Sońǵy jazbalar

ER JÁNIBEK – OTANShYL BATYR
Shejire

ER JÁNIBEK – OTANShYL BATYR

2006 jylǵy «Eline uran bolǵan Er Jánibek» Atty ǵylymı konferenııada sóz alǵan Qazaq memlekettik qyzdar pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń(ol kezde ınsıtýt) Qazaqstan tarıhy kafedrasynyń doenti, tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty Erdáýlet Turbekuly Berlibaev osyndaı taqyryppen sóz bastap edi. Jońǵar zamanyndaǵy alapat soǵystardy tilge tıek etken ǵalym: «Dál osy kezeńdegi erekshe mańyzdy tarıhı másele kazaq […]

Tektilik fenomeni (tarıhı-etnografııalyq paıym)
Rýhanııat

Tektilik fenomeni (tarıhı-etnografııalyq paıym)

Jańabek Jaqsyǵalıev,  M.О́temisov atyndaǵy Batys  Qazaqstan memlekettik ýnıversıtetiniń aǵa oqytýshysy,  tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty Tektiden tekti týady, Tektilik tuqym qýady. Tektilerdiń tuıaǵy, Tańdaıdy quz-qııany. Shyn tektiler halqy úshin, О́limge basyn qııady. Jaqsy, jaman demesten, Janyna jurtyn jııady… Bekasyl áýlıe (1822-1915) Sóz basy Otan tarıhy ǵylymynda zertteýshi­lerdiń dendep  boılaı  almaı júrgen dilgirliginiń […]

Jánibek jasaǵan orta jáne onyń batyrlyq izderi
Shejire

Jánibek jasaǵan orta jáne onyń batyrlyq izderi

Er Jánibek jasaǵan dáýir jońǵar shapqynshylarynyń qazaq da-lasyna talaı ret qandy joryq jasaǵan kezeńine týra keledi. «Jáńgir han dáýirinde qazaqtar men oırat jońǵarlary arasynda úsh iri shaıqas – birinshisi 1635 jyly, ekinshisi – 1643 jyly, úshinshisi– 1652 jyly bolǵan». (N. Myńjanı «Qazaqtyń qysqasha tarıhy» Úrimji 1987 jyl, 395 bet). Mine, osy […]

NAÝRYZDAǴY YRYMDAR nemese 3000 jyl buryn toılanǵan merekeniń tárbıelik syrlary haqynda
Jańalyqtar

NAÝRYZDAǴY YRYMDAR nemese 3000 jyl buryn toılanǵan merekeniń tárbıelik syrlary haqynda

Byltyrǵy Naýryz merekesine 1-2 kún qalǵan. Shymkenttegi «Aıqap» dep atalatyn móltek aýdanynda Názir Tórequlov atyndaǵy № 62 jalpy bilim beretin orta mektep bar. Sol bilim ordasynyń  oqýshylaryn muǵalimderi bastap kóshege alyp shyǵypty. Qoldarynda sypyrǵy, kúrek. «Aıqaptaǵy» ortalyq kóshelerdiń birin tazalap kele jatyr. Biz súısine qarap turǵanbyz. Osy kezde janymyzǵa jaqyndaǵan […]

Shámis Qumaruly. “О́mir ótkelderi”(roman)
Kitaphana

Shámis Qumaruly. “О́mir ótkelderi”(roman)

Jazýshy Shámis Qumaruly 15.04. 1952 jyly Qytaı halyq respýblıkasynyń Morı qazaq avtonomııaly aýdanynda dúnıege kelgen. 1974 – 1978 j aralyǵynda Sın – zıan ýnıversıtetiniń fızıka fakýltetinde oqyǵan. 1978 – 1982 j aralyǵynda Sın – zıan oqý aǵartý baspasynda redaktor aýdarmashy bolǵan. 1982 – jyldan 1997 jyl aralyǵanda «Shuǵyla» jýrnalynda redaktor, […]

QOSh KELDIŃ, NAÝRYZ!
Rýhanııat

QOSh KELDIŃ, NAÝRYZ!

