سوڭعى جازبالار

تاۋەلسىزدىگىمىزدى جاھانعا جاريا ەتكەن قازاق
رۋحانيات

تاۋەلسىزدىگىمىزدى جاھانعا جاريا ەتكەن قازاق

قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىك العانىن حالىقارالىق باق–تا العاش جاريالاعان قازاق قازىر ميۋنحەن قالاسىندا تۇرادى. قازسسر-ءدىڭ جوعارعى كەڭەسى 1991 جىلعى جەلتوقساننىڭ 16-سى كۇنى تۇستەن كەيىن قازاق ەلىن تاۋەلسىز مەملەكەت دەپ جاريالاپ، ەلدىڭ اتاۋىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى دەپ وزگەرتتى. قازاق تاريحى ءۇشىن ەڭ قۋانىشتى حاباردىڭ ءبىرىن حالىقارالىق باق ارقىلى تىكەلەي ەفيردە الەمگە تاراتۋ باقىتى بۇيىرعان جۋرناليست – سول كەزدە «ازاتتىق» راديوسىندا قىزمەت ەتكەن […]

اسقار تاتاناي ۇلى اتىنداعى ءبىرىنشى ورىن يەگەرى مۇرات الماسبەك ۇلى: ءۇش بەيىت
ادەبيەت

اسقار تاتاناي ۇلى اتىنداعى ءبىرىنشى ورىن يەگەرى مۇرات الماسبەك ۇلى: ءۇش بەيىت

  اندا-ساندا ات تۇمسىعىنىڭ ارقان بويى الدىنان پىر-پىر بودەنە ۇشادى. باسقا دۇنيە تىپ-تىنىش. ورتالانىپ قالعان موماقان اي سەڭگىردىڭ تاقىمىنداعى شاشاقتى نايزانىڭ كوكاياز جۇزىندە ءدىرىل قاعادى. ساۋ جەلگەن قۇر اتتاردىڭ قۇيرىق ۇشى جەنتەك-جەنتەك توپىرىق، جوسىلعان ءىز. كودەلى جەردىڭ كوبەسىن سوگە دۇبىرلەتكەننىڭ ءبىرى – بايشاعىر. مويىنىندا سالا قۇلاش ساداق، ارقاسىندا جىلان ءتىلدى […]

“الماتى” تەلەارناسى وسپان باتىر تۋرالى فيلم تۇسىرۋدە
جاڭالىقتار

“الماتى” تەلەارناسى وسپان باتىر تۋرالى فيلم تۇسىرۋدە

استانا. 21 قاراشا. Baq.kz – وسپان باتىرعا وزگەشە كوزقاراس. “الماتى”تەلەارناسى تاۋەلسىز “يسلام شىعىس تۇركىستان” اۆتونومياسىن قۇرۋعا بۇكىل عۇمىرىن سارپ ەتكەن التاي وعلانى تۋرالى تىڭ ماعلۇماتتار تاپتى. سونىڭ نەگىزىندە اۋقىمدى دەرەكتى فيلم ءتۇسىرۋدى كوزدەپ وتىر. ارنا تىلشىلەرى شەت مەملەكەتكە ساپار شەگىپ، باتىردىڭ كوزىن كورگەن، بىرگە سوعىسقان قازىرگى قارت ساربازبەن سۇحباتتاسىپ كەلدى. […]

“ەلىنە ۇران بولعان ەر جانىبەك” اتتى حالىقارالىق پروزالىق شاعارمالار بايقاۋى. اقىت ء ۇلىمجى اتىنداعى باس جۇلدە يەگەرى قانات ابىلقايىر
ادەبيەت

“ەلىنە ۇران بولعان ەر جانىبەك” اتتى حالىقارالىق پروزالىق شاعارمالار بايقاۋى. اقىت ء ۇلىمجى اتىنداعى باس جۇلدە يەگەرى قانات ابىلقايىر

  «ەلىنە ۇران بولعان ەر جانىبەك» اتتى حالىقارالىق پروزالىق شىعارمالار بايقاۋىنا!     قارعا تامىر (اڭگىمە) – اتا، اتا، قازمويىن قارا ءۇزىپ ءبىرىنشى بولىپ كەلە جاتىر… – اقسارباس، اقسارباس، بوتاقانىمدى بايتوقتى بابامنىڭ رۋحى جەبەي گورسىن… سارى دالانىڭ اپشىسىن قۋىرعان ات تۇياعىنىڭ ءدۇبىرى قۇلاق تۇندىرادى. قيقۋ سالعان ءدۇيىم جۇرت پەن ۇران […]

التىن وردا مەملەكەتى
شەجىرە

التىن وردا مەملەكەتى

  1227 جىلى جوشى ولگەن سوڭ ونىڭ ورنىنا ۇلى باتىي وتىردى. 1235 جىلى مونعول يمپەرياسىنىڭ استاناسى قاراقورىمدا بولعان قۇرىلتايدا باتىسقا (ەۋروپاعا) شاپقىنشىلىق جورىق جاساۋ ۇيعارىلدى. بۇل جورىق 1236 جىلى باستالادى. التىن وردانىڭ استاناسى ساراي-باتۋ، ال كەيىنىرەك ساراي-بەركە قالاسى بولدى. تۇرىك دەرەكتەرىندە باتىي حاننىڭ اسكەرلەرى قىپشاقتار دەپ اتالدى. سەبەبى، ۇلان-عايىر ولكەدە […]

