كۇن ميفولوگياسى «الاشا حان» ەسىمى قازاق حالقىنىڭ شەجىرە اڭىزدارىندا كەزدەسىپ قالادى. قازاقتىڭ ۇلتتىق سانا-سەزىمىندەگى ۇلتتىڭ ەكىنشى اتى بولىپ ەسەپتەلەتىن «الاش» ءسوزىنىڭ ماڭىزى ءتىپتى دە جوعارى. الاش قازاق حالقىنىڭ تولقۇجاتى، سوندىقتان ونىڭ تابيعاتىن ءتۇسىنۋ قاجەتتىلىگىن ايتپاي-اق قويۋعا بولادى. الاش تۋرالى تولىققاندى شەجىرە اڭىزى بىرەن-ساران، ولاردىڭ دا كوپشىلىگى ءبىر-ەكى اۋىز ءسوز تۇرىندە […]
ەر جانىبەك ءباھادۇردىڭ 300 جىلدىق تويىنا ارنالعان جىر مۇشايراسىندا باس جۇلدە العان ولەڭ. ابىلايدىڭ قايراۋلى قانجارى دەپ، زامانىندا داۋىسىڭ جەر جارىپ ەد. اتا جاۋمەن ايقاسقان ارىستانداي، سەندە دە ارمان بار ما ەكەن ەر جانىبەك؟! تارالعىدا ءسىرى بوپ قوس تاقىمىڭ، جەر بەرمەدىڭ جاۋىڭا تاسپا – ءتىلىم. نامىسىڭدى ءتۇيىپ اپ شۇبەرەككە، […]
ەر جانىبەك بابا رۋحىنا ارنالادى. ىشىندە التى الاشتىڭ زاتىڭ دارا، جىر جازدىم وزىڭە ارناپ باتىر بابا. باسىڭا جينالدى جۇرت “جانىبەك” دەپ، اتتاعان ازاتتىقپەن عاسىر جاڭا. اززاتتىق ۇيتقىسى بوپ بىرلىگىمنىڭ، ءوزىڭدى ەسكە الاتىن تۋدى كۇنىم. اينالىپ التىن قازىق – كەسەنەڭدى، ورالىپ كەلگەن مەن دە ءبىر ق ۇلىنمىن. ەرلىگى بۇگىنگىگە بولعان […]
كەڭدىك. بيىكتىك. تەرەڭدىك. وسىناۋ ءبىر-بىرىنەن اجىراماس ءۇش ۇعىم ارقىلى اباي جىرىنداعى، اباي سوزىندەگى ۇلىلىقتى ۇعىپ، ۇرپاققا اشىپ ايتامىن، نە بيىككە شىعامىن، نە تەرەڭگە بويلايمىن دەگەن ادامنىڭ ءوزى جوعارى شىقسا، باسى اينالارى، تومەن تۇسسە، تۇنشىعارى انىق. ويتكەنى، اباي رۋحى اسپانداي اسقاق، قارا جەردەي قاسيەتتى، اقىن ويى قازاقتىڭ كەڭ بايتاق دالاسىنداي بارلىق […]
ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العالى بەرى شەتتەن كەلگەن قانداستاردى قولداۋ جۇمىستارىن ەش توقتاتقان ەمەس. تاريحي وتانىنا ەتنكالىق قازاقتاردى شاقىرۋدىڭ تاعى ءبىر جولى جاس ۇرپاقتى قازاقستاندا ءبىلىم الۋىن قامتاماسىز ەتۋ. ءدال وسى سالادا كوپ جىلدان بەرى ايانباي ەڭبەك ەتىپ كەلە جاتقان ماماننىڭ ءبىرى – تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، قاۋىمداستىرىلعان پروفەسسور، ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-ءنىڭ جوعارى وقۋ […]
