كەڭدىك. بيىكتىك. تەرەڭدىك. وسىناۋ ءبىر-بىرىنەن اجىراماس ءۇش ۇعىم ارقىلى اباي جىرىنداعى، اباي سوزىندەگى ۇلىلىقتى ۇعىپ، ۇرپاققا اشىپ ايتامىن، نە بيىككە شىعامىن، نە تەرەڭگە بويلايمىن دەگەن ادامنىڭ ءوزى جوعارى شىقسا، باسى اينالارى، تومەن تۇسسە، تۇنشىعارى انىق. ويتكەنى، اباي رۋحى اسپانداي اسقاق، قارا جەردەي قاسيەتتى، اقىن ويى قازاقتىڭ كەڭ بايتاق دالاسىنداي بارلىق […]
ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العالى بەرى شەتتەن كەلگەن قانداستاردى قولداۋ جۇمىستارىن ەش توقتاتقان ەمەس. تاريحي وتانىنا ەتنكالىق قازاقتاردى شاقىرۋدىڭ تاعى ءبىر جولى جاس ۇرپاقتى قازاقستاندا ءبىلىم الۋىن قامتاماسىز ەتۋ. ءدال وسى سالادا كوپ جىلدان بەرى ايانباي ەڭبەك ەتىپ كەلە جاتقان ماماننىڭ ءبىرى – تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، قاۋىمداستىرىلعان پروفەسسور، ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-ءنىڭ جوعارى وقۋ […]
– مىقتىڭ ءۇيى، ءۇستىن باسپاڭدار، مىقتىڭ ۇيىنە قاراپ قول شىعارماڭدار، مىقتىڭ ۇيىنە قاراپ دارەت سىندىرماڭدار، – دەيتىن اتا-انا ءسوزى ەس بىلگەننەن قۇلاعىمىزعا سىڭگەن. ءبىز ونى بۇلجىتپاي ورىنداۋشى ەدىك. كوشىپ كەلە جاتقاندا، جول بويىنان ۇيىلگەن توبە-توبە تاستار كورىنسە: – مىناۋ مىقتىڭ ءۇيى ەكەن-دەپ كوش اينالىپ وتەتىن. سودان دا ءبىز «مىقتىڭ ءۇيىن» […]
(ىستامبول ميمار سينان كوركەم ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى، تاريحشى ابدۋاقاپ قارامەن سۇقبات) سوزدىك قورىمدى سوزدىكپەن تولتىردىم «ادام ايداسا بارمايسىڭ، ءدام ايداسا قالمايسىڭ» دەگەندەي، ءدام تارتىپ، ىستامبۇل قالاسىنا كەلىپ قالعانىمىزدا، وزىڭىزبەن كەزدەسىپ، كەڭەسۋدىڭ ءساتى ءتۇستى. شەتەلدە تۋىپ وسكەن قازاق عالىمداردىڭ ءومىر-بايانى ەلدەگى اعايىنعا قىزىق بولارى ءسوزسىز. سوندىقتان، اۋەلگى ءسوزدى ءوزىڭىزدىڭ ءومىر-تاريحىڭىزدان باستاساق. […]
دالا بوزتورعايى قانداي سۇيكىمدى، قانداي سۇلۋ، قانداي جاعىمدى، قانداي اياۋلى دەسەڭىزشى؟! ول قۇمايت جەرگە، قاعىر تاستارعا قونبايدى. ول داۋىلدى نوسەرلەرگە قارسى ۇشا الادى، ايازداردا توڭبايدى. ول بۇكىل تابيعات دۇنيەسىنە، جان-جانۋارعا، ادامزاتقا سۇلۋلىق سيلايتىن كيەلى قۇس. ول تامىلجىتا ءان شىرقاعاندا كوكتەم ايى ەرەكشە قۇلپىرىپ، بۇكىل تىرشىلىك يەسىنىڭ جانىن اسەم ساز كەرنەيدى. […]