شاعاتاي ءتىلى
رۋحانيات

شاعاتاي ءتىلى

شاعاتاي ءتىلى (جغتای — جاعاتوي; ۇيع. چاغاتاي — چاعاتاي; ءوز. ﭼىﻐﺎتوي — Chigʻatoy) — ءبىر كەزدەرى ورتالىق ازيادا كەڭ تارالعان، قازىر ءولى تىلگە اينالعان تۇركى ءتىلى. «شاعاتاي» ءسوزى شاعاتاي ۇلىسىنىڭ اتىنان كەلىپ شىققان. شاعاتاي حاندىعى شىڭعىس حاننىڭ ەكىنشى ۇلى شاعاتاي حاننىڭ اتىمەن اتالعان. وسى تىلدە سويلەگەن كوپتەگەن شاعاتاي تۇرىكتەرى مەن تاتارلار وزدەرىن […]

حانتاۋ – قازاق حاندىعىنىڭ العاشقى استاناسى
جاڭالىقتار

حانتاۋ – قازاق حاندىعىنىڭ العاشقى استاناسى

قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىنا ارنالعان ءدۇبىرلى توي شۋ مەن تالاس اراسىنداعى القاپتا وتەدى. بۇل تۋرالى قر مƏدەنيەت جƏنە سپورت ءمينيسترى ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلى ءمƏلىم ەتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل شاراعا مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ءوزى كەلىپ قاتىسادى. سونداي-اق اتالعان مەرەيتويعا حالىقارالىق دەڭگەيدەگى جوعارى دƏرەجەلى قوناقتار كەلەدى. بۇل، Əرينە وبلىسىمىزدىڭ مƏرتەبەسىن كوتەرەتىن ايتۋلى […]

عاپپار ءبىلال اتىنداعى ارنايى سىيلىق يەگەرى ابىلايحان ەسىمباي: ەلىنە قورعان بولعان ەر جانىبەك
ادەبيەت

عاپپار ءبىلال اتىنداعى ارنايى سىيلىق يەگەرى ابىلايحان ەسىمباي: ەلىنە قورعان بولعان ەر جانىبەك

I ءبولىم بالا جانىبەك زەڭگىر كوكتى قان قىزىل تۇسكە مالىندىرعان قاشقىن كۇن ءجۇزى قىزارا زاڭعار تاۋ ارتىنا جاسىرىندى. مولدىرەگەن بەيكۇنا اسپاندى قانعا بوكتىرگەنىنە وكىنە مە، سوڭعى رەت بولسا-داعى كوز ۇشىنان جەر بەتىنە ورتەنە سىعالادى. بەرداۋلەت ءۇشىن بۇگىنگى كۇن عاسىردان دا ۇزاق كورىندى. كەلىنشەگى بوسانا الار ەمەس. تاڭ ازانىنان بەرى تولعاتىپ […]

قاۋسىلقان قوزىباي اتىنداعى ارنايى سىيلىق يەگەرى ساعادات ورداششەۆا: قان مايداندا قايتىس بولعان قاراعىم… (نوۆەللا)
ادەبيەت

قاۋسىلقان قوزىباي اتىنداعى ارنايى سىيلىق يەگەرى ساعادات ورداششەۆا: قان مايداندا قايتىس بولعان قاراعىم… (نوۆەللا)

                                                 ەلگە ەستى ەر كەرەك!                                                                    ء(ى.جانسىگۇروۆ.)  قارا بۇلت كوشكىندەپ بارىپ ۇيالاس قاسقىرداي كۇنباتىسقا ۇيلىقتى. قاربارقىن تارتقان كۇڭگەي باتىس زارە قۇتى جوق ەدى قالتىراپ بارا ما؟ ءيا توڭعان، دۇنيە توڭعان مىنا ەسىرىك جەلدەن دە، تۇرەڭسىز قاپىرىق كۇننەن دە… اسىپ ساسىپ اسىققان ادامدار دا توڭعان. قالشىلداپ يەگىنەن سىپىرىلا بەرگەن شەكپەنىن كوتەرۋگە […]

ومارعازى ايتان اتىنداعى ارنايى سىيلىق يەگەرى ءباتيما احمەتوۆا: اۋليە بۇلاق
ادەبيەت

ومارعازى ايتان اتىنداعى ارنايى سىيلىق يەگەرى ءباتيما احمەتوۆا: اۋليە بۇلاق

ءبىز ۇزىق جول سوعىپ اۋليەبۇلاققا، باتىر بابانىڭ جاتقان جەرىنە تاڭ اتا جەتتىك. بۇلاق باسىنا كەلىپ توقتاعان كولىكتەن جاسى بەستەن ەندى اسقان ەگىز ۇلىدارىم كەرەي مەن جانىبەك تۇسە سالا انادايدا تۇرعان باتىردىڭ ەسكەتكىشىنە قاراي تۇرا جۇگىرىستى. شەشە! شەشە! مەنى شاقىرعان اتام انە تۇر… الاقاي… اتا… اتا… كەسەنەگە قاراي تۇرا جۇگىرگەن بالالارىمنىڭ […]