– مىقتىڭ ءۇيى، ءۇستىن باسپاڭدار، مىقتىڭ ۇيىنە قاراپ قول شىعارماڭدار، مىقتىڭ ۇيىنە قاراپ دارەت سىندىرماڭدار، – دەيتىن اتا-انا ءسوزى ەس بىلگەننەن قۇلاعىمىزعا سىڭگەن. ءبىز ونى بۇلجىتپاي ورىنداۋشى ەدىك. كوشىپ كەلە جاتقاندا، جول بويىنان ۇيىلگەن توبە-توبە تاستار كورىنسە: – مىناۋ مىقتىڭ ءۇيى ەكەن-دەپ كوش اينالىپ وتەتىن. سودان دا ءبىز «مىقتىڭ ءۇيىن» […]
(ىستامبول ميمار سينان كوركەم ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى، تاريحشى ابدۋاقاپ قارامەن سۇقبات) سوزدىك قورىمدى سوزدىكپەن تولتىردىم «ادام ايداسا بارمايسىڭ، ءدام ايداسا قالمايسىڭ» دەگەندەي، ءدام تارتىپ، ىستامبۇل قالاسىنا كەلىپ قالعانىمىزدا، وزىڭىزبەن كەزدەسىپ، كەڭەسۋدىڭ ءساتى ءتۇستى. شەتەلدە تۋىپ وسكەن قازاق عالىمداردىڭ ءومىر-بايانى ەلدەگى اعايىنعا قىزىق بولارى ءسوزسىز. سوندىقتان، اۋەلگى ءسوزدى ءوزىڭىزدىڭ ءومىر-تاريحىڭىزدان باستاساق. […]
دالا بوزتورعايى قانداي سۇيكىمدى، قانداي سۇلۋ، قانداي جاعىمدى، قانداي اياۋلى دەسەڭىزشى؟! ول قۇمايت جەرگە، قاعىر تاستارعا قونبايدى. ول داۋىلدى نوسەرلەرگە قارسى ۇشا الادى، ايازداردا توڭبايدى. ول بۇكىل تابيعات دۇنيەسىنە، جان-جانۋارعا، ادامزاتقا سۇلۋلىق سيلايتىن كيەلى قۇس. ول تامىلجىتا ءان شىرقاعاندا كوكتەم ايى ەرەكشە قۇلپىرىپ، بۇكىل تىرشىلىك يەسىنىڭ جانىن اسەم ساز كەرنەيدى. […]
ماقالامىزعا وزەك ەتىپ العالى وتىرعان كەيىپكەرىمىز تۋرالى اڭىزداردى 10-12 جاسىمىزدان باستاپ ەستىگەن شىعارمىز، ءسىرا. ەرتەگى ىسپەتتى سول اڭگىمەلەردىڭ ايتار ويى ءبىر عانا نارسەگە كەلىپ تىرەلەتىن. ول – وتكەن زاماندا جالايىر شورا دەگەن عاجاپ قۇسبەگىنىڭ ءومىر سۇرگەندىگى. ونىڭ ەرەكشە قاسيەتى – ساياتشىلىقتىڭ نەبىر قۇپيالارىن جەتە مەڭگەرىپ قانا قويماي، قۇستاردىڭ دا ءتىلىن […]
بۇگىن تاۋەلسىز قازاقستان ادەبيەتىنىڭ ءىرى ءارى كورنەكتى وكىلدەرىنىڭ ءبىرى مۇرات شايماراننىڭ 50 جاسقا تولعان مەرەيلى تۋعان كۇنى. شايىر، ۇستاز، ابزال اعا، اسىل جار، ارداقتى اكە… مۇرات شايماران شىعارماشىلىعى پوەزياعا قۇمارتقان قاۋىمعا شىعىس دالاسىنىڭ كەڭ توسىندە تابيعات شاراپاتىنا شومىلىپ شالقايا، ءومىر ءنارىن، جىر سۋسىنىن سىمىرگەن شايىرداي كۇي كەشتىرەدى. شايماراندىق كوركەم ەستەتيكاعا […]
|
|
سوڭعى پىكىرلەر