ماقالامىزعا وزەك ەتىپ العالى وتىرعان كەيىپكەرىمىز تۋرالى اڭىزداردى 10-12 جاسىمىزدان باستاپ ەستىگەن شىعارمىز، ءسىرا. ەرتەگى ىسپەتتى سول اڭگىمەلەردىڭ ايتار ويى ءبىر عانا نارسەگە كەلىپ تىرەلەتىن. ول – وتكەن زاماندا جالايىر شورا دەگەن عاجاپ قۇسبەگىنىڭ ءومىر سۇرگەندىگى. ونىڭ ەرەكشە قاسيەتى – ساياتشىلىقتىڭ نەبىر قۇپيالارىن جەتە مەڭگەرىپ قانا قويماي، قۇستاردىڭ دا ءتىلىن […]
بۇگىن تاۋەلسىز قازاقستان ادەبيەتىنىڭ ءىرى ءارى كورنەكتى وكىلدەرىنىڭ ءبىرى مۇرات شايماراننىڭ 50 جاسقا تولعان مەرەيلى تۋعان كۇنى. شايىر، ۇستاز، ابزال اعا، اسىل جار، ارداقتى اكە… مۇرات شايماران شىعارماشىلىعى پوەزياعا قۇمارتقان قاۋىمعا شىعىس دالاسىنىڭ كەڭ توسىندە تابيعات شاراپاتىنا شومىلىپ شالقايا، ءومىر ءنارىن، جىر سۋسىنىن سىمىرگەن شايىرداي كۇي كەشتىرەدى. شايماراندىق كوركەم ەستەتيكاعا […]
وسپان باتىر يسلام ۇلىنىڭتۋعانىنا 110 جىل («ازاتتىقتىڭ وشپەس رۋحى» اتتى حالىقارالىق عىلىمي-تəجىريبەلىك كونفەرەنتسياسىندا جاسالعان بايانداما) 1940-1950 جىلدارى ورتالىق ازيانىڭ شىعىس بولىگى: مونعوليا. شىعىس تۇركىستان گەوگرافيالىق اۋماعىندا توتەنشە ساياسي جاعداي قالىپتاستى. شىعىس تۇركىستاندا ولكەدەگى حالىقتاردىڭ ۇلت ازاتتىعى ءۇشىن كۇرەس باستالدى. گومينداڭ ۇكىمەتى كورشىلەس مونعوليا شەكاراسىنا قاراي شەگىنگەن ۇلت ازاتشىلارىنىڭ سوڭىنا ءتۇسىپ مونعول […]
ات پەن كەكىلىك ومارعازى ايتان ۇلى مەن عاني سارجان ۇلى ەكەۋى كەزىكسە بولدى ءبىرىن-ءبىرى ازىل-قالجىڭمەن قاعىتپالاپ وتىرادى ەكەن. ءسالي سادۋاقاس، ءشامىس قۇمارلار بار ءبىر داستارقاندا قۋىرماشتىڭ ەتىن تەرىپ جەپ، قاربىتا اساپ جاتقان عانيعا ومارعازى: – قاردى تەبە جايىلاتىن، مىنىستەن ەندى بوساعان ات سەكىلدى قارايعانىن قالدىرماي سىپىردىڭ، – عوي دەسە عاني: – قار استىنان […]
شىعىس تۇركىستاننىڭ تاۋەلسىزدىگى ءۇشىن كۇرەسكەن ۇلت ازاتتىق كوتەرىلىستىڭ قولباسشىسى وسپان باتىر ءسىلام ۇلىنىڭ (1899-1951) تۋعانىنا 120 جىل تولۋىنا وراي وتكەن «تۇران ءرومانتيزمى» تاقىرىبىندا وتكەن سۋرەت، قولونەر بايقاۋىنىڭ جەڭىمپازدارى انىقتالدى. ۇلت ازاتتىق كوتەرىلىستىڭ قولباسشىسى وسپان باتىر ءسىلام ۇلىنىڭ بەينەسى تاريحتا زەرتتەلىپ، ادەبيەتتە سومدالعانىمەن، كوركەمونەردە مۇلدە قوزعالماعان تىڭ تاقىرىپ. كورمە وسىنىسىمەن دە ەرەكشە. كورمەگە […]
|
|
سوڭعى پىكىرلەر