىندە، التاي قالاسى، الاعاق اۋىلىنا قاراستى تورعايتى اتتى كورىكتى جايلاۋ بار. جايلاۋ اتى ءحىح عاسىردا التايدا وتكەن اۋليە تورعايتى بابامىزدىڭ اتىمەن اتالسا كەرەك. ەرتىس وزەنىنە قۇياتىن التايداعى ۇلكەن وزەندەردىڭ ءبىرى سۇمدايرىق پەن بۋىرشىن وزەنى. وسى ەكى وزەننىڭ ورتاسىنداعى التاي تاۋىنىڭ جۇلگەسىن جۇرت ارال جايلاۋى دەپ اتايدى. تورعايتى […]
|
|
سوڭعى پىكىرلەر