سوڭعى جازبالار

كۇشىكباي باتىر كەزەڭى
شەجىرە

كۇشىكباي باتىر كەزەڭى

«كۇشىكباي كەزەڭى» سەمەي قالاسىنان اباي ەلىنە دەيىن 60 شاقىرىمداي، ارقالىق تاۋىنان اساتىن تۇستا. سەمەي مەن شىڭعىستاۋ اراسىنداعى اباي سان رەت توقتاپ، باسىندا تۇنەگەن بەكەت. ارقالىق تاۋىنىڭ بيىك توبە باسىندا كۇشىكباي باتىر جەرلەنگەن. م.اۋەزوۆ «قورعانسىزدىڭ كۇنى» دەگەن اڭگىمەسىندە كۇشىكباي كەزەڭىندە بولعان قايعىلى وقيعانى شىنايى بەينەلەگەن. كۇشىكباي – ءحVىىى عاسىردىڭ سوڭىندا ءومىر سۇرگەن قازاق باتىرى. ورتا ءجۇز ۋاق تايپاسىنان شىققان. باتىر جايىن­داعى ناقتى دەرەكتەر ماردىمسىز […]

الىپ ايەلدىڭ ۇرشىعى
التاي اڭىزى

الىپ ايەلدىڭ ۇرشىعى

تارباعاتاي تاۋىنىڭ سولتۇستىكتەگى ءھام قالبا تاۋىنىڭ وڭتۇستىك بوكتەرلەرىنىڭ اراسىندا سارىدالا دەگەن جەر بار. بۇل دالانىڭ ورتاسىندا جاپادان-جالعىز نەداۋىر بيىك تاۋ تۇرادى. سول تاۋدىڭ باسىندا ۇيما-جۇيما بولىپ جاتقان تاستاردى كورەسىز. تاستار وسى ارادا زىكىر سالعان باياعى شاماندار  زامانىنان قالعان ەكەن. ال جالعىز تاۋدىڭ پايدا بولۋى جونىندە مىناداي اڭىز ايتىلادى. بۇرىنعى زاماندا […]

بارقى بي ۇرپاقتارى سارىارقا تورىندە باس قوستى
جاڭالىقتار / فوتوگالەرەيا / شەجىرە

بارقى بي ۇرپاقتارى سارىارقا تورىندە باس قوستى

بارقى بي ۇرپاقتارى سارىارقا تورىندە باس قوستى. 6 شىلدەدە ەل وردامىز نۇر-سۇلتان قالاسىندا باس قوسقان بارقى بي ۇرپاقتارى 7-8 شىلدە كۇندەرى سارىارقانىڭ التىن مونشاعى كوشەنىڭ باۋرايىنداعى بۋرابايدىڭ بويىنا بارىپ “بارقى بي”  حالىقارالىق قوعامدىق قورىنىڭ قۇرىلعاندىعىن قۇتتىقتاپ ماڭدايشاعىن ءىلدى. اتالمىش شاراعا ارىسى ەۋروپانىڭ فرانتسيا، تۇركيادان، بەرىسى ەلىمىزدىڭ ءار وبلسىندا قونىستانعان بارقى […]

ەۋرازيا استانالارىنىڭ اقىن-جازۋشىلارىنىڭ فورۋمى ەلىمىزدىڭ استاناسىندا ءوتتى
جاڭالىقتار

ەۋرازيا استانالارىنىڭ اقىن-جازۋشىلارىنىڭ فورۋمى ەلىمىزدىڭ استاناسىندا ءوتتى

وتكەن اپتانىڭ سوڭىندا ەلىمىز استاسىندا ەۋرازيا استانالارى قالامگەرلەرىنىڭ فورۋمى ءوتتى. فورۋمعا ەۋرازيانىڭ 20-دان استام ەلىنەن ادەبيەت وكىلدەرى جينالدى. ادەبي فورۋمدا ادەبيەت پەن ءسوز ونەرىنىڭ وتكەنى مەن بۇگىنى، كەلەشەگى تالقىلاندى. اتالعان فورۋم وسى جازدىڭ ەڭ ۇلكەن ادەبي جاڭالىعى رەتىندە باعالانۋدا. ادەبي شارانىڭ پلەنارالىق ماجىلىسىنە قر مادەنيەت ءمينيسترى اقتوتى رايىمقۇلوۆا، ەلوردامىزدىڭ اكىمى […]

مەركىت حانى توقتابەك ساقا  ۇلىسىنىڭ ەتنيكالىق باباسى بولۋى مۇمكىن بە؟
رۋحانيات

مەركىت حانى توقتابەك ساقا ۇلىسىنىڭ ەتنيكالىق باباسى بولۋى مۇمكىن بە؟

XIV-XVI عاسىرلار اراسىنداعى ۋاقىتتى زاماناۋي تۇركى حالىقتارىنىڭ قالىپتاسۋ كەزەڭى دەپ ساناساق تا بولادى. سوندىقتان ولاردى بۇرىن وزىندىك مەملەكەتتىلىگى بولماعان جاس ەتنيكالىق توپتاردىڭ قاتارىندا كورسەتىپ كەلەدى. وسىلايشا ياكۋتتاردىڭ دا وزىندىك ءبىر ەتنيكالىق توپ رەتىندە قالىپتاسۋىن رەسەي يمپەرياسىنىڭ قۇرامىنا ەنۋ كەزەڭىنەن باستايتىندار دا بار. الايدا، تۇركى حالىقتارى كوپ عاسىرلىق تاريحي تامىردان كەلەدى. […]

«ەر جانىبەك» حالىقارالىق قوعامدىق قورىنىڭ سولتۇستىك ءوڭىر ورتالىعى اشىلدى.
جاڭالىقتار

«ەر جانىبەك» حالىقارالىق قوعامدىق قورىنىڭ سولتۇستىك ءوڭىر ورتالىعى اشىلدى.