Jer júzindegi jurttardyń báriniń de túrli-túrli meıramdary bolady. Máselen, din meıramy, ult meıramy, memleket meıramy sekildi. О́zgelerdi bylaı qoıa turyp, ózimizdiń sybaılasymyz orys jurtyn alsaq, bul týraly qazaqtyń maqaly da bar: «Orysta meıram kóp, qazaqta aıran kóp». Bizdiń qazaq aıranǵa baı bolǵa­nymen, meıramǵa jarly ekendigi osydan da kórinedi. Jalpy musylman […]

UL – ULAǴATYŃ, QYZ – UIaTYŃ
Rýhanııat

UL – ULAǴATYŃ, QYZ – UIaTYŃ

HHI ǵasyrdy temirlený dáýiri dep aıtýǵa bolady. Bilgiń kelgen dúnıeniń bári (qaı salada bolmasyn) ınternette jaınap, saırap tur. Tek temir túımeni basasyz. Adamdar oqshaýlanyp, jalǵyzdyqqa yńǵaılanǵan. Eshkim shaqyrylmaı esik qaǵyp, ruqsat suramaı úıińizge kirmeıdi. Adamdardyń ómir súrý ólshemderi adam aıtqysyz ózgeristerge tap boldy. Qalaı bolǵanda da adamdar ósip-ónip, kóbeıip otyrady. […]

Maıra KEREI, opera ánshisi, qazaqstannyń eńbek sińirgen ártisi: ÁDEMILIKKE JANYM QUMAR
Rýhanııat

Maıra KEREI, opera ánshisi, qazaqstannyń eńbek sińirgen ártisi: ÁDEMILIKKE JANYM QUMAR

– Siz álemdik deńgeıdegi opera juldyzysyz. Vokaldyq múmkindigińiz minsiz  ári ándi sheber oryndaısyz. Sondyqtan, árbir konertińizdi asyǵa kútemiz. Astanada aldaǵy ýaqytta konert berý oıyńyzda bar ma? Tynysbek, qala turǵyny – Rahmet! Bıyl shyǵarma­shylyǵyma ári Qazaqstanǵa kelgenime 20 jyl toldy. Bul az ýaqyt emes. Soǵan oraı, jeke keshimdi ótkizbekpin. Elimizdiń tóri – Astanada án salý  úlken abyroı dep sanaımyn. Qazirgi […]

Maqsutqan Barkól- Dáleıuly. Arýaǵyń aýnasyn
Rýhanııat

Maqsutqan Barkól- Dáleıuly. Arýaǵyń aýnasyn

                   Arýaǵyń aýnasyn (Terme- tolǵaý) (Erjánibek batyrdyń úsh júz jyldyq mereı toıyna) Maqsutqan Barkól- Dáleıuly Abylaı hannyń aq týyn, Jan daýyspen qoldaǵan. Uly qazaq handyǵyn, Nar namyspen qorǵaǵan. Qaıta shapqan Jońǵarǵa, Tas bóget bop ornaǵan. Arýaǵyń aýnasyn, Erjánibek- ór babam!!!   Úsh […]

KITAP PEN FILM
Rýhanııat

KITAP PEN FILM

Qazir jer basyp, tiri júrgen adamdardan sórelerde jınalyp, qoımalarda qalanyp turǵan, ústelderde ashylyp, dorbalarynda tyǵylyp jatqan kitaptyń sany kóp shyǵar. Álbette, kitap óte kóp. Oqýlyqtar men ǵylymı kitaptardy bylaı qoıǵanda, kórkem ádebıettiń ózin sanap shyǵý múmkin emes bolar. Múmkin bolsa da, asqan tabandylyqpen, kóptiń jabylýymen bitetin is bolsa kerek. Endi […]