سوڭعى جازبالار

الاشتان شىققان العاشقى دەپۋتاتتار
شەجىرە

الاشتان شىققان العاشقى دەپۋتاتتار

XIX ع. اياعى مەن XX ع. باسىندا قازاق دالاسىندا رەسەيدىڭ ساياسي پارتيالارىنىڭ فيليالدارى اشىلا باستادى. 1905-1906 جىلدارى سول كەزدەگى قازاق قالالارىندا «كادەت»، «نارودنايا سۆوبودا»، «سوتسيال دەموكراتتار» جانە ت.ب. پارتيالار رەسمي تۇردە تىركەلىپ، وزدەرىنىڭ ۇگىت- ناسيحات جۇمىستارىن جۇرگىزىپ تۇرعان. ىشكى رەسەيدەگى تولقۋلاردىڭ ەكپىنى قازاق قالالارىن دا شارپىپ، پاتشاعا قارسى ەرەۋىلدەر مەن […]

رۋحانيات

ءبىرىنشى رەسپۋبليكا – الاش

«الاش ارىستارى بىزگە مەملەكەتتىلىك يدەياسىن تۋ ەتىپ كوتەرۋدى تابىستاپ كەتتى. 1991 جىلى قۇرىلعان قازاقستان رەسپۋبليكاسى – سول ارىستاردىڭ اسىل ارمانىنىڭ جۇزەگە اسۋى. ءبىزدىڭ ەندىگى مىندەتىمىز – وسى تاۋەلسىز مەملەكەتىمىزدى كوزدىڭ قاراشىعىنداي ساقتاۋىمىز كەرەك». نۇرسۇلتان نازارباەۆ جاڭا كۇنتىزبەگە سايكەس، بۇگىن جەلتوقساننىڭ 25-ءسى كۇنى (ەسكىشە جىل ساناۋمەن 12 جەلتوقسان) قازاقتىڭ ءبىرىنشى رەسپۋبليكاسى – […]

نىعمەت مىڭجان اتىنداعى ارنايى سىيلىق يەگەرى قويشىبەك مۇباراك: ءبورىلى كوش
ادەبيەت

نىعمەت مىڭجان اتىنداعى ارنايى سىيلىق يەگەرى قويشىبەك مۇباراك: ءبورىلى كوش

ءبورىلى كوش  الماتىدا تۋماعانىممەن، تۇرعانىما ۇزاق بولعاسىن وسى جەردىڭ تۇرعىنى سانالىپ كەتكەنمىن. سونىمەن الماتىدان شىعىستاعى كەشەگى باتىر بابام جانەكەمنىڭ جاتقان جەرى قالبا تاۋ وڭىرىنە كوشىپ كەلگەن تۋىسقاندارىما ەسەندەسىپ بارىپ قايتپاق بولعانمىن. الماتى-سەمەي پويىزنا ءمىنىپ قولىمداعى شاعىن دوربامدى جايعاستىرىپ ەندى وتىرا بەرگەنىمدە مەنىڭ جانىما ارتىنىپ – تارتىنعان اۋىل اقساقالى كەلىپ جايعاستى. […]

ماعجان مەن سماعۇل
شەجىرە

ماعجان مەن سماعۇل

  الاش زيالارىنىڭ اراسىنداعى تىعىز بايلانىس، ولاردىڭ ءبىر-ءبىرىن رۋحاني ءھام ماتەريالدىق تۇرعىدان دەمەۋى – شىنايى تاريحي فاكت بولسا، وسى شىندىق ءسات سايىن اشىلىپ جاتقانىنا جانىڭ قۋانادى. الماتىدان استاناعا اراعا كەمى ەكى-ءۇش كۇن سالىپ جەتەتىن «جاس قازاق» اپتالىعى 2014 جىلى 7 قاراشادا (№ 44) جارق ەتكىزىپ بايقال ءبايادىلوۆتىڭ «سۋرەت قۇپياسى» اتتى […]

تاۋەلسىزدىگىمىزدى جاھانعا جاريا ەتكەن قازاق
رۋحانيات

تاۋەلسىزدىگىمىزدى جاھانعا جاريا ەتكەن قازاق

قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىك العانىن حالىقارالىق باق–تا العاش جاريالاعان قازاق قازىر ميۋنحەن قالاسىندا تۇرادى. قازسسر-ءدىڭ جوعارعى كەڭەسى 1991 جىلعى جەلتوقساننىڭ 16-سى كۇنى تۇستەن كەيىن قازاق ەلىن تاۋەلسىز مەملەكەت دەپ جاريالاپ، ەلدىڭ اتاۋىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى دەپ وزگەرتتى. قازاق تاريحى ءۇشىن ەڭ قۋانىشتى حاباردىڭ ءبىرىن حالىقارالىق باق ارقىلى تىكەلەي ەفيردە الەمگە تاراتۋ باقىتى بۇيىرعان جۋرناليست – سول كەزدە «ازاتتىق» راديوسىندا قىزمەت ەتكەن […]

اسقار تاتاناي ۇلى اتىنداعى ءبىرىنشى ورىن يەگەرى مۇرات الماسبەك ۇلى: ءۇش بەيىت
ادەبيەت