بيىلعى جىلى وسپان باتىردىڭ 120 جىلدىق مەرەي تويىنا بايلانىستى «ەر جانىبەك» اتىنداعى حالقارالىق، قوعامدىق قورىنىڭ جىل باسىنان بەرى اتقارىپ جاتقان بىرقاتار شارالارىنىڭ ءبىرى رەتىندە ەلىمىزدىڭ باس قالاسى نۇر – سۇلتان قالاسىندا «ەر جانىبەك» حالىقارالىق قوعامدىق قورىنىڭ سولتۇستىك ءوڭىر ورتالىعى اشىلعان بولاتىن. ماۋسىم ايىنىڭ 22 كۇنى ەلوردامىزدا قور بولىمشەسىنىڭ ارنايى اشىلۋ […]

اباي ماۋقارا: “باندى” دەپ جۇرگەنىمىز باتىر بولىپ شىقتى” (تاريحي ەسسە)
شەجىرە

اباي ماۋقارا: “باندى” دەپ جۇرگەنىمىز باتىر بولىپ شىقتى” (تاريحي ەسسە)

توقسانىنشى جىلدىڭ باسى ما، الدە سەكسەن توعىزىنشى جىلدىڭ اياق كەزى مە ەكەن، موڭعولياداعى قازاقتار تۇراتىن بايان-ولگەي ايماعىندا شىعاتىن «جاڭا ءومىر» دەگەن قازاق تىلىندەگى گازەتتىڭ موڭعولشا قوسىمشاسىندا «حاراال ەرولوور سوليگدوح ن چ بي»  دەگەن شاعىن ماقالا شىقتى. وسپان يسلام ۇلىنىڭ  تۋعانىنا 120 جىل تولۋىنا وراي (تاريحي ەسسە) بىراق، وسى شاپ-شاعىن ماقالانىڭ اسەرى […]

اقىن باقىتبەك ءبامىش ۇلىنىڭ شىعارماشىلىق كەشى ءوتتى
جاڭالىقتار

اقىن باقىتبەك ءبامىش ۇلىنىڭ شىعارماشىلىق كەشى ءوتتى

ماۋسىمنىڭ 19 كۇنى، الماتىداعى قر ۇلتتىق كىتاپحاناسىندا بەلگىلى اقىن-جازۋشى، پۋبليتسيست، اۋدارماشى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ جانە قازاقستان جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى باقىتبەك ءبامىش ۇلىنىڭ شىعارماشىلىق كەشى ءوتتى. كەش اقىننىڭ اسقارالى 60 جاسقا تولعان مەرەيتويى قارساڭىندا ءوتتى. كەشكە اقىننىڭ عىلىم مەن ادەبيەتتەگى ۇستازدارى، قالامداس-زامانداس سەرىكتەرى، اۋىلداس اعايىن-جۇرتى، وقىرماندارى جانە ونەرپازدار مەن […]

تۇعىرىل حاننىڭ “توندى بالاسى” جانە ولاردىڭ اراسىنداعى قايشىلىق.
رۋحانيات

تۇعىرىل حاننىڭ “توندى بالاسى” جانە ولاردىڭ اراسىنداعى قايشىلىق.

تاريحي ادەبيەتتەردە، مۇندا راشيد اد-ءديننىڭ ايگىلى ەڭبەگىندە، «موڭعولدىڭ قۇپيا شەجىرەسىندە»، «يۋان شي» (يۋان پاتشالىعى تاريحى) كىتابىندا كەرەيدىڭ توعۇرىل وڭ حانى مەن تەمۇجىننىڭ قارىم-قاتىناسىنا توقتالعان كەزدە، اتتوبەلىندەي ازعانا موڭعولدىڭ ەسۋگەي ەسىمدى ءباھادۇرىنىڭ جەتىمى – تەمۇجىننىڭ ءوز اعايىندارى تايشىعۇتتاردان ءجابىر كورىپ، «كولەڭكەنى جارشى قىپ، قىلقۇيرىقتى قامشى قىپ» تاعدىردىڭ تالكەگىنە ۇشىراپ، توعۇرىل حانى […]

ۇمتىل زارىققان. جاسىل تۇنمەن تىستالعان كىتاپ
رۋحانيات

ۇمتىل زارىققان. جاسىل تۇنمەن تىستالعان كىتاپ

جاقسى كورىپ وقيتىن جازۋشىلارىمنىڭ ءبىرى ورحان پامۋكتىڭ «ءبىر كۇنى ءومىرىمدى وزگەرتكەن كىتاپ وقىدىم» دەپ اقتارىلعانى بار. اۋىر ما، جەڭىل مە؟ جاقسى ما، جامان با؟ تارازىسىن تاپ باسا الماساڭ دا تاعدىرىڭا اينالعان مۇنداي سيقىرلى كىتاپتار كىم-كىمنىڭ دە كوڭىل كوكجيەگىندە كۇلتەلەنىپ تۇراتىنى انىق. ول كىتاپتار – جان دۇنيەڭمەن بىتە قايناسىپ، بىرگە تۋىپ، […]