اسقار تاتاناي ۇلى اتىنداعى ءبىرىنشى ورىن يەگەرى مۇرات الماسبەك ۇلى: ءۇش بەيىت

  اندا-ساندا ات تۇمسىعىنىڭ ارقان بويى الدىنان پىر-پىر بودەنە ۇشادى. باسقا دۇنيە تىپ-تىنىش. ورتالانىپ قالعان موماقان اي سەڭگىردىڭ تاقىمىنداعى شاشاقتى نايزانىڭ كوكاياز جۇزىندە ءدىرىل قاعادى. ساۋ جەلگەن قۇر اتتاردىڭ قۇيرىق ۇشى جەنتەك-جەنتەك توپىرىق، جوسىلعان ءىز. كودەلى جەردىڭ كوبەسىن سوگە دۇبىرلەتكەننىڭ ءبىرى – بايشاعىر. مويىنىندا سالا قۇلاش ساداق، ارقاسىندا جىلان ءتىلدى […]

“الماتى” تەلەارناسى وسپان باتىر تۋرالى فيلم تۇسىرۋدە
جاڭالىقتار

“الماتى” تەلەارناسى وسپان باتىر تۋرالى فيلم تۇسىرۋدە

استانا. 21 قاراشا. Baq.kz – وسپان باتىرعا وزگەشە كوزقاراس. “الماتى”تەلەارناسى تاۋەلسىز “يسلام شىعىس تۇركىستان” اۆتونومياسىن قۇرۋعا بۇكىل عۇمىرىن سارپ ەتكەن التاي وعلانى تۋرالى تىڭ ماعلۇماتتار تاپتى. سونىڭ نەگىزىندە اۋقىمدى دەرەكتى فيلم ءتۇسىرۋدى كوزدەپ وتىر. ارنا تىلشىلەرى شەت مەملەكەتكە ساپار شەگىپ، باتىردىڭ كوزىن كورگەن، بىرگە سوعىسقان قازىرگى قارت ساربازبەن سۇحباتتاسىپ كەلدى. […]

“ەلىنە ۇران بولعان ەر جانىبەك” اتتى حالىقارالىق پروزالىق شاعارمالار بايقاۋى. اقىت ء ۇلىمجى اتىنداعى باس جۇلدە يەگەرى قانات ابىلقايىر
ادەبيەت

“ەلىنە ۇران بولعان ەر جانىبەك” اتتى حالىقارالىق پروزالىق شاعارمالار بايقاۋى. اقىت ء ۇلىمجى اتىنداعى باس جۇلدە يەگەرى قانات ابىلقايىر

  «ەلىنە ۇران بولعان ەر جانىبەك» اتتى حالىقارالىق پروزالىق شىعارمالار بايقاۋىنا!     قارعا تامىر (اڭگىمە) – اتا، اتا، قازمويىن قارا ءۇزىپ ءبىرىنشى بولىپ كەلە جاتىر… – اقسارباس، اقسارباس، بوتاقانىمدى بايتوقتى بابامنىڭ رۋحى جەبەي گورسىن… سارى دالانىڭ اپشىسىن قۋىرعان ات تۇياعىنىڭ ءدۇبىرى قۇلاق تۇندىرادى. قيقۋ سالعان ءدۇيىم جۇرت پەن ۇران […]

التىن وردا مەملەكەتى
شەجىرە

التىن وردا مەملەكەتى

  1227 جىلى جوشى ولگەن سوڭ ونىڭ ورنىنا ۇلى باتىي وتىردى. 1235 جىلى مونعول يمپەرياسىنىڭ استاناسى قاراقورىمدا بولعان قۇرىلتايدا باتىسقا (ەۋروپاعا) شاپقىنشىلىق جورىق جاساۋ ۇيعارىلدى. بۇل جورىق 1236 جىلى باستالادى. التىن وردانىڭ استاناسى ساراي-باتۋ، ال كەيىنىرەك ساراي-بەركە قالاسى بولدى. تۇرىك دەرەكتەرىندە باتىي حاننىڭ اسكەرلەرى قىپشاقتار دەپ اتالدى. سەبەبى، ۇلان-عايىر ولكەدە […]

شاعاتاي ءتىلى
رۋحانيات

شاعاتاي ءتىلى

شاعاتاي ءتىلى (جغتای — جاعاتوي; ۇيع. چاغاتاي — چاعاتاي; ءوز. ﭼىﻐﺎتوي — Chigʻatoy) — ءبىر كەزدەرى ورتالىق ازيادا كەڭ تارالعان، قازىر ءولى تىلگە اينالعان تۇركى ءتىلى. «شاعاتاي» ءسوزى شاعاتاي ۇلىسىنىڭ اتىنان كەلىپ شىققان. شاعاتاي حاندىعى شىڭعىس حاننىڭ ەكىنشى ۇلى شاعاتاي حاننىڭ اتىمەن اتالعان. وسى تىلدە سويلەگەن كوپتەگەن شاعاتاي تۇرىكتەرى مەن تاتارلار وزدەرىن […]